Çocuklar, iklim değişikliği nedeniyle ‘umut’suz

Bugün 23 Nisan Ulu­sal Egemenlik ve Ço­cuk Bayramı. Bu kap­samda düzenlenen şenlikler ve etkinlikler her ne kadar ço­cukları şen-şakrak gösteri­yor olsa da aslında günümüz çocuklarının bir sıkıntısı var; eko-anksiyete. Zira artık çocuklar, iklim değişikliği ne­deniyle umutsuz.

Olumsuz tesirleriyle giderek daha fazla karşı karşıya kal­dığımız iklim değişikliği kar­şısında çocuklar, yetişkinle­re kıyasla daha kırılgan. Son yıllarda giderek daha sık kelam edilen bir olumsuz tesir ise ‘‘eko-anksiyete’’, yani gezege­nin geleceği düşünüldüğünde verilen duygusal reaksiyonlar. Ge­zegenin tehlikede olduğu bir devirde büyüyen çocuklar, gelecekten umutlu olmadık­larını giderek daha fazla lisana getiriyorlar. Uzmanlar, ebe­veynlere, iklim değişikliğini tartışmaktan kaçınmanın ça­re olmayacağı ihtarında bu­lunuyor.

2024 yılında yayınlanan bir çalışmaya nazaran, çocukların hislerini tabir edebilme­leri ve irdelemeleri için alan açmak, çocukların ruh sağlı­ğı açısından hayli önem­li. 2020 yılından sonra doğan çocuklar, 1960 doğumlulara kıyasla, iki ila yedi kat daha fazla çok hava olayına maruz kalacaklar.

2024 tarihli çalışmanın ya­zarları ortasında yer alan, Bis­hop’s Üniversitesi (Kanada) Psikoloji Bölümü’nden Dr. Cat­herine Malboeuf-Hurtubise’in gözlemlerine nazaran, eko-anksi­yete konusunda çocuklarla ya­pılabilecek çalışmalara ait literatür ‘‘radikal umut’’ tema­sı üzerinde ağırlaşsa da, ço­cuklar umuttan bahsetmek is­temiyor.

Çalışmaya ait konu­şan Dr. Catherine Malbo­euf-Hurtubise, ‘‘Çocuklarla umut hakkında konuşmaya çalıştığımızda sert yansılar aldık. ‘Umut hakkında ko­nuşmak istemiyorum,’ di­yorlardı. Bu durum, umut­tan kelam edemeyeceğimiz an­lamına gelmiyor. Ancak umut hakkında konuşmaya başla­madan evvel, çocuklardaki bu ümitsizliği anlamamız, ir­delememiz gerekiyor. Bu üzere hassas bahislerin ele alınabil­mesi için öncelikle okulların ve yetişkinlerin ikna edilme­si gerekiyor” dedi.

‘‘Çocukların varoluşsal so­runları, onları göz gerisi et­tiğimizde ortadan kaybol­mayacak,’’ diyen Malbo­euf-Hurtubise, “Ebeveynlerin yapabileceği en güzel şey, ço­cuklarına, kendileriyle konu­şabilmeleri için alan açmak. Sırf hislerinin kabul edildiğini, hislerini paylaş­tığı yetişkinin paniklemediği­ni görmesi bile bir çocuk için nitekim kıymetli bir mesaj” diye konuştu.

Çocuklar, umut değil ümitsizlik hakkında konuşmak istiyor

Araştırmaya yaklaşık beş yıl evvel başladıklarını ve ‘umutsuzluk’ temasının öne çıktığını hayli süratli bir şe­kilde gözlemlediklerini be­lirten Dr. Catherine Malbo­euf-Hurtubise, “Bu, planladığımız bir şey değildi. Araş­tırmalarımız hem Kanada’da hem de Birleşik Krallık’ta devam ediyordu ve hangi aktivite­leri yaparsak yapa­lım, çocukların bu umutsuz­luk fikrini daima lisana getirdiğini göz­lemledik. Bu beklenmedik bir durumdu zira mevcut literatür, bizim yaptığımız üzere müdahaleleri ‘radikal umut’ temasına dayandırı­yordu.

Biz de buna dayana­rak, umut teması etrafında bir müdahale tasarlamıştık. Lakin çocuklarla umut hak­kında konuşmaya çalıştığı­mızda sert yansılar aldık. ‘Umut hakkında konuşmak istemiyorum,’ diyorlardı. ‘Umut hakkında ko­nuştuğunuzu duy­mak istemiyorum. Ümitsizlik hak­kında konuşmak istiyorum çün­kü ben, bunu yaşıyorum.’ Bu, bizim için çok şaşır­tıcıydı” dedi.

Yetişkinler de hislerini irdelemeli

Bir diğerinin hislerine alan açabilme maharetinin, aslında kendi hislerini keşfetmekle başladığını söyleyen Dr. Catherine Malboeuf-Hurtubise, “Çocuklarının söylediklerini duymaktan korkan birçok yetişkinin, iklim değişikliğiyle ilgili bastırdığı ya da inkâr ettiği ağır hisleri olabilir. Gerçekten bu hislerle yüzleşmek bazen acı verici olabiliyor. Lakin bu içsel çalışmayı evvel kendiniz için yaptığınızda, bir çocuğun ağır hisler göstermesi sizi şaşırtmaz. Zira siz de bu türlü hissetmişsinizdir. Bence bu tıp bir çeşit ön şart. İnsan evvel kendisiyle yüzleşmeli ve biraz düşünmeli” teklifinde bulundu.

İklim değişikliğini konuşmaktan kaçınmak deva değil

İklim değişikliği hakkında konuşmaktan kaçınmanın ise deva olmadığını belirten Dr. Catherine Malboeuf- Hurtubise “Onlarla bu mevzuyu hiç konuşmamak yahut – ziyadesiyle farkında olsalar da – o denli olmadıklarını varsaymak, telaşlarını daha da artırıyor. En doğrusu, bu mevzuyu açıkça konuşmak ve akabinde şu bildirisi net bir formda vermek: ‘Hiçbir kişisel aksiyon, tek başına iklim krizini çözemez. Bunun için kolektif harekete gereksinim var” diye konuştu.