Fidan: Filistin meselesinde Türkiye’nin tek yürek olması tarihi bir an
Dışişleri Bakanı Fidan, Filistin merkezli bir televizyon kanalının programında Gazze’deki ateşkes, ABD Başkanı Donald Trump’ın Filistin ile ilgili açıklamaları, Kudüs’ün geleceği hakkındaki soruları cevapladı. ABD Başkanı Donald Trump’ın Filistinlilerin tehcir edilmesi gerektiği açıklamalarına ait soru üzerine Bakan Fidan, “Filistin tehciri kabul edilemez.
Bu çeşitten tekliflerin biz ciddiye alınması gerektiğini düşünmüyoruz. Bu biraz tarihi bilmemek, anlamamak manasına gelir. Biz İslam dünyası olarak, Türkiye olarak, Arap dünyası olarak ve memleketler arası toplumun kahir ekseriyeti bu görüşün gerisinde. Dünyada bu görüşün desteklenmesinden daha fazla desteklenen diğer bir siyasi proje yok. Ancak ne acıdır ki bu kadar büyük bir genel kabule sahip iki devletli tahlil projesi pratikte hayata geçirilemiyor” diye konuştu.
“Rehineleri kurtardıktan sonra onu tutacak diğer hiçbir şey yok”
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun rehinelerin hür bırakılmasından sonra savaşı tekrar devam ettirme ihtimali ve Gazze’de sağlanan ateşkes muahedesine dair beklentilerinin neler olduğu sorusuna Bakan Fidan, şu cevabı verdi:
“Bu senaryo maalesef geçerliliğini koruyan bir senaryo. İnşallah olmaz. Bizim bütün dileğimiz 7 Ekim’den bu yana devam eden soykırımın durması ve ulaşılan ateşkesin devam etmesi, Gazzelilerin tekrar yurtlarına dönmesi, olağan hayatlarına başlayabilmeleri. Bu hususta milletlerarası toplum olarak elimizden geleni yapıyoruz. Lakin Netanyahu’nun zihni natürel ortada. Vakit zaman kendisi de bunu göstermekten çekinmiyor.
Rehineleri kurtardıktan sonra onu tutacak diğer hiçbir şey yok. Tutacak yalnızca memleketler arası toplumun gerçekçi bir hal koyması, yani İsrail’i külliyen izolasyon altına alan bir tutum koyması. Biliyorsunuz muahedeye garantör olan üç tane devlet var: Mısır, Katar ve Amerika Birleşik Devletleri. Amerika’nın burada İsrail üzerinde bu muahedenin kararlarına tâbi tutacak bir zorlama yapması gerekiyor. Bunun olmadığı bir yerde tekrar Amerika dayanağıyla Netanyahu bir savaş başlatırsa Amerika’nın esasen tabanlara vurmuş olan kredisi daha da fazla tabana vuracak ve milletlerarası sistemdeki bu çarpıklık bir krizin devam etmesini sağlayacak.”
“Günün sonunda yeniden orman kanununun geçerli olduğunu görüyorsunuz”
İsrail’in Gazze’ye yönelik hücumlarını milletlerarası toplumun neden durduramadığı sorusuna Bakan Fidan, “Amerika’nın kayıtsız kuralsız dayanağı var. Yani bu bir matematik sıkıntısı, ona bakmak lazım. Adalet sıkıntısı olmaktan, hak ve hukuk problemi olmaktan çıktı ve matematiğe döndü, güç matematiğine dönüştü. Gücü daha fazla olan, yanlış yahut gerçek olduğuna bakmaksızın kan dökmeye yol açıyor. Buna orman kanunu diyoruz biliyorsunuz. İnsanlık binlerce yıl daha düzgüne hakikat evrilirken ahlaken, hukuken, sistem olarak, anlayış olarak ancak günün sonunda yeniden orman kanununun geçerli olduğunu görüyorsunuz” yanıtını verdi.
“Bu zulüm döngüsü bir yerden kırılacak”
Bakan Fidan, “Kudüs’ün geleceğini mevcut koşulları da göz önünde bulundurarak nasıl buluyorsunuz, nasıl değerlendiriyorsunuz ve sizlerin Kudüs’ün kimliğini korumak için sarf ettiğiniz gayretlerden bahseder misiniz, Müslüman ve Hristiyanlık kutsalları hakkında?” halindeki soru üzerine şunları söyledi:
“Kudüs sorunu, Filistin probleminin kıymetli bir sembolüdür. Orada hayatını kaybeden aziz, sayın Filistinli kardeşlerimizin yanı sıra bizim için öteki bir kıymetli konu da dinimizden kaynaklanan Kudüs ve Mescid-i Aksa’dır. Buranın üzerinde oynanan oyunlar, Kudüs’ün külliyen Yahudileştirilmesi, memleketler arası kimliğinden, Müslüman kimliğinden, Hristiyan kimliğinden çıkarılması ve buraya tek dinli bir yaklaşımın getirilmesi natürel ki kabul edilemez. Burada Ürdün’le yakın çalışıyoruz.
