Bu desteklere ‘tamamlayıcı’ adım şart

Mehmet H. GÜLEL

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geçtiğimiz cumarte­si günü Ziraat Bankası’nın 4. Tarım Ekosistemi Buluş­ması’nda açıkladığı takviye paketleri, tarım dalının temsilcileri tarafından olum­lu karşılandı. DÜNYA’ya ko­nuşan temsilciler, verilen dayanakların tesirli olabilmesi için tamamlayı­cı tedbirlerin de hayata geçiril­mesi gerektiğine dikkat çekiyor.

Özellikle sera konseyimi ve süt hayvancılığına yönelik destek­lerin daha bütün­cül bir yaklaşım­la ele alınması gerektiği vurgulanıyor. Tem­silciler, 10 dekar üzeri sera­lar için de takviye talep ediyor. Süt hayvancılığı için açıkla­nan yatırım kredilerinin, sek­törün gelişimi ve hayvan var­lığının artırılması açısından değerli olduğu belirtiliyor. Fakat temsilciler, bu deste­ğin de sürdürülebilir olabil­mesi için süt fiyatlarının da üretici lehine revize edilme­si gerektiğini söz ediyorlar.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan örtü altı seracılık için yeni kredi paketi, sektör­de büyük heyecan yarattı. Se­ra Konstrüksiyon, Donanım ve Ekipman Üreticileri ve İhracatçıları Derneği (SER­KONDER) Yönetim Kurulu Lideri Ufuk Salih Uslu, kre­di takviyesinin kesimin bü­yümesine ivme kazandıra­cağını belirtti.

Uslu, zerzevat ve meyve üretimi hedefiyle se­ra kurmak isteyen üreticile­re yönelik ola­rak açıklanan dayanak paketi­nin, 10 dekar al­tındaki yatırım­lar için geçerli olacağını söz etti. Pakete gö­re, 1 yılı anapara ödemesiz olmak üzere toplam­da 10 yıl vade­li, 10 milyon TL’ye kadar kre­di imkanı sağlanacak.

SER­KONDER olarak kesimde üç temel sürdürülebilirlik he­defi belirlediklerini aktaran Uslu, öncelikli maksatlarının mevcut seraların moderni­zasyonu olduğunu söyledi. Bu kapsamda, hem verimlilikte yüzde 50 artış hem de eser kalitesinde düzgünleşme sayesin­de ihracatta yükseliş hedef­lediklerini lisana getirdi. İkinci maksatlarının çevresel sürdü­rülebilirlik olduğunu belir­ten Uslu, “Kontrollü girdi yö­netimiyle birlikte su ve gübre tasarrufu sağlayacağız.

Aynı vakitte pestisit kullanımı­nı da azaltarak daha çevreci bir üretim modeline geçiş ya­pacağız” dedi. Uslu’nun açık­ladığı üçüncü maksat ise sos­yal sürdürülebilirlik. Bu kap­samda kırsalda istihdamın artırılması, genç çiftçilerin tarıma kazandırılması ve ta­rımsal üretimde kuşaklar ara­sı devamlılığın sağlanması amaçlanıyor.

Sera varlığı 20 yılda yüzde 45 arttı

Türkiye’de artan nüfus ve buna bağlı olarak yükselen sebze-meyve talebine rağ­men, sera üretimi hâlâ yeter­siz kalıyor. Son 20 yılda sera varlığında yüzde 45’lik bir ar­tış yaşandığını belirten sek­tör temsilcisi Uslu, bu artışa karşın hem iç talebin hem de ihracatın karşılanamadı­ğını söyledi.

Uslu, Türkiye’de yaklaşık 200 bin dekar alana sahip eski seraların moder­nize edilmesinin kritik ehemmiyet taşıdığını vurguladı. Örtü altı sebze-meyve üretiminin yıl­lık 9 milyon ton olduğunu be­lirten Uslu, bu üretimin yak­laşık 900 bin tonunun ihraç edildiğini söz etti.

Türki­ye’nin yıllık yüzde 1,5’lik nü­fus artışı ve yüzde 10’luk ih­racat artışı beklentisine nazaran, önümüzdeki periyotta yıllık 225 bin ton ek sebze-mey­ve üretimine muhtaçlık duyula­cağının öngörüldüğünü belir­ten Uslu, “Bu muhtaçlığın karşı­lanması için önerilen yatırım planına nazaran: 2 bin dekar yeni yüksek teknoloji sera ile yıllık 90 bin ton, 5 bin dekar toprak­lı kültür yüksek sera ile yıllık 85 bin ton, 20 bin dekar mo­dernize edilmiş sera sayesin­de randıman artışı ile yıllık 50 bin ton eser üretilebileceği he­saplanıyor” diye konuştu.

