Hülle reklamlara sıkı denetim

Nagihan KALSIN

Ticaret Bakanlığı’nın bilhassa adil rekabeti teşvik etmek ve sağlık­lı bir büyüme ortamı oluştur­mak maksadıyla çıkarılan son yönetmelikle birlikte, e-tica­ret platformlarının belirle­nen reklam kısıtlamalarına uymaması durumunda ‘Ba­kanlığı aldatma’ kapsamına gireceği ve önemli cezai yaptı­rımlarla karşılaşacağı karara bağlandı.

2025 yılı için e-tica­rette 5 trilyon TL, e-ihracatta ise 8 milyar dolar büyüklüğe ulaşılması hedefi koyan Tica­ret Bakanlığı, sektörün hare­ket ve kontrol alanını belirle­yen yasal külliyatı tamamladı. Buna nazaran Ticaret Bakanlı­ğı, eser ve platform tanıtımı eser ve platform tanıtımı ya­pan toplumsal medya fenomenle­rini de takibe alacak. Bu yolla reklam bütçesini aşarak hak­sız rekabet yaptığı tespit edi­len e-ticaret platformlarına para cezası kesilecek.

‘Bakanlığı aldatma’ olarak değerlendirilecek

E-Ticaret Kanunu’nu des­tekleyen yönetmeliklerin ta­mamlanmasının akabinde Bakanlık, kontrol süreçleri­ne odaklanacak. Resmi Gaze­te’de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektronik Ticaret Ara­cı Hizmet Sağlayıcı ve Elekt­ronik Ticaret Hizmet Sağla­yıcılar Hakkında Yönetme­lik, e-ticaret platformlarının reklam harcamalarını sıkı bir takibe alacak. Bu kapsamda, platformların reklam bütçe­lerinin yüzde 25’ine kadar olan sponsorluk harcama­larına tanınan istisna yüzde 50’ye çıkarıldı.

Bu harcama­lar sonların dışına taşarsa ve platformlar Bakanlığa bildi­rim yapmazsa, bu durum ‘Ba­kanlığı aldatma’ kapsamında pahalandırılacak ve cezai iş­lem uygulanacak. Yeni düzen­lemeyle e-ticaret platformla­rı; YouTube, toplumsal medya ve influencer iş birlikleriyle ya­pılan tüm reklam çalışmala­rından sorumlu olacak. Plat­formlar, bu harcamaları şeffaf bir formda Bakanlığa bildir­mek zorunda kalacak. Ak­si takdirde ağır para cezaları ve yaptırımlarla karşı karşıya kalacaklar.

Bakanlık, büyük ölçekli e-ticaret platformla­rının satıcılara sunduğu ko­misyon indirimlerini de de­netleyecek. Bilhassa makul bir hududun üzerinde yapılan indirimlerin, küçük işletme­lerin rekabet gücünü zayıflat­masını önlemek için yeni dü­zenlemeler getirildi. Bu kap­samda, büyük platformların kurul indirimlerini be­lirli bir hudut içinde tutmaları sağlanarak, çok indirimlerin haksız rekabete yol açması engellenecek. Küçük ve orta ölçekli işletmelerin de reka­bette varlıklarını sürdürebil­mesi garanti altına alınacak.

Ticaret Bakanlığı Elektro­nik Ticaret Daire Lideri Ça­ğatay Yasin Karaboğa, yapılan yeni düzenlemelere ait kıymetli üç başlıkta topladığı avantajları şöyle anlattı:

1- Dezavantajlı grup­lara özel indirim­ler: “ Toplumun dezavantaj­lı bölümlerinin ekonomik ve toplumsal hayata faal katılımı­nı desteklemek maksadıyla Ba­kanlığın evvelce onay verdiği kimi indirimler, platformların genel indirim bütçesine dahil edilmeyecek.”

2- Haksız cezai kurallara karşı müdafaa: “E-ti­caret platformları, satıcılar­dan açıklama talep etmeden cezai koşul uygulayamayacak. Fakat bu durum, evrak ve ka­yıtlarla kanıtlanabilen yap­tırımlar için geçerli olmaya­cak.”

3- Satıcı datalarına eri­şim kolaylığı: “Satıcı­lar, kendi satışlarına ait bilgilere fiyatsız olarak eri­şebilecek. Böylelikle, satıcılar diledikleri pazaryerinde da­ha şuurlu bir halde faali­yet gösterebilecek ve rekabet avantajı elde edebilecek.”

Karaboğa, “Bu düzenleme­lerle e-ticaret satıcılarının daha özgür bir ticaret orta­mında hareket etmeleri teş­vik edilecek” dedi.

Parasal eşikler artırıldı

E-ticaret bölümünde yerli firmaları ve küçük esnafı ko­rumak hedefiyle getirilen li­sans fiyatlarıyla ilgili mali eşikler de artırıldı. 2025 yılı için belirlenen eşik kıymetler, yıllık yüzde 62,29’luk bir deği­şimle güncellendi. Buna nazaran:

-Orta ölçekli firmalar için mali eşik: 53 milyar 475 milyon TL

-Büyük ölçekli firmalar için nakdî eşik: 160 milyar 426 milyon TL

-Çok büyük ölçekli firma­lar için mali eşik: 320 mil­yar 852 milyon TL

Ayrıca bir takvim yılı için­de net süreç hacmi 347 milyar 589 milyon TL’yi geçen e-ti­caret platformlarına yaptı­rım uygulanacak. Bu eşik de­ğerlerin artırılmasıyla küçük ve orta ölçekli firmalar koru­nurken, büyük platformların da belirlenen kurallara uygun hareket etmesi sağlanacak.

Platformların kurye hizmetleri posta bölümüne dahil edildi

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, internet sitesi, taşınabilir site yahut uygulamalar üzerinden sunulan süratli gönderi hizmetlerine yönelik yeni düzenlemelerin yürürlüğe girdiğini belirtti. Uraloğlu, yaptığı yazılı açıklamada, dijital platformlar üzerinden süratli teslimat hizmeti sunan şirketlerin posta dalı kapsamına alındığını belirtti.

Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde de benzeri hizmetlerin posta kesimi kapsamında ele alındığına dikkat çeken Uraloğlu, “AB örneklerinde olduğu üzere bu hizmetleri posta bölümü kapsamına alarak yetkilendirme ve kontrol kurallarını belirledik. Böylelikle hizmet kalitesi, tüketici memnuniyeti ve gönderi güvenliği üzere konuları garanti altına alacağız” tabirlerini kullandı.

ETİD: Düzenleme bölümümüzün iktisada katkısını artıracak

Düzenlemeyi kıymetlendiren Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD), “Ticaret Bakanlığımızın e-ticaret alanındaki düzenlemeleri ile bölümümüzün önümüzdeki devirde de gelişmeye devam edeceğine inanıyor tıpkı vakitte yasa ve yönetmeliklerin değişikliklerle birlikte uygulanmasının kesimimizin iktisada katkısını artıracağını düşünüyoruz” açıklamasını yaptı.

Yeni yönetmelikle elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların, elektronik ticaret hizmet sağlayıcının sunacağı bilgileri eser listelemediği takvim yıllarında doğrulamakla yükümlü olmayacağına ait değişiklik yapıldığı kaydedildi. Ayrıyeten Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) doğrulamasının kaldırıldığı ve doğrulama müddetinin yıla yayıldığı belirtildi.