Depremde yıkılan binaların enkazından yapay mermer yapılacak
İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Maden Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hikmet Sis’in proje yürütücülüğünü yaptığı “Deprem ve Kentsel Dönüşüm Sonucu Ortaya Çıkan İnşaat Yıkıntı Atıklarından Hidrometalurjik Prosedürlerle Alumina ve Silika kazanımı ve Karbondioksit Tutturularak Karbonatlaştırılmış Liç Artıklarından Yapay Mermer Üretimi” projesi TÜBİTAK’tan dayanak almaya hak kazandı.
Projeyle birlikte etraf kirliliğine neden olan bina enkazlarının iktisada kazandırılması hedefleniyor. Prof. Dr. Hikmet Sis, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023’te meydana gelen zelzelenin Malatya’da büyük yıkıma neden olduğunu söyledi.
Moloz yığınları iktisada kazadırılacak
Depremler nedeniyle hasar gören binaların yıkılmasıyla ortaya çıkan molozların etraf meselesine neden olduğunu anlatan Sis, bu atık gerecin iktisada kazandırılması için bilimsel çalışma yaptıklarını belirtti.
Deprem nedeniyle yıkılan binaların atıklarının geri kazanımının ehemmiyetine işaret eden Sis, şöyle devam etti:
“Bu atıklar yalnızca yer kaplamıyor, tabiat olaylarıyla etrafa yayılıyor. Yıkıntı ve sarsıntı atıklarını pahalandırmak için proje geliştirdik. Beton ve çimento bazlı zelzele atıklarının içerisinde kolon, kiriş, briket, tuğla, alçı ve parke taşları üzere bunların hepsini pahalandırmak istedik. Öncelikle bunların içerisindeki silisyum ve alüminyumu kazanacağız. Geriye kalan atıkları ise kalsiyum bazlı, bunu da değerlendireceğiz ve yapay mermer üreteceğiz. Yapay mermer üretmek için kalsiyum bazlı atığa karbondioksit yakalaması yapacağız. Bu projenin başka kıymetli bir ayağı. Böylelikle etrafa dost bir yaklaşım düşündük. Fabrikalarda bol ölçülerde çıkan karbondioksiti bu atık materyale yakalatarak, kalsiyum karbonattan mermer üretmeyi planladık. Çok taraflı bir proje.”
Sis, elde edilecek mermerlerin inşaat dalında silisyum ve alüminyumun ise endüstride kullanılarak iktisada kazandırılacağını bildirdi.
Enkaz örnekleri öğütülmeye başladı
Sis, proje grubunun yıkımı yapılan binaların molozlarının döküldüğü alandaki farklı noktalardan 2 ton 300 kilogramlık atık malzemeyi bilimsel araştırma için aldığını söz ederek, “Bina yıkıntılarından aldığımız örnekleri kırdık, öğütmeye başladık. Atıklardan silisyum ve alüminyum kazanma sürecine başladık.” dedi.
Sis, Mühendislik Fakültesinden Prof. Dr. Murat Erdemoğlu, Doktor Öğretim Üyesi Tufan Kıyak ile yüksek lisans öğrencileri Kürşat Aydemir ve Ramazan Aydoğmuş ile birlikte yürüttükleri projenin müddetinin 2 yıl olduğunu kelamlarına ekledi.
