Dünya silahlanıyor! Son 36 yılın en yüksek seviyesi: 2024’te hangi ülke ne kadar savunma harcaması yaptı?

Stockholm Memleketler arası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), 2024 yılına ait küresel askeri harcama raporunu yayımladı. Buna nazaran, dünya genelinde savunma harcamaları geçen yıla nazaran yüzde 9,4 artarak 2,7 trilyon dolara yükseldi. Bu oran, 1988 yılından bu yana kaydedilen en büyük yıllık artış olarak kayda geçti.

Zirvede ABD var

Raporda, birçok ülkenin savunma bütçesini artırmaya devam ettiği ve bu eğilimin önümüzdeki yıllarda da süreceği tabir edildi. Listenin başında yer alan ABD, yaklaşık 1 trilyon dolarlık harcama ile en çok askeri bütçeye sahip ülke oldu. En büyük harcama kalemleri ortasında F-35 savaş uçakları, donanma için yeni gemiler, nükleer cephaneliğin modernizasyonu ve füze savunma sistemleri yer aldı.

Washington’un Ukrayna’ya 48,4 milyar dolar, İsrail’e ise 10,6 milyar dolar ek askeri yardım sağladığı belirtildi. ABD’nin Ukrayna’ya sağladığı bu yardımın, Kiev’in 64,8 milyar dolarlık savunma bütçesinin büyük bir kısmını oluşturduğu kaydedildi.

Çin ve Avrupa’da da artış var

ABD’nin akabinde en büyük savunma bütçesine sahip ülke 314 milyar dolar ile Çin oldu. Raporda, Çin’in nükleer kapasitesini de süratle artırdığına dikkat çekildi. ABD ve Çin’in birlikte, dünya genelindeki askeri harcamaların neredeyse yarısını oluşturduğu tabir edildi.

Öte yandan, 2024 yılında Gazze’de başlattığı kara operasyonunun tesiriyle İsrail’in savunma bütçesini yüzde 65 artırdığı belirtildi. Rusya’nın askeri harcamalarında ise en az yüzde 38’lik bir artış olduğu kestirim ediliyor.

Avrupa’da bilhassa NATO üyesi ülkelerde dikkat çeken artışlar yaşandı. Almanya yüzde 28, Romanya yüzde 43, Hollanda yüzde 35, İsveç yüzde 34, Çekya yüzde 32, Polonya yüzde 31 ve Türkiye yüzde 12 oranında askeri bütçesini artırarak birinci 40 ülke ortasında yer aldı. Uzmanlar bu artışların, Rusya’nın saldırgan tavrı ve ABD’nin NATO’daki rolüne dair telaşlarla temaslı olduğunu belirtti.

Asya-Pasifik ve öbür bölgeler

Asya-Pasifik bölgesinde de harcamalar artış gösterdi. Japonya, yüzde 21 artışla 1952’den bu yana en yüksek düzeye ulaştı. Filipinler yüzde 19, Myanmar ise yüzde 66’lık artışla GSYH’sinin yüzde 6,8’ini savunmaya ayırdı. Güney Kore, harcamalarını yalnızca yüzde 1,4 artırmasına karşın GSYH’ye oranla en yüksek askeri yükü taşıyan ülke oldu.

Hindistan‘ın 2023’e nazaran askeri harcamalardaki artışının yalnızca yüzde 1.6 olduğu, fakat ülkenin savunma harcamalarını son 10 yılda yüzde 42 arttırdığını ve bunun telaş verici bir eğilim olduğu kaydedildi.

Afrika kıtasında savunma harcamaları genel olarak yüzde 3 oranında artış gösterirken, Cezayir kıtanın en fazla bütçe ayıran ülkesi oldu. Amerika kıtasında ise Meksika yüzde 39’luk artışla dikkat çekerken, bu durumun organize hatayla uğraşta askeri tedbirlerin artırılmasından kaynaklandığı vurgulandı.