EİB Başkanı Jak Eskinazi: İhracatçıya vergiyi kaldıran ticaret anlaşmaları lazım
Özlem SARSIN
Ege İhracatçı Birlikleri 2024 yılı değerlendirmesi ve 2025 yılı beklentilerini paylaştı. Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, 2024 yılının “Ayakta Kalma Yılı” olduğunu söyleyerek, 2025 yılının ise “Kararlılık Yılı” olacağını tabir etti. Enflasyonun altında olan bir kur artışının her vakit ihracatçıyı geriye atacağını söyleyen Eskinazi, kesinlikle enflasyonla istikrarlı kur artışı olması gerektiğini, Türkiye’deki enflasyonun cezasını çalışanlarla ihracatçıların çektiğini, paradan para kazananlar refahını sürdüğünü tabir etti.
Asgari fiyat konusunda da görüşlerini lisana getiren Eskinazi, “İşverenler minimum fiyatın, çalışanların hakkı olan bir fiyat olduğunu aslında kabul etmiyor. Birebir vakitte patronlar ihracat için olan kurun da hakkı olan bir kur olduğunu düşünmüyor. İşi devam ettirebilmeniz için kur seviyesinin rekabetçi hale gelmesi gerek. Çalışanlarımızın tabi ki hakkını ve emeğini vermek isteriz, bu endüstricinin kabahati değil. Bugün minimum fiyat seviyesi geçinebilecek seviyeye çıkarılabilirse, patronun bu kurlarla devam etme talihi yok. Zira pazarı yok, satamaz. Bu bir maliyet sorunudur.
Bu maliyetle alıcı bulmanız lazım maalesef alıcı yok. Yapılabilecek şey olarak pazarları genişletmeye çalışıyoruz lakin bu da bizim istememizle olmuyor. Politik sebepler de var. Kesinlikle hükümetin bizim pazarlarla vergi duvarlarını kaldıran özgür ticaret mutabakatlarını yapması lazım. Hür ticaret mutabakatları olmadığı vakit, ne kadar uğraş göstersek de kesinlikle bir vergi duvarına çarpıyoruz her yerde” dedi.
“İhracatçıların kredi kullanımında mahzurlar var”
Enflasyonun düşmeden faizlerin istenilen noktaya inmesinin mümkün olmadığını söyleyen Eskinazi, “Merkez Bankası geçtiğimiz günlerde ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetlerde reeskont kredisi faiz maliyetinin yüzde 29,93’e düşürüldüğünü açıkladı.
Kurların düşük kaldığı bu periyotta, reeskont kredisi faizinin vade sonuna bırakılması da isabetli olacaktır. İhracatçıların krediye olan bağlılığı, dallarımızın ne kadar zorlandığının bir diğer delili. Ayrıyeten Merkez Bankasının bu kredileri verirken istemiş olduğu yeni kaideler ve zorlama önlemler bu sıkışık vakitte ihracatçılarımıza bu kredileri kullanmakta pürüzler teşkil etmektedir” dedi.
“Firmalar devayı öbür pazarlarda arıyor”
Enerji fiyatlarının yüksek olmasının rekabetçi olamamanın değerli bir nedeni olduğunu da kaydeden Eskinazi, “Yenilenebilir güç kaynaklarını faal kullanmamız ve fabrikalarda öz-tüketim gücü üretiminin desteklenmesi gerekiyor.
Ancak, mevzuat eksikliği nedeniyle bu mevzuda da geri kalıyoruz. Üretim maliyetleri yüksek, krediler değerli, finansman yok. Kur düşük, kar da yok. Birçok firma üretimini geçen aylarda devalüasyon yapan Mısır’a kaydırdı. Firmalar ihracat yapamadığı için devayı diğer pazarlarda arıyor.
Mısır’a gidilmesinin bir sebebi de Amerika birçok dokumacılık eserinde Mısır’a sıfır gümrük vergisi uyguluyor. Sermayesi kuvvetli olan firmaların ayakta kalabildiği bir devirdeyiz. Sermaye yapısı zayıf olan şirketleri sıkıntı günler bekliyor. Zira kârlılık yok. Geride kaldığımız vakit hem müşteri kaybı yaşanıyor, hem daha değerliye mâl ediliyor, hem de imaj zedeleniyor” dedi.
“2024’te maçı biraz yönetim ettik”
Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği Lideri Yalçın Ertan, 2024 yılında 2023 yılının baz tesiri, Süveyş Kanalı’ndaki durumun Uzak Doğu ile rekabetten kurtulmaya yol açmasından ve kesimde güç maliyetlerindeki iyileşmelerle birlikte ölçü bazında yüzde 20’lik artış sağladıklarını söyledi.
Rakamsal olarak da 1,5 milyar dolarlık artışla 27 milyar dolardan 28.5 milyar dolara ulaştıklarını belirten Ertan, “2024 yılında maçı yönetim ettik. 2025’de de bu bu türlü devam edeceğe benziyor. 2026 ikinci yarısından sonra ekonomik göstergelerin olağana dönmesinden sonra bira daha rahatlayacağımızı umuyorum” dedi.
“En büyük rakibimiz Mısır”
Ege Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Lideri Burak Sertbaş, kesimin yapılan ihracattan ziyan ettiğini lisana getirerek, “Ama bu işi devam ettirmek zorundayız. Avrupa pazarı hareketlenmediği sürece sorunlarımızın devam edeceğini düşünüyoruz. Ana pazarlarımız Avrupa’daki sakinliğin beklenenden uzun sürmesi sonucu toparlanma beklentilerimizi 2026 başına ertelemek durumunda kaldık.
Türkiye’de ihracatçılar fiyat tutturamadıkları için Mısıra akın akın gidiyorlar. Burada en büyük rakibimiz ucuz personellik gücü ve coğrafik pozisyonundan dolayı Mısır. Maliyet yükümüzün hafifletilmesi lazım. Maliyetler azalmadığı sürece yaşama talihimiz yok, emekçilerimize de hak ettiği fiyatı verme talihimiz yok. Kurların enflasyon oranı kadar artması lazım. Evet enflasyonu tutalım lakin kuru bu kadar baskılarsak da batacağız” dedi.
