Gıdada üretim toparlandı, enflasyon arttı

Türkiye İmalat PMI, ekimde 45,8’e yükseldi. Eylül ayındaki 44,3 seviyesindeki PMI endeksi pandemi periyodundan bu yana en düşük düzey idi. Ekim ayında PMI’da artış gözlense de eşik bedel 50’nin altında kalarak faaliyet şartlarında bozulma sinyali verdi. PMI datalarının seyrine bakıldığında bölümün performansı nisan ayından bu yana düşüş eğiliminde. Satın alma yöneticileri ile yapılan anketin çıktılarına nazaran kuvvetli piyasa şartlarının sürmesi, talebin zayıf kalmasına ve toplam yeni siparişler ile ihracattaki yavaşlamanın devam etmesine yol açtı.

Girdi maliyetlerinde artış gözlendi

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI ekim ayı raporuna nazaran, imalat sanayi dalının geniş bir bölümü açısından kuvvetli faaliyet şartları sürdü. Olumlu gelişmelerin gözlendiği tek bölüm, üretim, yeni siparişler ve istihdamın yine büyümeye geçtiği besin eserleri oldu. Türk besin imalatçılarının üretimi, üç aylık yavaşlamanın akabinde ekimde yine büyümeye geçti. Takip edilen tüm dallar ortasında sadece besin sanayicileri üretim hacminde artış sağlayabildi. Bu artış yeni siparişlerdeki toparlanmayla birlikte gerçekleşirken, istihdam ve satın alma faaliyetlerinde de güçlü güzelleşmeler kaydedildi. Bölümün hem girdi maliyetlerinde hem de kesin eser fiyatlarında enflasyon son altı ayın tepesine çıktı ve takip edilen on kesim içerisindeki en yüksek seviyelerde kaydedildi. Bununla birlikte izlenen 10 kesimde de girdi maliyetleri genel olarak keskin bir formda artmaya devam etti.

Gıda PMI’ındaki süratli artışa ait DÜNYA’ya konuşan İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Lideri Kazım Taycı, “Okulların açılması en değerli sebep. Dönem daha doğrusu. Çocukların yazlıklardan, sokaktan çekilip mesken rutinine girmesinin de tesiri var. Bilhassa atıştırmalık tarafında bunu söyleyebiliriz. Kantinlerin dolmasının yanında, meskende olan çocuklar için anne ve babalar çikolata, şeker, bisküvi üzere atıştırmalıkları tutuyorlar. Meskende sistemli yemek de başlıyor. Elbette dönem nedeniyle besin sanayiinde hububat ve bakliyat eserlerinin üretimi de etkiliyor” dedi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) İdare Konseyi Üyesi ve İstanbul Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Lideri (İTB) Lideri Ali Kopuz, bakliyat toplanma vakti olması nedeniyle üretimin arttığını söyledi.

İmalat genelinde maliyet ve fiyatta enflasyon yavaşlıyor

Öte yandan Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Ekim 2024 devri sonuçlarının ayrıntılarına baktığımızda girdi maliyetleri besbelli bir biçimde arttı lakin kelam konusu artış yaklaşık bir buçuk yılın en düşük suratında gerçekleşti. Son eser fiyatları enflasyonunda da düşüş kaydedildi. S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, PMI datalarına ait değerledirmesinde, “Firmaların, girdi stoklarını yaklaşık son dört buçuk yılın en yüksek oranında azaltması dikkat çekti. Anketin nispeten olumlu bir sonucu ise enflasyonist baskıların azalmaya devam etmesi ve en azından büyümenin önündeki bu özel pürüzün tesirini azaltması oldu” dedi.