Euro/dolar paritesindeki artış Türkiye ekonomisini nasıl etkiler?
ABD Merkez Bankasının (Fed) bağımsızlığına yönelik kaygılar Euro/dolar paritesinde yükselişi desteklerken, bu durumun Türk ihracatçısı açısından yararlı olabileceği değerlendirildi.
ABD Başkanı Donald Trump’ın, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanlığı için yeni bir ismi eylül ya da ekim ayında seçip açıklamayı değerlendirdiği istikametindeki haber akışının tesiriyle Fed’in yıl sonuna kadar 3 faiz indirimi yapabileceğine yönelik kestirimler güç kazandı.
Bu durum doların öbür para üniteleri karşısında bedel kaybetmesine yol açarken, Euro/dolar paritesi 1,1745’e çıkarak yaklaşık son 4 yılın en yüksek düzeyini test etti.
Dolardaki bedel kaybı, yatırımcıların Trump’ın Fed Başkanlık misyonu üzerindeki kararlarına dolar varlıklarını satarak karşılık verdiğini ortaya koyarken, gelişen süreç dolar endeksinde aşağı taraflı baskı oluşturdu. Endeks, perşembe günü 97,076’a kadar gerileyerek Mart 2022’den bu yana en düşük seviyeyi gördü.
Euro/dolar paritesi ise 1,1745’e çıkarak Eylül 2021’den bu yana en yüksek düzeyini test etmesinin akabinde 1,1730 düzeyinde dengelendi.
Piyasalarda “Gölge Fed” tartışmaları doğdu
Ahlatcı Portföy İdaresi Genel Müdürü Tonguç Erbaş, paritedeki yükselişin Türkiye ihracatçısı açısından olumlu olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Euro/dolar paritesinin 1,17 düzeylerine yükselmesini Eylül 2021’den bu yana görülen en yüksek seviyeyi temsil ettiğini vurgulayan Erbaş, bu durumun gelişmesine Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) yürüttüğü siyasetlerin da takviye verdiğini belirtti.
Erbaş, ECB’nin Haziran 2024’e kadar koruduğu sıkı duruş sonucu yıllık enflasyonun hedeflenen yüzde 2’ye çekildiğini anımsatarak, bankanın devam eden süreçte kademeli faiz indirimlerine yönelerek istikrarlı bir siyaset uyguladığının altını çizdi.
Bu istikrarlı siyasetlerin Avrupa iktisadına istikrar sağladığını kaydeden Erbaş, tarifelerle ilgili tasaların de hudutlu kalmasının piyasalara itimat verdiğini aktardı.
Erbaş, ABD tarafında ise Fed’in temkinli tavrı devam ederken, Lider Trump’ın faiz indirimine yönelik baskısı ve Fed Başkanı Powell’a yönelttiği eleştirilerin, piyasalarda “Gölge Fed” tartışmalarını doğurduğunu bildirdi.
“İhracatçılarımızı rahatlatacak bir tesir yaratabilir”
Tonguç Erbaş, kelam konusu gelişmenin yurt içine yansımalarını kıymetlendirdi.
Türkiye açısından paritenin yükselmesini olumlu bir gelişme olarak nitelendiren Erbaş, “İhracatımızın yaklaşık yarısı Avrupa’ya yapılırken, ithalatımızın büyük kısmı dolar bazlı gerçekleşiyor. Euro/dolar paritesindeki yükseliş, Euro bazlı gelirlerin Türk lirasına dönüştürüldüğünde artmasına imkan tanıyarak, ihracatçılarımızı rahatlatacak bir tesir yaratabilir.” sözlerini kullandı.
Erbaş, bununla birlikte ithalat tarafında devam eden kur riskinin dikkatle izlenmesi gerektiğine işaret ederek, bilhassa Türk sanayi dalının, kur tesirini âlâ yönettiği takdirde bu süreçten avantajlı çıkabileceğini söyledi.
Toplam ihracatın yüzde 39’u AB ülkelerine
Öte yandan, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) datalarına nazaran, Türkiye yılın ocak-mayıs devrinde 110 milyar 947,2 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi.
Bu ihracatın yüzde 39’u Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yapıldı. Buraya yapılan dış satım ocak-mayıs periyodunda, evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 7,5 artışla 43 milyar 638,6 milyon dolara ulaştı.
