ICCI Başkanı Yavuz Aydın: Enerji yan sanayinin ihracata katkısı 20 milyar doları aştı
Hayati ARIGAN
Türkiye’nin güç ve etraf alanında buluşma noktası ICCI – Memleketler arası Güç ve Etraf Fuarı ve Konferansı, bu yıl 29. sefer güç kesiminin tüm paydaşlarını bir ortaya getirecek. 24-26 Nisan’da İstanbul Fuar Merkezi’nde ‘Geleceğe Güç Ver!’ mottosuyla başlayacak fuarda güç üretimi, karbonsuzlaştırma, hidrojen, güç ticareti, akıllı şebekeler, e-mobilite ve dijitalleşme alanlarında 30 oturum yapılacak, 19’u yabancı 150 firma katılacak.
Türkiye’de 117 bin MW enerji dağılımının 30 bin MW’ı rüzgâr ve güneş gücünden olduğunu belirten Yavuz Aydın Dünya Gazetesine yaptığı açıklamada, “Güneşte 18 bin MW, rüzgarda da 12 bin MW’ı geçtik. Güneş çok süratli artıyor. Ömür uzunluğu maliyet olarak baktığımızda şu anda güneş en ucuz olan güç üretim sistemi haline geldi. Bundan 20 sene evvel güneş yeterli fakat kıymetli deniyordu. Artık artık hem düzgün hem de ucuz” dedi.
Ortalama güç verimliliğimiz yüzde 53
117 bin MW’lık kurulu gücün güç verimliliği ortalaması yüzde 53’ler dolayında olduğunu aktaran Aydın, “Rüzgar ve güneş santralleri arttıkça bu oran tabiat koşullarına nazaran üretim olduğu için biraz düşüyor. Kömür santrallerinin verimliliği yüzde 30-40, doğalgaz santrallerinin verimliliği yüzde 60’a, kojenerasyon yüzde 80-90 ve rüzgâr santralleri yüzde 40, güneş santralleri yüzde 20 güç verimliliği sağlıyor” diye konuştu.
Türkiye’de 117 bin MW kurulu gücün yüzde 60’ının yenilenebilir güç olduğunu söyleyen Aydın, “Bunun içinde termik veya konvansiyonel kurulu gücün 55 bin MW’ı geri kalan kısmının yenilenebilir güç. Kurulu güçte yenilenebilir güç öne geçti. Yenilenebilir ürettiği elektrik rüzgârın esmesine, güneşin parlamasına bağlı olduğu için toplam üretilen kilovat saat olarak kurulu güçle birebir örtüşmüyor.
Bu nedenle üretilen elektrikte biz hala yüzde 55, termik, yüzde 45 yenilenebilir taraftayız. Bu süratle devam etmemiz halinde önümüzdeki 5-10 yıllık süreçte yenilenebilir güç 120 bin MW’a ulaşabilir” diye konuştu. Dünyada son 5 yılda güç yatırımlarının yüzde 80 oranında yenilenebilir alanda olduğunu söz eden Aydın, “Türkiye’de yüzde 90’ı geçmiş. Türkiye’de önümüzdeki 10 yıllık devirde yenilenebilir ile konvansiyonel ortasındaki oran yine en fazla 15’e 85 üzere devam edecektir. Önümüzdeki yıldan itibaren nükleer santralin birinci, reaktörü devreye girecek.
4-5 sene içinde toplam 4 bin 800 MW’lık nükleer devreye girecek. Gerisinden yeni nükleerlerin de olması bekleniyor” dedi.İletim ve dağıtımda da yüzde 10 kayıp oluşturduğunu söz eden Aydın, “Dijital teknoloji, yapay zeka ile kayıpları azaltacağız. Güç verimliliği bizim en az yatırımla en süratli geri dönüşü elde edebileceğimiz bir alan. Bu yatırım 1,5-2 yılda yatırım geri dönüyor ve akabinde bunu kar olarak yazıyorsunuz” dedi.
