Ekonomide kadın eliyle milli gelir artacak
Türkiye’de 2014-2024 periyodunda bayanların işgücüne iştirak oranında yaklaşık 6,7 puanlık bir artış yaşandı. TÜİK datalarına nazaran 2014 yılında yüzde 29,9 olan bayanların işgücüne iştirak oranı 2024 yılında %36,6 oldu.
Ulusal İstihdam Stratejisi (2025-2028) maksatlarına nazaran, 2028’e gelindiğinde bayanlarda işgücüne katılma oranının yüzde 40,1’e yükselmesi bekleniyor. 2024 itibariyle yüzde 32,4 olan bayan istihdam oranının da yüzde 36,2 olması öngörülüyor.
Türkiye’de 2023 yılında bayanların işgücüne iştirak oranı yüzde 35,8’ti. Birebir devirde OECD ülkeleri için bu oran ortalama yüzde 53 seviyesinde bulunuyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in daha evvel sunumlarında vurgulandığı üzere, Türkiye’de bayanların işgücüne iştirak oranının OECD ortalamasına çıkması halinde ulusal gelirin yüzde 20 oranında artacağı kestirim ediliyor.
Çocukların bakım sorumluluğu bayanı işgücü dışında bırakıyor
Ulusal İstihdam Stratejisi kapsamında 2028 gayeleri gerçekleştiğinde dahi bayanların işgücüne iştirak oranı OECD ortalamasının 12-13 puan altında kalıyor. 2024 sonu prestijiyle Türkiye’nin ulusal gelir büyüklüğü 1 trilyon 322 milyar dolar oldu. OVP ye nazaran 2027 sonunda 1 trilyon 774 milyar dolar olacak. Böylelikle bayanların işgücüne iştirakinin 3-3,5 puan artacağı 2025-2028 devrinde ulusal gelirin de 452 milyar dolar yani yüzde 34 civarında yükselmesi öngörülüyor.
TÜİK bilgilerine nazaran bayanlar 25-49 yaş aralığında daha ağır olarak iş gücüne iştirak sağlıyor. Bu küme içinde küçük çocuk sahibi olan bayanların ise bakım sorumlulukları nedeniyle iş gücü piyasasının dışında kalmaları bir sorun alanı olarak dikkat çekiyor. Öte yandan TÜİK 2023 işgücü bilgilerine nazaran, Türkiye’de bayanların kayıt dışı çalışma oranı 2018 yılında yüzde 42,3 iken 2020 yılından itibaren azalma eğilimine girdi ve 2024 yılında yüzde 32,4 düzeyine düştü.
İhracattaki hisseleri yüzde 23,6
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, yıllara nazaran bakıldığında ihracat yapan bütün firmalar daki toplam çalışanların içerisindeki bayan çalışanların oranının üçte teğe yakın olduğunu açıkladı. Bayanlar Günü münasebetiyle bir bildiri yayınlayan Bakan Bolat, “2024 yılında bayan çalışanların ihracata katkısı, 2013 yılına kıyasla yaklaşık iki kat artarak 60,1 milyar dolara ulaşmış ve toplam ihracattaki hissesi yüzde 23,6 olmuştur” dedi. Bolat ayrıyeten, “2024 yılında yüksek ve orta yüksek teknolojili eserlerin ihracatı 101,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiş olup, 2024 yılında bu ihracata bayanların katkısı 2013 yılına nazaran yüzde 147 oranında artarak yaklaşık 20 milyar dolara ulaştı. Birebir devirde bu alanda bayan çalışanlarımızın hissesinin yüzde 42,1’den yüzde 46,7’ye çıkmıştır” bilgilerini verdi.
İstihdam için 9 hareket planı
Ulusal İstihdam Stratejisi (2025 2028) kapsamında bayan istihdamının artırılmasına yönelik bir dizi hareketin hayata geçirilmesi planlanıyor. Buna nazaran;
1 – Bayan erkek-fırsat eşitliğinin sağlanması, cinsiyete dayalı fiyat farkının azaltılması gayesiyle eğitimler verilecek.
2 – Bayanların girişimcilik konusunda bilgi sahibi olmaları sağlanacak.
3 – Bayanların girişimcilik hünerlerinin geliştirilerek iş kurma larının desteklenmesi sağlanacak.
4 – Halk eğitimi merkezi kursları hakkında yönlendirme faaliyetleri gerçekleştirilecek.
5 – Bayan sendikalı sayısının ve mecburî organlardaki temsilcilerinin artırılması hedefiyle işbirlikleri geliştirilecek.
6 – Kurumsal çocuk bakım hizmetleri alanında mevcut durumun ve gereksinimlerin tespit edilmesi, sorun ve tahlillerin belirlenmesi gayesiyle teknik çalışma kümesi oluşturulacak.
7 – Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan çalışanın farkındalığının artırılması ismine etkinlikler düzenlenecek.
8 – Bayanların kooperatifler yoluyla işgücüne iştiraklerini artırmak hedefiyle bayan kooperatiflerinin desteklenmesi ve güçlendirilmesine yönelik eğitim, danışmanlık, proje ve finansal dayanaklar başta olmak üzere bayan kooperatifleri üretim, satış ve pazarlama konusunda desteklenecek.
9 – Bayanların bilişim dalında daha fazla yer almaları için mesleksel eğitim programlarının yaygınlaştırılması sağlanacak.