Ürdün’ün buradaki duruşuna takviye veriyoruz. İslam ülkeleriyle bu hususta yakınlaşmamız var, önemli çalışmalarımız var. Lakin maalesef İsrail yeniden kendisine sağlanan dayanakla Kudüs’te de her türlü provoke edici adımı atmaya devam ediyor. Aslında medeniyetin geldiği noktada, burası milletlerarası tevhidi dinlerin temsil edildiği bir barış kenti, bir buluşma kenti olabilirdi. Ama İsrail hem Müslümanlara ilişkin hem Hristiyanlara ilişkin bütün sembolleri silmede, orayı domine etmede ısrarlı. Bu bu türlü masraf mi? Ben bunun bu türlü gideceğini düşünmüyorum. Bu zulüm döngüsü bir yerden kırılacak.”
“Ülkem kendi içinde fikir olarak birçok bahiste bölünürken Filistin sıkıntısında tek yürek olması tarihi andı”
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın Türkiye’ye gerçekleştirdiği resmi ziyarette TBMM’de yaptığı konuşma hatırlatılarak, Filistin ve Türkiye idareleri ortasında yeni bir ziyaretin gerçekleşme ihtimalinin sorulması üzerine Bakan Fidan, “Geçtiğimiz ağustosta Sayın Abbas’ın davetimiz üzerine Türkiye’ye yaptığı ziyaret ve Millet Meclisi’nde yaptığı konuşma tarihi bir andı. Ben de Millet Meclisi’nde bulundum ve konuşmayı dinledim.
Bizim Millet Meclisimiz biliyorsunuz 600 vekilimizden oluşuyor, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden ve çeşitli partilerinden seçilmişler. Ondan fazla partiye mensup milletvekillerimiz var. Birçok bahiste biz Türkiye’de tartışırız. Zati demokrasi de bunu gerektiriyor. Meclis ağır bir tartışma tabanıdır, fikirlerin bölündüğü bir yerdir. Lakin Sayın Abbas konuşma yaparken bütün vekillerin kalkıp alkışlaması, kelamını kesmesi daima ve ona verilen dayanak tarihi bir andı. Hakikaten ülkem ismine gururlandım. Ülkem kendi içinde birçok mevzuda bölünürken, fikir olarak doğal ki, Filistin probleminde tek yürek olması, tek beden olması ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin şahsında bunu Sayın Abbas’a göstermesi bence tarihi bir andı. Bu sembolizm açısından kıymetliydi.
Bu ateş sönmeyecek, bu takviye bitmeyecek. Önümüzdeki günlerde yeni görüşmelerimiz olacak, yeni bir ortaya gelmelerimiz olacak. Bizim Filistin idaresine dayanağımız esasen kesintisiz devam ediyor. Hangi alanda bizden destek isterlerse, iş birliği alanı ortaya çıkarsa biz onu veriyoruz. Filistinli kardeşlerimize elimizden gelen her türlü takviyesi vermeye de devam edeceğiz. Bu mevzuda Cumhurbaşkanımız biliyorsunuz çok hassas. Başka İslam ülkeleri ile devam eden iş birliği çalışmalarımız var” tabirlerini kullandı.
“Kalıcı bir tahlil getirilmediği sürece daima biz daha büyük bir savaşla karşılaşacağız”
Birinci Gazze Savaşı’ndan itibaren hususa dahil olduğunu vurgulayan Fidan, “O periyotta babam merhum olmuştu. İki gün cenazesinde durabildim. Üçüncü gün Şam’a gitmem gerekmişti. O vakit Hamas idaresi Şam’daydı. Bu savaşın durdurulması için arabuluculuk, müzakere çalışmaları vardı. O günden itibaren ben olanlara baktığımda şunu görüyorum; esasen geçen yılki savaş ortaya çıkınca biz dedik ki yalnızca ateşkes değil, olması gereken tıpkı vakitte iki devletli tahlile de artık çalışmak.
Birinci, İkinci Gazze Savaşı’nda ve öteki çatışmalarda daima biz ateşkes için arabulucu olduk. Çabucak bu çatışma dursun, ateşkes olsun, vefat dursun diye. Fakat şunu gördük; kalıcı bir tahlil getirilmediği sürece daima biz daha büyük bir savaşla karşılaşacağız. Münasebetiyle bu savaş başlar başlamaz ateşkesin yanına çabucak iki devletli tahlili de koyduk ki bir daha bu savaşı görmeyelim. Bakın bizim bu sıkıntıya bir siyasi tahlil bulmamız lazım. İsraillilerin de barış içerisinde uzun yıllar bölgede emin biçimde yaşamasının yolu, Filistinlilerin de yaşamasının yolu, bölgenin daha fazla provoke edilmemesinin yolu buradan geçiyor. Lakin siz bırakın Filistinlileri, Mısır’ın elindeki, Ürdün’ün elindeki, Suriye’nin elindeki, Lübnan’ın elindeki toprağı da almak isteyen, İsrail’i daha da toprak olarak büyütüp yaygınlaştırmak isteyen bir projenin sahibiyseniz, alışılmış ki iki devletli tahlil istemezsiniz, oyalarsınız onu” dedi.
