Fon piyasasında rota yeniden oluşturuluyor

Jülide YİĞİTTÜRK GÜRDAMAR

2024 yılında tam manasıyla yatırım fonla­rının yıldızı parladı. 2023 yılında 1.8 tril­yon lira olan yatırım fonlarının büyüklü­ğü 4.6 trilyon liraya kadar çıktı. Yatırım­cı sayısı da 1 milyon artarken, toplamda 5.4 milyon yatırım­cı parasını yatırım fonlarına park etti. Rotanın fonlara kay­masında; alternatif piyasalarda getirinin düşmesi ve Merkez Bankası’nın faiz indirim beklentileri tesirli oldu.

Özellik­le, düşük risk ve likidite nedeniy­le aylık bazda yüzde 4 getiri sağ­layan para piyasası fonları yatı­rımcının gözdesi oldu. O denli ki yıl içerisinde, 2020-2024 Nisan so­nuna kadar uygulanan stopaj is­tisnasının son bulması bile fon­ların cazibesini azaltmadı. Pay senedi ve özgür döviz fonları da yükselişe eşlik etti.

Para piyasası fonları (PPF), dü­şük riskli yapıları ve yüksek liki­diteleri sayesinde bilhassa ye­ni yatırımcılar tarafından tercih edildi. Bu fonların toplam büyük­lüğü yıl başında 148 milyar TL se­viyesinden 1,3 trilyon TL’ye ula­şarak, fon piyasasının neredeyle dörtte birine ulaştı. Bankaların kredi verme iştahındaki azalma ve TL mevduat faizlerinin reka­betçi olmaması, pa­ra piyasası fonla­rının cazipliğini artıran etkenler ara­sında yer aldı. Getiri açısından da bu fon­lar, öteki tiplere kı­yasla öne çıktı.

Hisse senedi fon­ları, bilhassa temet­tü odaklı ve banka­cılık/holding temalı fonlarla yatırımcı­ların ilgisini çekti. BIST100’deki bek­lenti altındaki per­formansa karşın pay senedi fonlarının yüzde 90’ı BIST100 endeksini yıllık bazda geçti.

Dö­viz ile giriş yapılabilen özgür döviz fonları da yatırımcıların ağır ilgisini gördü. Döviz mev­duatlarına alternatif olarak öne çıkan ve yüklü olarak likit dö­viz varlıkları içeren bu fonlar, 555 milyar TL büyüklüğe ulaş­tı. Bunlar dışında yurtdışı pay içerikli fonlar ve altın fonlarında da yatırımcı ilgisi dönemsel ola­rak arttı.

Faiz indirim döngüsü, fon iştahını düşürür mü?

Merkez Bankası, son PPK top­lantısında yüzde 50 olan siyaset faizini 250 baz puan düşürerek yüzde 47.5’e indirdi. Böylelikle fa­iz indirim döngüsü de başlamış oldu. Pekala faiz indirimleri sonra­sında fonlara olan ilgi devam ede­cek mi? Bu manada geçtiğimiz hafta gelen faiz indirimi sonra­sında PPF’ndan çıkış, tahvil ağır­lıklı borçlanma araçları fonlarına giriş gözlendi.

Fon Turkey Kurucusu Onur His, enflasyondaki seyir ve faiz indirim süreci dikkate alı­narak para piyasası fonlarının muhakkak bir oranının orta-uzun va­deli borçlanma araçları fonla­rına kaydırılabileceğini belirir­ken, pay senedi yatırımında yanlışsız pay seçiminin kıymetini vurgulayarak, bu fonlara girişin devam etmesini bekliyor.

Birey­sel Emeklilik Uzmanı Zeynep Candan Aktaş da, para piyasası fonlarının yıl içerisinde faiz in­dirimleri devam ettikçe küçü­leceğini ve buradan çıkan para­nın daha uzun vadeli borçlanma araçları fonlarına yanlışsız yönel­mesini iddia ediyor.

