Cevdet Yılmaz Londra’da yabancı yatırımcılarla buluştu: Hizmet tarafına daha fazla odaklanacağız
Yılmaz, Londra Borsası’nda Globalturk Capital’in düzenlediği “Türkiye ve Etrafında Özel Sermaye Yatırımları 2025 Görünümü Konferansı”nda, memleketler arası fon yöneticileri ve yatırımcılara Türkiye iktisadına ait son gelişmeleri anlattı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın güçlü idaresiyle Türkiye’nin bilhassa genel seçimler sonrasında belirsizlikleri azaltarak siyasi istikrar sağladığını lisana getiren Yılmaz, geçen yıl eylülde 2025-2027 devrini kapsayan Orta Vadeli Programı (OVP) uygulamaya konulduğunu anımsattı.
Yılmaz, programın temel hedeflerinin enflasyonu kademeli halde tek haneli sayılara düşürmek, dezenflasyon süreciyle uyumlu biçimde potansiyel ekonomik büyümeyi artırmak, üretim bazlı yatırımları, istihdamı büyütmek, yapısal ıslahatlarla ihracatı artırmak ve refahın artırılması yoluyla gelirin toplumun tüm kesitlerine adil biçimde dağıtılması olduğunu anlattı.
Bu gayeleri başarmak için para, maliye ve gelir siyasetleri ortasında güçlü bir uyum sağlanacağı ve bunun enflasyonla gayrette öncelikli alan olarak ele alınacağının altını çizen Yılmaz, “Politika evraklarımızın hazırlanması ve izlenmesi noktasında yeterli ve uyumlu bir grup çalışması var. Politikalar, Ekonomi Koordinasyon Kurulu üzere üst seviye düzenekler aracılığıyla oluşturuluyor ve aktif biçimde izleniyor.” diye konuştu.
Türkiye iktisadının 2024’te yüzde 3,5 büyümesi bekleniyor
Yılmaz, dünya ekonomisindeki son gelişmelere değinerek, muhafazacı siyasetlere yönelik artan eğilim, global iktisat siyasetlerine ait belirsizlikler ve tırmanan jeopolitik risklerin büyüme üzerinde aşağı taraflı riskleri artırırken, enflasyonda üst taraflı baskı oluşturduğunu belirtti.
Bu global zorluklara karşın Türkiye iktisadının kıymetli bir büyüme performansı gösterdiğini lisana getiren Yılmaz, şöyle konuştu:
“2024’ün tamamında ekonomik büyümenin yıllık yüzde 3,5 ile OVP’deki gayemize yakın olacağını öngörüyoruz. Fakat olumlu tarafta olduğumuz kesin ve ekonomimiz büyümeye devam ediyor. Yeniden 2024 için ulusal gelirin 1,3 trilyon dolar düzeyinde olmasını ve kişi başına düşen gelirin 15 bin doları aşmasını bekliyoruz. Enflasyon tarafında ise son 8 ayda yıllık enflasyon 33 puan gerileyerek Ocak 2025 prestijiyle yüzde 42 düzeyinde gerçekleşti. İstikrarlı büyüme kompozisyonu, azalan cari açık, artan inanç, uygunlaşan beklentiler ve hızlanan dış kaynak girişleri enflasyondaki düşüşe kıymetli katkı sağlıyor. Enflasyonu yükselten temelde hizmet kesimi. Bu nedenle, programımızda hizmet tarafına daha fazla odaklanacağız.”
Cari açığın ulusal gelire oranı yüzde 1’in altında
Yılmaz, dış talepteki zayıf görünüm ve Türk lirasındaki gerçek değerlenmeye karşın 2024’te mal ihracatının 262 milyar dolarla tarihi rekor kırdığını, mal ve hizmet ihracatının ise 377 milyar doları aştığını anımsattı.
Cari süreçler açığında kayda paha bir güzelleşme görüldüğüne ve cari süreçler istikrarının 2024’te evvelki yıla nazaran 30 milyar dolar güzelleşerek 10 milyar dolar düzeyinde gerçekleştiğine dikkati çeken Yılmaz, 2023’te yüzde 3,5 olarak kaydedilen cari açığın ulusal gelire oranının yüzde 1’in altına düştüğünü kaydetti.
