İki firmadan biri farkında 6 firmadan biri hesaplıyor

İstanbul Sa­nayi Odası (İSO), Ipsos işbirliği ile hazır­ladığı ‘İSO Sana­yide Sürdürüle­bilirlik Eğilimi Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı. Buna nazaran sanayi firmalarının sürdürülebi­lirlik mevzuları ile ilgili farkında­lık skoru geçen yıla nazaran 1,36 pu­an artarak 50,33’e yükseldi. İki firmadan birinin sürdürülebilir­lik vilayet ilgili farkındalığı artarken araştırmaya nazaran Türkiye’de­ki sanayi kuruluşlarının yalnızca yüzde 16’sı karbon ayak izini he­saplıyor. AB’ye ihracat yapan fir­malarda ise bu oran yüzde 26.

Türkiye genelinde 606 sana­yi firmasının iştirakiyle yapılan araştırmaya nazaran, bu yıl, firmala­rın en yüksek skora ulaştığı alan 50,33 ile (100 üzerinden yapılan puanlamayla) farkındalık oldu. Firmaların “yaklaşım” alanında­ki skorları 31,91, uygulama skoru ise 16,14 olarak ölçüldü.

Türkiye’de birincisi geçen yıl yapı­lan araştırmada, 2024’te firmala­rın en yüksek skora ulaştığı alan 48,97 ile “farkındalık” olurken, “yaklaşım” skoru 34,27, “uygula­ma” skoru ise 18,19 olarak ölçül­müştü. Araştırma, bir yılda sanayi alanındaki firmaların sürdürüle­bilirlik ile ilgili farkındalıklarında 1,36 puan artış olduğunu ortaya koydu. Sanayi firmalarının yüzde 25’i ekonomik, toplumsal ya da çev­resel bir hususta sürdürülebilirlik maksadı belirlemiş durumda. Tür­kiye’deki sanayi kuruluşlarından karbon ayak izini hesaplayanla­rın oranı geçen yıl yüzde 13 iken, bu yıl yüzde 16’ya yükseldi. AB’ye ihracat yapan firmalar ortasında karbon ayak izini hesapladığını belirtenlerin oranı ise yüzde 26 olarak ölçüldü.

Kurumlara entegrasyon daha birinci safhada

Araştırmanın 7 temel sonucu­na nazaran, firmaların birden fazla sürdü­rülebilirliğin kurumsal strateji­ye entegre edilmesi noktasında şimdi başlangıç basamağında bu­lunuyor. Firmaların sürdürüle­bilirlik gündemine ait bilgi düzeyi sonlu iken, az sayıdaki sürdürülebilirlik amacı belirle­yenler ortasında ekonomik sürdü­rülebilirlik ile ilgili amaçlar ise merkezde yer alıyor.

Türkiye’deki sanayi kuruluş­larından yalnızca yüzde 16’sı kar­bon ayak izini hesaplıyor. Fir­maların sürdürülebilirlik he­def ve aksiyonlarını etkileyen en kıymetli etken “kanun ve yönet­melikler” olurken, sanayi firma­ları sürdürülebilirlik uygulama­ları için en çok “teşvik/finans­man desteğine” muhtaçlık duyuyor. Sürdürülebilirlik konusunda ka­muya açık rapor yayımlayan fir­maların toplam oranı ise yüzde 8 civarında bulunuyor.

Bilgi düzeyi hala düşük

Araştırmaya nazaran, Türkiye ge­nelinde sürdürülebilirlikle ilgili gündem başlıklarına ait be­yana dayalı bilgi düzeyi çoğun­lukla düşük kalıyor. Paris İklim Muahedesi ve Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon maksadı dışında­ki bahislerde “hiç bilgili değilim” ve “pek bilgili değilim” diyenlerin oranı, “biraz bilgi sahibiyim” ve “çok bilgiliyim” diyenlerden da­ha fazla. Lakin AB’ye ihracat ya­pan firmalarda tüm başlıklardaki bilgi düzeyi artıyor.

Araştırma sonuçlarına nazaran sa­nayi firmaları, sürdürülebilirlik uygulamaları için geçen yıl oldu­ğu üzere bu yıl da en çok “teşvik/ finansman desteğine” gereksinim duyuyor. Buna karşılık Türkiye genelinde sürdürülebilirlik pro­jelerinin finansmanı için sürdü­rülebilir finans eser ve hizmet­lerini kullanan firmaların oranı bir evvelki seneye nazaran düşüş gös­tererek yüzde 10 ile hudutlu kaldı.

Uluslararası ticarette sürdürülebilirlik artık kıymetli bir kriter

İSO Yönetim Kurulu Lideri Erdal Bahçıvan, “Bulgulara nazaran sanayi kuruluşlarımız, sürdürülebilirliği kurumsal stratejiye entegre etme noktasında şimdi başlangıç basamağında olsa da sürdürülebilirliği iş süreçlerine entegre ettiğini belirten firmaların oranı bir evvelki seneye nazaran artış göstermiş” sözlerini kullandı. AB’ye ihracat yapan firmalarda sürdürülebilirlik bağlamındaki hususların daha yaygın biçimde ele alındığını kaydeden Bahçıvan, “AB’nin en kıymetli ihracat pazarımız olması endüstrimizin sürdürülebilirliğe eğilimini de etkilediğini gösteren bu durum, sürdürülebilirlik bağlamında yaşanan dönüşümün memleketler arası ticarette değerli bir kriter halini aldığı görüşünü de desteklemektedir.” açıklamasında bulundu.

Bahçıvan, dönüşüm sürecinde endüstrinin rekabetçiliğini korumak için teknoloji odaklı üretimin değerine vurgu yaparak, şöyle devam etti: “Bu kapsamdaki yatırımlar için muhtaçlık duyulan finansmana erişim ise kritik bir öge. Türkiye’deki sanayi firmalarının sürdürülebilirlik konusunda aksiyonlarını hızlandırması açısından yasal düzenlemeler ise tesirli bir araç olarak öne çıkıyor. Çok taraflı bakış açısı ve işbirliklerinin her zamankinden daha değerli olduğu bu dönüşüm sürecinde İSO olarak çevresel ve toplumsal ögelerin üretimin merkezinde yer aldığı ‘sürdürülebilir üretim’ yaklaşımının yaygınlaştırılması için çalışmalarımızı sürdürecek, ülkemiz endüstrisini desteklemeye devam edeceğiz.”