Fon Turkey Kurucusu Onur His: BES’in oyuna girmesi şart

“2025 yılında fon piyasasında çeşitlenme ve büyümenin devam edeceğini düşünüyorum. Yeni açılan portföy idare şirketleri ve gelen farklı temadaki fonlar, yatırımcıların daha fazla fonlar üzerinden yatırım yapmasını sağlayacaktır. Faizlerdeki düşüş süreci de getiri arayışını getirecek ve uzmanlar tarafından yönetilen portföyler üzerinden yatırım daha pahalı hale gelecektir.

Yeni yılda merkez bankalarının faiz indirimleri, ABD Başkanlığı’nı devralacak Trump’ın siyasetleri, teknoloji ve yapay zekadaki gelişmeler ve jeopolitik tansiyonlar ön planda olacaktır. Bu kapsamda faiz indirimleri ile birlikte yerli ve yabancı pay senedi fonlarının öne çıkmaası beklenebilir.

Borçlanma araçları fonları da faiz indirim sürecinden müspet etkilenecektir. Bu kapsamda enflasyondaki seyir ve faiz indirim süreci dikkate alınarak para piyasası fonlarının aşikâr bir oranı orta-uzun vadeli borçlanma araçları fonlarına kaydırılabilir. Yabancı borçlanma araçları fonları için ise sabırsız olmamak lazım, Trump’ın iktisat siyasetleri enflasyondaki düşüşe nasıl yansıyacağı kıymetli olacaktır.

BES’i özendiren adımların atılmasının yararlı olabileceğini düşünüyorum. Uzun vadeli yatırım için BES’in de oyuna girmesi kural. Yatırım fonları tarafında en kıymetli gelişme 2024 yılında sona erdirilen stopaj istisnası oldu. Stopaj tarafında yeni bir gelişme beklememekle , uzun vadeli yatırımı özendiren ve 1 yıl ve üzeri yatırımlarda stopaj istisnası getiren bir yaklaşım yararlı olabilir.

Serbest fonlarda daha âlâ bir sınıflandırma yapılmasına gereksinim olduğunu düşünüyorum. Nitelikli yatırımcı tarifi da en son 2013’te 1 milyon ve üzeri para sermaye piyasası aracı olan yatırımcı olarak belirlendi, ben bu meblağın artık düşük kaldığını ve revize edilmesi gerektiğini düşünüyorum.”

Bireysel Emeklilik Uzmanı Zeynep Candan Aktaş: Yatırımcı fonlara koştu

“2024 yılı yatırım fonlarının çok konuşulduğu, çok talep gördüğü bir yıl oldu. Adeta yatırımcılar yatırım fonlarını tekrar keşfediyor. Mevduattan çıkan, hisseden korkan, altın bulamayan yatırım fonlarına koştu, yatırım fonlarına sığındı.

Faiz indirimi beklentileri, piyasadaki likiditenin para piyasası fonlarına park etmesine neden oldu. Bu fonlar, yıl içerisinde faiz indirimleri devam ettikçe küçülmeye başlayabilir. Buradan çıkan paranın daha uzun vadeli borçlanma araçları fonlarına hakikat yönelmesi izlenebilir.

Bir başka fon büyümesi de döviz cinsi yatırım yapan özgür fonlarda oluştu. Yılın birinci yarısında pay senedi fonlarının ve borsa yatırım fonlarının cazibesi artarken ikinci yarısında ‘ons’ altının milletlerarası piyasalardaki yükselişi altın yatırımlarına ilgiyi artırınca, içeride altın ithalatına hudut koyuldu. Böylelikle dış ödemeler istikrarı üzerindeki yükün hafifletilmesi hedeflendi. Fakat bu düzenleme, altın talebini içerideki altın fonlarına ve altın borsa yatırım fonlarına yöneltti.

Ons altındaki yükseliş beklentisine paralel olarak 2025 yılında değerli madenler ve altın fonlarının talep görmeye devam etmesi beklenebilir. Öteki yandan Suriye ve Ukrayna’da çatışmaların azalması, ihracatçı şirket paylarının talep görmesine neden olabilir. Bu da dolaylı yoldan bu şirketlere yatırım yapan fonlara ilgiyi artırabilir. Güç, teknoloji, sürdürülebilirlik temalı yatırım fonları zati yatırımcıların odağına yerleşmiş durumda. Bu ilgi 2025 yılında da devam edebilir.”