Yılmaz, Türkiye’nin birçok ülkeye nazaran olumlu ayrıştığını lisana getirerek, 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli zelzele sonrasında 450 bin konutun inşası ve altyapı yatırımları dahil olmak üzere kapsayıcı bir kalkınma programı uygulandığını aktardı.
Deprem masraflarına bağlı olarak 2023 ve 2024’te bütçe harcamalarının arttığını lakin bütçe açığının makul düzeyde kaldığını belirten Yılmaz, kamu borç stokunun ulusal gelire oranının 2024’ün üçüncü çeyreğinde yüzde 25,6’ya gerilediğini lisana getirdi.
5 yıllık risk primindeki düşüşün devam etmesi bekleniyor
Bankacılık dalının güçlü sermaye yapısı, yüksek faal kalitesi ve karlılıkla epeyce sağlıklı bir görünüme sahip olduğunu söyleyen Yılmaz, 2024 sonu prestijiyle bölümün sermaye yeterlilik oranının yüzde 19,7 ile yasal mecburilik olan yüzde 8’in epey üzerinde olduğuna işaret etti.
Yılmaz, istikrarlı yabancı para genel durumu sayesinde dalın kur riski taşımadığını ve takipteki kredi oranlarının yüzde 1,8 ile düşük seyrettiğini tabir ederek, “Reel bölüme sürdürülebilir oranlarda istikrarlı bir kredi akışı sağlanıyor. Özel bankaların kesimdeki etkin hisseleriyle orantılı biçimde ticari kredi temininde daha faal bir rol üstlendiklerini gözlemliyoruz.” dedi.
Siyasi ve ekonomik istikrar ve inanç ortamında uygulanan siyasetlerle Türkiye’ye yatırımcı inancın arttığını ve 2023’ün ikinci yarısından itibaren tekrar güçlendiğini belirten Yılmaz, şöyle devam etti:
“Bu periyotta kredi risk primi, CDS’ler, kıymetli ölçüde azaldı, milletlerarası sermaye girişi hızlandı, rezervlerimiz güçlendi, döviz kuru oynaklığı azaldı ve finansman şartları güzelleşti. Merkez Bankası brüt rezervleri Mayıs 2023 sonu prestijiyle yaklaşık 98 milyar dolardan 21 Şubat 2025 prestijiyle yaklaşık 170 milyar dolara yükseldi. Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) hesaplarında azalış eğilimi devam ediyor. KKM, 21 Şubat prestijiyle 24 milyar dolara geriledi. Bu süreksiz mekanizmayı kademeli formda devreden çıkarıyoruz.”
Yılmaz, 5 yıllık CDS risk primindeki düşüş eğiliminin sürmesinin beklendiğine işaret etti.
Bu yıl ekonomik büyümenin yüzde 4’e ulaşmasının hedeflendiğini söyleyen Yılmaz, “Enflasyonun bu yıl daha da düşmesini bekliyoruz. Merkez Bankası’na nazaran, 2025 yıl sonu enflasyonunun yıllık yüzde 24 olacağı varsayım ediliyor. Ekonomiyi dengeleme ve dengeli para siyasetleri, OVP periyodu sonunda enflasyonu tek haneye düşürmede kritik rol oynayacak.” tabirlerini kullandı.
“Türkiye’nin global sermayeden aldığı hissesi yüzde 1,5’e çıkarmayı hedefliyoruz”
Yılmaz, bu yıl işsizliğin yüzde 9,6 olacağının öngörüldüğünü, buradaki artışın iktisadın dengelenme sürecinin bir kesimi olduğunu söyledi.
