Elektriği çok tüketenin faturası 2’ye katlanacak

Hamide HANGÜL

Elektrik tüketiminde ye­ni devir başlıyor. Güç Piyasası Düzenleme Ku­rumu’nun (EPDK), Resmi Gaze­tede geçen yıl kasım ayında ya­yımlanan, 1 Şubat 2025’te devre­ye girmesi beklenen Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT) ile dev­letin bugüne kadar vatandaşlar için yıllık 100 milyon kilovatsa­ate (kWh) kadar elektrik tüke­timine sağladığı sübvansiyon 5,000 (kWh) düşüyor. Yani, lük­se kaçarak çok fazla güç har­cayanlar ile temel gereksinimi için kullananlar ayrılacak.

Böylelik­le yıllık 5,000 (kWh) üzerinde elektrik kullananlar ile bu mik­tarın altında güç harcayanlar için iki farklı fiyatlama yapıla­cak. Boğaz’da, villada oturup faz­la elektrik kullananlar yahut buz­dolabı, çamaşır makinesi, ütü, kurutma makinesi, araç şarjı gi­bi elektrikli araçları her gün ça­lıştırıp yıllık 5,000 kilovat saa­tin (kWh) ve aylık yaklaşık 1,200 liranın üzerinde elektrik enerji­si harcayan konut aboneleri ar­tık bir üst piyasadaki hür pi­yasa tarifesinden fiyatlanacak. Yani, çok tüketenler artık gerçek maliyet üzerinden elektrik fatu­rası ödeyecek. Bu da faturalarda 2-2,5 kat artış getirecek.

1,2 milyon mesken abonesi etkilenebilir

SKTT ile 1 Şubat’tan itibaren sanayi ve ticarethaneler için de sübvansiyon yıllık 1 milyon kWh’tan 15.000 kWh’e düşe­cek. Ziraî faaliyet değişme­yerek yıllık 100 milyon kWh’da kalacak. Tekrar konut abonelerin­de 5,000 kWh altında tüketimi olanlar düzenlemeden etkilen­meyecek ve sübvanse fiyattan faturalanacak. Uzmanlar, “Bu bir artırım değil, lakin çok tüke­tenin sübvansiyon talihi kalma­yacak.

Yeni düzenlemeyle artık, ‘ne kadar kullanırsam kullana­yım elektrik ucuz’ devri artık kapandı” değerlendirmesi yap­tı. Elektrikte yeni devrin yüz­de 3 elektrik abonesini etkile­mesi bekleniyor. Güç ve Ta­bii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, daha evvel SKTT’ye yönelik yaptığı açıklamalarda, Türkiye’de 40 milyon mesken abonesi bulunduğunu, bunun yüzde 3’ü, yani 1,2 milyon abo­nenin etkilenebileceğini belir­terek, “Desteği hakikaten ihti­yaç sahibi insanlara yapmamız gerekiyor” demişti.

“Bu bir artırım değil, çok tüketene sübvansiyon yok”

Enerji Ticareti Derneği (ETD) Başkanı Vekili Mustafa Karahan, Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT) ile yeni bir dö­nemin başladığına işaret ede­rek, şunları söyledi: “Aylık elekt­rik faturası 1,000-1,200 liranın üzerinde olanlar artık sübvan­se tarifeden faydalanamayacak. Ortalama olarak faturalarında bu limiti geçenler ‘Serbest Tü­ketici’ işletmeler üzere ‘Elektrik Tedarik’ firmaları ile pazarlık yaparak elektriklerini tedarik erebilecekler. Tüketiciler anlaş­malarını istedikleri lisanslı te­darik şirketleri ile yapabilecek­ler. Zira artık bu tüketiciler de özgür tüketici konumundalar fakat bu hakkını kullanmayan­lar da büyük bir olasılıkla böl­gelerindeki mevcut perakende şirketinden teklif alacaklardır.

Ancak bu teklifler artık tari­fe bazlı değil, büyük ihtimalle sabit ya da spot fiyata endeksli olacaktır. Spot fiyatlar ise EPİ­AŞ’ta yayımlanan piyasa takas fiyatı (PTF) kolay ortalaması ile belirlenen bir fiyattır ve EP­DK tarafından tavanı makuldür. Mevcut tavan MWs (Megawatt/ saat) için 3,000 TL’dir. Mevcut ortalamalar uzunca bir müddettir bu tavan fiyatın altında seyret­mektedir. Şu sıralar bir MW/Sa­at elektirk fiyatı ortalama 2,500 TL civarlarında seyrediyor.”