“Isı kanunu çıkması lazım”
Türkiye’de ısı kanunu ve bir ısı piyasasının eksik olduğunu belirten Aydın, “Soma nüfusunun yüzde 60’ını bölgesel ısıtmayla destekliyor. Hem ısınma hem sıcak su ihtiyacı karşılanıyor. Isı kanunu çıkması lazım” dedi.
“Doğalgaz ve petrolde irtibat merkeziyiz”
Türkiye’nin doğalgaz ve petrolde bir irtibat merkezi haline geldiğini belirten Aydın, “Azerbaycan’ın yanında Türkmenistan ve Kazakistan kaynaklı doğalgazı da çevirim içine eklemeliyiz. Avrupa’nın Rusya kaynaklı gazdan uzaklaşması biz bunu bir bölümünü Türkiye üzerinden sağlayabilecek duruma geldik. Karadeniz’deki bulduğumuz kendi kaynağımız tam kapasiteye ulaştığında Türkiye’nin gereksiniminin aşağı yukarı yüzde 20-22’sini karşılayabilecek duruma gelecek” dedi.
“Jeotermalde dünya üçüncüsüyüz”
Dünyada en yüksek jeotermal elektrik kurulu güç sıralamasında Türkiye sıralamada 3-4 ortasında değiştiğini söz eden Aydın, “Yenilenebilir ve 24 saat üretim yapabilen bir kaynak olan jeotermalde 2 bin 500 megawatt’a yaklaşıyoruz. Avrupa’da da güneş gücünde son iki yılda en fazla yatırım ülkelerde Türkiye ikinci sırada, rüzgar gücünde ise sıralamaya giremedik” dedi.
ICCI güç fuarlarının ülke iktisadına dolaylı katkısının geçen yıl yüzde 24 olduğunu belirten Aydın, bu fuarları kamu idaresi, devletin organları desteklemesi gerektiğini söyledi. Aydın şunları dedi; “Dünya ölçeğinde atmosfere salınan zararlı sera gazı salınımı yüzde 40’larda. Türkiye’de atmosfere her 1000 MW yahut 1 GW saat elektrik üretiminin karşılığında ortalama 440 ton karbondioksitle sera gazı salınıyor.
Kömürle yaparsanız bu 1000 tona, doğal gazla yapıldığı takdirde 600’lere çıkıyor. Yenilenebilire geçtiğiniz vakit sıfır sera gazı salınımı oluyor. Kömür santralinden 2-3 adedini kapatırsanız ortalamanız 440 tondan kolay kolay 300’lere düşecek. Bu amaçları yakalamak Türkiye için epey yakın görünüyor. Nükleer santral devreye girdiğinde birinci etapta üretilecek 330 milyar kilowatt saat karşılığımda sera gazı salınımı yüzde 10 kadar düşecek.”
Türkiye’nin 2023 ihracatı 255 milyar doların içinde 180 milyar dolarını sanayinin oluşturduğunu söz eden Aydın, “Biz bunların içinde alt kırılımlarına da baktık. Kojenarasyon ve trijenarasyon sistemlerini kullanan ihracatçı endüstriciler kendilerini ayrıştırıyorlar ve daha rekabetçi olabiliyorlar. Özellikle buharla iş yapan cam, seramik, kimya, demir çelik, rafineriler, madenciliğin kimi kısımları, soda sanayi firmaları öne çıkıyor” dedi.
“Dünya sıralamasın 15 Türk firması giriyor”
ICCI’ye katılan 150 firmanın ihracat sayılarına göre fuarın Türk iktisadına direkt katkısının 300 milyon dolar olduğunu belirten Aydın,”Enerji yan endüstrinin ihracattaki hissesi 20 milyar doları aştı. Türkiye’deki artık güç yan sanayi, türbin ve motor dediğimiz ekipmanın dışında bir güç santraline gereken her şeyi üretebiliyor. Dünyanın en büyük 100 mühendislik müteahhitlik firmasını sıralamasına 10-15 Türk firması girebiliyor” dedi.