Ancak 2025’ten sonra işsizlik sayılarının ekonomik büyüme ve iş gücü piyasasındaki yapısal ıslahatların tesiriyle yine düşüşe geçeceğini bildiren Yılmaz, ihracata ait şu tabirleri kullandı:
“Bu yıl, ekonomimizin ihracat odaklı büyüme stratejisini güçlendirerek ihracatın kademeli olarak artmasını bekliyoruz. 2025’te cari açığın Gayri Safi Yurt içi Hasıla’ya (GSYH) oranının yüzde 2 olacağını öngörüyoruz. Bu periyotta ihracat çeşitliliğinin artması ve güç maliyetlerindeki düşüşler cari açığın güzelleşmesine katkı sağlayacak. Bütçe açığının bu yıl, 2024’e nazaran 1,7 puan düzgünleşme ile GSYH’nin yüzde 3,1’i oranında gerçekleşmesi hedefleniyor. Gelecek yıl yüzde 3’ün altına inmesini bekliyoruz. 2025 sonunda zelzeleye bağlı harcamalar büyük ölçüde ortadan kalkacak. Bu yıl OVP’de yer alan ıslahatlara ek olarak iklim hukuku, siber güvenlik, teknolojik dönüşüm, adalet ıslahatı, yenilenebilir güç, lojistik, besin arzını artırıcı ıslahatlar ve toplumsal konut mevzularına odaklanıyoruz.”
Yılmaz, yabancı yatırımcıların Türkiye iktisadının büyümesi için kıymetine işaret ederek, “Bugün Türkiye, rekabetçi iş ortamı, derin yetenek havuzu, jeo-stratejik pozisyonu, cazip teşvikleri, güçlü finansal sistemi ve makroekonomik yapısıyla milletlerarası yatırımcılar için karlı ve inançlı bir liman.” dedi.
Türkiye’nin milletlerarası yatırımcıların tercih ettiği ve yatırımlarını büyüttüğü önder ekonomilerden biri olmaya devam edeceğini belirten Yılmaz, “Yabancı yatırım stratejimizin ana maksadı yüksek pahalı, yeşil ve dijital dönüşümü destekleyen, teknoloji odaklı ve vasıflı iş gücünü destekleyen yatırımları çekmek. Türkiye’nin yüksek kalite yatırımlarda global sermayeden aldığı hissesi mevcut yüzde 1 düzeyinden 2028 prestijiyle yüzde 1,5’e çıkarmayı hedefliyoruz.” diye konuştu.
Yılmaz, İngiltere-Türkiye ikili ticaretinin ise 2024’te 22 milyar dolar olduğunu ve Özgür Ticaret Muahedesi’nin gündemde olduğunu lisana getirerek, şunları kaydetti:
“2024 ortası prestijiyle Türkiye’de faaliyet gösteren 3 bin 204 İngiliz şirket ve 50 irtibat ofisi bulunuyor. Bu durum, İngiliz muhataplarımızın Türk iktisadının büyümesine ve potansiyeline duydukları itimadın açık bir göstergesi. Lakin ekonomilerimiz ortasındaki bu güçlü bağları çok daha ileri bir düzeye taşımak istiyoruz. Türkiye’nin bölgesindeki en umut verici ekonomilerden biri olduğu ve en geniş hür ticaret muahedesi ağına sahip birinci on iktisat ortasında yer aldığı göz önüne alındığında, ekonomik münasebetlerimizi geliştirmenin İngiliz şirketleri için ek pazara erişim fırsatları sağlayacağına yürekten inanıyorum. Gayemiz yatırımların kalitesini ve çeşitliliğini arttırmak ve Türkiye’ye daha fazla katma kıymetli yatırım çekmek. Bu kapsamda, e-mobilite, yeşil güç, hayat bilimleri, yüksek kalite imalat teknolojileri, savunma ve havacılık öncelikli bölümler ortasında.”
Türkiye ve İngiltere’nin Uzak Doğu kaynaklı rekabet baskılarına karşı yeni iş modelleri geliştirerek yatırım ve işbirliği fırsatlarını güzelleştirebileceğini söyleyen Yılmaz, rekabetçi iş modelleri geliştirmenin müdafaacı siyasetlerden çok daha güzel bir usul olduğunun altını çizdi.
Yılmaz, daha sonra yabancı yatırımcılarla yuvarlak masa toplantısı gerçekleştirdi.
