Her damlası binlerce lira ama ekim yapılacak arazi bulunamıyor!
Dünyada yalnızca Yunanistan’ın Sakız Adası ile Çeşme Yarımadası’nda yetiştiği bilinen sakız ağacınca üretim son 20 yılda tekrar canlandırılmaya çalışıyor.
Bugüne kadar yetiştirilen 40 bin fidanın 20 bini toprakla buluşturulurken besin ve kozmetik başta olmak üzere birçok alanda kullanılan damla sakızı Çeşme’de yine hayat buluyor.
Sakız ağacı üreticiliğinin günden güne artmakta olduğunu vurgulayan üretici Hasan Ege Tütüncüoğlu (55), “Damla sakızı artık Çeşme’nin coğrafik işaretli eseri. Yaklaşık bir yıldır süren uzun çalışmalar sonucunda alınan coğrafik işaretle birlikte, Çeşme’nin ikinci coğrafik işaretli eseri oldu. Cumhuriyet periyodunda büsbütün ortadan kalkan sakız ağaçları, sayıları bine kadar düşmüşken artık tekrar canlandı” sözlerini kullandı.
“Yılda 50 bin sakız ağacını toprakla buluşturabiliriz”
Dikilen sakız ağaçlarıyla birlikte, önümüzdeki 4-5 yıl içerisinde bir tonun üzerinde Çeşme damla sakızı üretmiş olacaklarını belirten Tütüncüoğlu, şöyle konuştu:
“Çeşme, yavaş yavaş ağaç sayısını ve üretim kapasitesini artırarak dünya pazarından hisse almaya çalışıyor. Biz ülke olarak yaklaşık 20 tona yakın ithalat yapıyoruz. Münasebetiyle bu ithalatın, en azından kendi muhtaçlığımız kadar olan kısmının Çeşme damla sakızıyla karşılanması ekonomimiz açısından çok değerli. Belediye ile yapmış olduğumuz protokol kapsamında, şu anda yeşil alanlara sakız ağaçlarını dikiyoruz. Zira yer yok. Yer olmayınca, bulduğumuz her yerde dikebilmek için her türlü imkânı araştırıyoruz ve sağlıyoruz. Bilhassa rüzgar gücü üretilecek alanların altında çok fazla atıl alan var. Bu alanlarda sakız ağacı dikiminin önü açılabilir, geliştirilebilir. Şayet bu sağlanabilirse, burada yılda 50 bin civarında sakız ağacını toprakla buluşturabiliriz. 10 yıl içerisinde de dünya pazarında 500 bin ağacın üzerinde bir üretimle yüzde 50’lik bir hisseye sahip olabiliriz.”
26 bin fidan yer olmadığı için bekliyor
26 binin üzerinde sakız fidanının dikilecek arazi olmadığı için bekletildiğini söyleyen üretici Hasan Ege Tütüncüoğlu, “Çeşme’de yerler çok kıymetli olduğu için ziraî gayeyle kullanımı epey zor” dedi. Tütüncüoğlu, yetkililerden Çeşme’deki sakız üreticilerine ağaçlarını dikebilmeleri için yer tahsisi talebinde bulundu.
“‘Türkler uydurma sakız üretiyor’ diye haberler çıkardılar”
Sakız ağacını tekrar yeşertmek için 1995 yılında 200 adet çelik diktiklerini ancak başarılı olamadıklarını tabir eden üretici İbrahim Topal (66) ise, “Sonrasında biz bu işe meraklı olarak başladık sakızın çelikten yetiştirilmesiyle ilgili, çoğaltılması ile ilgili çalışmaları başlattık. 2 ayda ürettiğimiz ağaçlar, sakız fidanları olma yolunda çok süratli gelişiyorlar. Onları saksılara aldık. Sonrasında toprağa diktik ve beş yıl üzere kısa bir müddet içerisinde eser verir hale geldi. Sakızın bu biçimde üretimiyle ilgili zati bu çalışmalar yapılırken, Yunanlılar karşı tarafta bizim yaptığımız çalışmaları çok yakından takip ediyorlardı. ‘Türkler uydurma sakız üretiyor’ diye kendi mahallî medyalarında haberler çıkardılar. Sakız ağacı aslında ana karada var olan bir eser, sonradan adalara gitmiş. Anavatanı burada olan bir eser, bir formda Türkler tarafından da bedellendiriliyor, iktisada kazandırılıyor” diye konuştu.
