İhracatta yaşanan sorunlarda umutlar Irak Başbakanı’nda
Güneş DOĞDU SOYLU
Türkiye’nin en çok un ihracatı gerçekleştirdiği Irak’ta, uygulanan ülke içi geçiş krizi nedeniyle ihracatçılar şiddetli bir devirden geçiyor.
Un ihracatının üçte birinin Irak’a yapıldığını anlatan Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu’nun (TUSAF) yeni Başkanı Mesut Çakmak DÜNYA’ya yaptığı açıklamada Kuzey kısımdaki Irak İdaresi ve Güney kısımdaki Merkezi Irak İdaresi ortasındaki gerilimden ötürü ülke içi Musul Denetim Noktasından geçişin yapılamadığı ve 15 gündür Güney Irak tarafına ihracat gerçekleştirilemediğini söyledi.
Kuzey bölgeden Güney bölgeye sadece inşaat materyalleri ve devlet alımları konusunda geçişlerin gerçekleştiği bilgisini veren Çakmak, bugünlerde Ankara’ya gelmesi beklenen Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani’nin ziyaretinin değerli bir fırsat olduğunu ve Türk ihracatçısının yaşadığı problemlerin anlatılarak biran evvel tahlil bulunmasını beklediklerini söz etti.
Şu anki yapı nedeniyle Güney Irak’a ihracatta İran ve Suriye alternatiflerini de devreye alamadıklarını altını çizen Çakmak, “Irak merkezi hükümeti bir müddet evvel, gümrüklerde yeni düzenlemelere gitti.
Irak’a giriş yapan ve son varış noktası Güney Irak olan eserlerin, hudut geçişinden itibaren en geç 72 saat içerisinde yeni bir manifesto düzenlenerek Güney’e ulaştırılması zorunlu hale geldi. Ayrıyeten daha önce taşıt başına tek bir manifesto kâfi olurken, Kuzey Irak’ta farklı araçlara yüklenen her taşıt ve hatta her mal kalemi için başka manifesto düzenlenmesi zorunlu oldu. Un bölümünde de ton başına unda 120-123 dolar vergi veriyoruz.
Zor ve maliyetli olmasına karşın son kararlara da uyup bir biçimde ihracat yapıyorduk. Lakin şuanda Güney tarafına eserlerimizi Musul kapısı kapatıldığından gönderemiyoruz. Güney Irak’a eser ihracatı için alternatif yollar arıyoruz. Ancak İran üzeri göndermek çok maliyetli oluyor, Suriye tarafı da hem güvenlik hem de kapıların etkin olmaması nedeniyle şuan için mümkün görünmüyor. Irak’ın iç gümrük prosedürlerinden kaynaklanan bu değişiklikler un kesimi başta olmak üzere ülke ihracatını sekteye uğratıyor” diye konuştu.
Irak’ta Kuzey bölgeden Güney Bölgeye eser gönderiminde Musul Denetim Noktasının kapanması konusunun ehemmiyetini hem Bakanlığına, hem de Tarım Bakanlığı yetkililerine anlattıklarını ve rapor sunduklarını bildiren Mesut Çakmak, bugünlerde çeşitli temaslarda bulunmak üzere ülkemize gelecek olarak Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani’ye yaşanan sıkıntıların anlatılıp, hemen çözülerek ihracatçılara müjde verilmesini beklediklerini vurguladı.
“Filler tepişir, çimenler ezilir”
TUSAF Başkanı Mesut Çakmak, Kuzey Irak İdaresi ve Irak Merkezi Hükümeti ortasında yaşanan meşakkatler konusuna “Filler tepişir, çimenler ezilir” yorumu yaparak şunları söyledi; “2024 yılında 3 milyon tonun üzerinde ihracat gerçekleştiren Türk uncuları buğday ithalatına uygulanan kota başta olmak üzere bir evvelki yıla nazaran yüzde 17’lik düşüşe karşın 1 milyar 160 milyon dolarlık ihracat yaptı.
Bu yılda geçen yıla nazaran ihracatta düşüşler yaşanıyor. İç piyasa talebinin hudutlu olması nedeniyle ihracatın devamlılığı hayati kıymet taşıyor. Uzun yıllardır un sektöründe dünya lideri olan Türkiye’nin bu pozisyonunu koruyabilmesi için ihracat olmazsa olmazımızdır. Irak’ta en değerli pazarımız. İhracatımızın üçte birini Irak’a yapıyoruz.
Geçen yıl Irak’a 1 milyon ton un gönderdik. Şuan mallarımız Kuzey Irak’ta depolarda bekliyor. Güney tarafa geçiremiyoruz. Kuzey tarafın nüfusu 6,5 milyon, Güney tarafın nüfusu yaklaşık 40 milyon, bizim için değerli olan pazar Güney tarafı. Irak’ta un çeşitliliği ve kalitesi bizim unlarımız üzere değil. Şuan Irak halkı hem çeşit olarak hem de kaliteli una ulaşamıyor. Irak’ta Kuzey ve Güney idareleri ortasındaki gerginlikten ötürü hem Irak halkı hem de Türk ihracatçıları mağdur. Resmen filler tepişiyor, çimenler eziliyor” dedi.