“Ne kadar kullansam da elektrik ucuz” devri kapandı

SKTT ile orta ölçekli ve tüke­timi daha düşük hanelerin et­kilenmesini beklemediğini di­le getiren Karahan, şu değerlen­dirmelerde bulundu: “Artık birtakım segmentteki tüketiciler için ‘Ne kadar kullanırsam kullanayım nasıl olsa elektrik ucuz’ devri kapandı. Fakat küçük tüketici­ler, yani elektrik tüketim fatu­rası 1,000 (Bin) TL altındakiler bu değişiklikten etkilenmeye­cekler ve sübvanse tarifelerden faydalanma­ya devam ede­cekler. Bu uy­gulama esa­sen bir artırım değildir. Me­sela, dört ki­şilik bir ailede çamaşır ma­kinesi, kurut­ma makinesi, bulaşık maki­nesini üzere her türlü elekt­rikli ekip­manlar sıkça kullanıyorsa ve faturası bu limiti aşıyor­sa SKTT sonunun üzerine çıka­caktır. Yani, meskeni büyük, elektrik tüketimi fazla, elektrikli aletleri fazla kullananlar bu limiti geçe­bilir. Orta ölçekli bir meskende yaşa­yan bir ailenin bu sonu çok fazla geçmesini beklemem.”

“Yüksek güç tüketimi olan haneleri etkileyecektir”

Ennag Kurucusu Erman Top­rak, yeni düzenlemeyle elektrik sübvansiyonlarının yıllık 5.000 kWh ile sonlandırıldığını be­lirterek, “Türkiye geneli için 100 milyon kWh’a kadar olan dayanak, artık 5,000 kWh iniyor. Bu, 5,000 kWh üzerindeki tüke­timlerde gerçek piyasa fiyatları­nın ödeneceği manasına geliyor. Bilhassa güç tüketimi yüksek olan haneler için elektrik mali­yetlerini değerli ölçüde artıra­caktır. Yıllık 5,000 kWh elekt­rik tüketin ortalama bir konut, ayda 1,295 lira elektrik faturası ödü­yor. Lakin bu yeni düzenlemey­le tüketimini 5,000 kWh’in altı­na çekemeyen hanelerin, güç maliyetlerinin iki katına çıkma­sı bekleniyor. Bu değişiklik özel­likle yüksek güç tüketimine sahip haneleri etkilemekte” di­ye konuştu.

“5,000 kWh altında sübvansiyon sürüyor”

Kelam konusu düzenleme ile iki farklı fiyatlama olacağını, daha fazla elektrik gücü kullananların gerçek maliyeti üzerinden elektrik kullanacağına işaret eden Erman Toprak, “Yine tüm Türkiye için 5,000 kWh altı için devlet sübvansiyonu devam ediyor” diye konuştu. Bu değişikliği bir zorluk olarak görmek yerine, fırsatlar üzerinden kıymetlendirmek gerektiğini lisana getiren Toprak, “Bizim bakış açımıza nazaran bu artış, pak güce geçişi hızlandırmak ismine bir katalizor misyonu görecektir” değerlendirmesi yaptı.

Depolamalı güneş gücü sistemlerinin en sürdürülebilir tahlillerin başında geldiğini söyleyen Toprak, “Bu sistemler, güç maliyetlerini azaltarak kullanıcıların 5.000 kWh hududunun altında kalmasını sağlayacak. Güneş gücüyle kendi elektriğini üreten ve depolayan bireyler, güç fiyatlarındaki dalgalanmalardan etkilenmeden maliyetlerini uzun vadede denetim altına alabilecektir” dedi.

“Çok tüketimde gerçek maliyet yansıtılacak”

Güç Ticareti Derneği (ETD) Başkanı Bilal Tuğrul Kaya, Son Kaynak Tedarik Tarifesi’nin (SKTT), Şubat 2025 itibariyle başlamasının beklendiğine işaret ederek, şu değerlendirmelerde bulundu: “Elektrikte sübvanse edilen bir tarife vardı. Aylık ortalama 1.200 liranın üzerinde elektrik tüketimi olanları etkiliyor, bu faturanın altında kalanlar etkilenmeyecek. Aşanlar ise hür piyasadaki elektrik fiyatlarını yansıtan bir tarife ile faturalandırılacak. Aşan kesim için faturalar da yaklaşık 2 katına yakın olacaktır. Bu oran da önemli bir sübvansiyon sağlandığını gösteriyor” dedi. Özgür piyasanın ise alıcı ile satıcılar ortasında elektik fiyatlarının belirlendiği bir piyasa olduğunu söyleyen Kaya, “Beklenen taleple onu karşılayacak arzın kesiştiği bir fiyat, bu piyasada belirleniyor” diye konuştu.