‘Coğrafya kaderdir ama enerjide dışa bağımlılık kader değildir’
Güneş DOĞDU SOYLU – Recep ŞENYURT / GAZİANTEP
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Gaziantep Ticaret Odası (GTO), Gaziantep Büyükşehir Belediyesi (GBB) ve Gaziantep Akaryakıt Bayileri Derneği (GABDER) iş birliğiyle GTO’da düzenlenen “Gaziantep Güç Zirvesi”nde güç dalı temsilcileri ile buluştu. Güç siyasetlerinin odağında dışa bağımlılığı azaltmak olduğunu söyleyen Bakan Bayraktar, “Coğrafya kaderdir lakin güçte dışa bağımlılık değil” vurgusu yaptı. Dünyada güçte büyük bir dönüşümün yaşandığını belirten Bakan Bayraktar, bu anlamda Türkiye’yi en güzel halde bu sürece hazırladıklarını söz etti.
Türkiye’nin güçteki en büyük açmazının güçte dışa bağımlılık olduğunu belirten Bayraktar, “Türkiye bugün kullandığı 3 ünite enerjiyi ithal ederek karşılıyor. Bu bizim ekonomimizdeki en değerli kırılganlık noktası. Biz çok kısa bir mühlet sonra Türkiye’nin 2035 yılı yenilenebilir gücünü ortaya koyacağız. Çok savlı bir proje ve Türkiye’nin kurulu gücünü yaklaşık 4 katına çıkaracak, önümüzdeki 11 yıl içerisinde. Bu bizim Türkiye olarak güneşte ve rüzgarda 8-9 bin yeni suram gücü yapmamız demektir. 2 bin 700 megavatları 3 kat arttırıp 8 binlere çıkartmak istiyoruz. Türkiye 2024-2030 güç hareket planını açıkladı. Türkiye bu programı uygularsa 20 milyar dolarlık bir yatırım yapması gerekiyor” diye konuştu.
Hedef net ihracatçı ülke olmak
Türkiye’de petrol üretiminin 2 katına çıktığına dikkat çeken Bakan Bayraktar, “Türkiye, günlük 52 bin varil petrol üretimini gerçekleştiriyor. 2026 yılı içinde de 20 bin metreküp üretime çıkacağız. Nükleer güçten elektrik üretmek konusunda da çok büyük adım attık. Akkuyu’da dünyanın en büyük nükleer güç tesisi devam ediyor. Türkiye’yi önümüzdeki 30 yıl içerisinde güç ve madenlerde kesinlikle bağımsız kılmak istiyoruz. Net ihracatçı ülke olmak şartıyla çalışmalarımızı yürütüyoruz” dedi. Güç alanındaki dönüşüme de değinen Bakan Bayraktar, “Türkiye, enerji alanında çok büyük bir ihtilal gerçekleştirdi. 2002 yılında 31 bin megavat olan kurulu gücümüz 22 yılda 115 bin megavata geldi. Evvelden büsbütün devletin denetiminde olan yapıyı değiştirdik ve özel dalla bu yazılımları yapacağız. Artık büsbütün ticari riski yatırımcının aldığı bir periyoda girdik. Bunun sayesinde 80 bin megavatın üzerinde yeni kurulu gücü ülkemize kazandırdık. Bu yaklaşık 80 ile 100 milyar dolarlık bir yatırım manasına gelir. Türkiye’nin bugün elektrik piyasasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ile ulaştığı norm, Avrupa Birliği (AB) normlarına eş değerdedir” diye konuştu.
Küresel elektrik talebi artacak
Küresel elektrik talebindeki artışın önümüzdeki yıllarda hızlanmaya devam edeceğini aktaran EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, “Rüzgar ve güneşte mevcut kurulu gücümüzü 4 katına çıkararak 120 bin MW amacına ulaşmak ve 80 milyar dolarlık üretim yatırımını ülke ekonomimize kazandırmak kamu özel bölüm işbirliğinde elbette başarabileceğimiz bir amaçtır. İşte depolamalı RES-GES’ler bu emele matuftur ve yakın vakitte çıkaracağımız toplayıcılık düzenlemesi de bu gayesi destekleyecektir” dedi. Kendi öz tüketimini karşılamak maksadıyla kurulan ve bilhassa güneş gücü santrallerinin yaygınlaşmasına öncülük eden, lisanssız elektrik üretim santrallerinin kurulu güçteki hissesinin yüzde 15’e ulaştığını belirten Yılmaz, devam eden yatırımlar ve tıpkı temas noktasında olan öz tüketime dayalı lisanssızlar için kapasite tahsisi metodu ile bu alanda da büyük bir sıçrama yapılacağını söyledi.
Akaryakıt piyasaları ülke ekonomilerinin kıymetlendirilmesi açısından belirleyici olduğunu söyleyen Yılmaz, “Bugün Türkiye’nin her vilayetinde Avrupa’nın en kaliteli akaryakıtı tüketicilerimizin hizmetine sunulmaktadır. Türkiye bugün dünyanın sayılı LPG pazarlarından birine sahip. İstasyon ve LPG’li araç sayısı bakımından da dünya lideri konumdadır. 6 milyona yakın otogazlı aracın yollarımızda bulunduğu bugüne dek gelen süreçte kurum olarak edindiğimiz tecrübeyi, global aktörlerle paylaşıyor, milletlerarası LPG bölümünde ismi anılan öncü ülkelerden biri olmaya devam ediyoruz” diye konuştu.
GES yatırımcıları kullanım bedeli sorunu yaşıyor
GES yatırımcılarının mevcut sistem kullanım bedelleri ile ilgili sorun yaşadığını söyleyen GTO Başkanı Tuncay Yıldırım, lisanssız güneş gücünün bugün 16 GW kapasiteye ulaşmasının, 7 milyar dolar yatırım yapan GES yatırımcısı sayesinde olduğunu vurguladı. Yıldırım, “GES’e yatırım yapanların, 2019’dan sonra yatırım yapanlardan ayrıştırılmaması için dağıtım bedelinin mevzuatın 5.1.h hususuna nazaran yatırım yapanlarla birebir düzeye çekilmesini talep ediyoruz. Bununla birlikte; isteyen santrallerin öz tüketime geçebilmesi, mevcut santrallerin mülkiyetinin ek mevzuat unsurları ile korunarak, santrallerin tüketimi olan işletmelere kiraya verilmesinin sağlanması noktasında da desteklerinizi bekliyoruz” dedi. Akaryakıt bayilerinin problemlerine da değinen Yıldırım, ”Bayilerimiz için nakliye bedelinin kârlılığın dışına çıkartılarak fiyat farkının eklenmesini talep ediyoruz” diye konuştu.