Toplamda 27 bin dekar ye­ni yahut modernize edilmiş se­ra alanına muhtaçlık bulunduğu­nun altını çizen Uslu, bu yatı­rımların hem üretim açığını kapatmada hem de ihracat he­deflerine ulaşmada büyük rol oynayacağını lisana getirdi.

200 bin dekar sera alanının modernizasyona gereksinim var

Türkiye’deki örtü altı sera varlığın toplam alanının yak­laşık 750 bin dekardan oluş­tuğunu ileten Uslu, yüksek teknoloji seralar (topraksız kültür üretim) 20 bin dekar, topraklı kültür yüksek tip se­ralar 530 bin dekar ve tünel ti­pi seraların ise 200 bin dekar olduğunu bildirdi.

Uslu, artan nüfus ve tüketimle birlikte se­racılıkta yapısal dönüşümün kaçınılmaz hale geldiğini be­lirtti. Uslu, açıklanan kredi dayanağının mevcut seraların modernizasyonu açısından da “can suyu” niteliğinde oldu­ğunu vurguladı. Yeni destek­le birlikte seralarda katma de­ğerli üretim, teknolojik altya­pı sayesinde iş gücü avantajı, iklim değişikliğine ahenk, za­rarlılara karşı denetimli üre­tim, güç tasarrufu ve yük­sek randıman üzere pek çok avan­tajın sağlanabileceğine dikkat çeken Uslu, bu adımın 200 bin dekarlık alanın modernizas­yonunun önünü açacağını ifa­de etti.

Kamu kaynaklarından sağlanan likiditenin bu süre­ce değerli katkı sunduğunu belirten Uslu, “10 dekar üze­ri işletmeler için de yatırım iştahını artıracak destekle­rin geliştirilmesi ve kredi ko­şullarının mevcut ekonomik kaidelere uygun hale getirilme­si gerektiğini düşünüyoruz” tabirlerini kullandı.

Modern seralarda katma kıymet artacak

Ziraat Bankası’nın yeni se­ra yatırımlarına sunduğu kredi takviyesini kıymetlendiren Uslu, bu dayanakla kurulacak serala­rın çağdaş olacağını ve isteni­len eserlerin yetiştirilebilece­ğini belirtti. Türkiye’deki sera­ların yüzde 10’unun bulunduğu Kumluca bölgesine dikkat çe­ken Uslu, burada mevcut sera­ların yarısının artık fonksiyonunu yi­tirdiğini söyledi. Uslu şunları kaydetti: “Her serada her eser yetişmiyor.

Örneğin, biber se­raları alçak yapıda olduğu için domates üretimi mümkün ol­muyor. Lakin bir adım daha çağdaş seralar kurulduğun­da, hem eser çeşitliliği artıyor hem de daha fazla katma de­ğer sağlanıyor. Ayrıyeten, çağdaş seralar sürdürülebilirlik açı­sından da kritik. Bugün üçün­cü ve dördüncü genç jenerasyonlar artık bu işi yapmak istemiyor. Bu nedenle seracılığı cazip kıl­mak için modernizasyon kaçı­nılmaz.”

Büyük seralar için de takviye talep ediliyor

Uslu, üreticinin şu anda önemli bir nakit derdi yaşa­dığını belirterek, açıklanan sera dayanak kredisinin ye­rinde ve vaktinde bir adım olduğunu söz etti. Dayanak kapsamının genişletilmesi gerektiğini vurgulayan Us­lu, 10 dekarın üzerindeki te­sislerin de bu kapsama dahil edilmesinin kıymetine dikkat çekti. “10, 50 ya da 100 dö­nümlük projeler için de des­tek bekliyoruz. Zira büyük ölçekli yatırımlar, hem da­ha fazla katma kıymetli eser üretme hem de ihracatı artır­ma potansiyeli taşıyor” açık­lamasında bulundu.

“Destekle birlikte süt fiyatlarının tekrar düzenlenmesi gerekiyor”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı takviyelerden biri de büyükbaş süt hayvancılığı yapan işletmelere yönelik oldu. Bu kapsamda, kapasite artışı gayesiyle yapılacak hayvan alımları için bir yıl anapara ödemesiz, toplam yedi yıla kadar vadeli ve öz kaynak koşulu aranmaksızın 5 milyon liraya kadar yatırım kredisi verilecek. Dayanak paketini pahalandıran Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (ETBİR) Lideri Veteriner Tabip Dr. Ahmet Yücesan, bu adımın hem süt hayvancılığının gelişimi hem de hayvan varlığının artması açısından kıymetli olduğunu söyledi.

Ancak takviyeyle birlikte süt fiyatlarının da tekrar düzenlenmesi gerektiğine dikkat çekti. Yücesan, “Üretici dayanakla hayvanı alır lakin süt para etmezse, bu hayvanlar kısa mühlet içinde kesite sarfiyat. Bu da et fiyatlarını baskılar, akabinde süt arzında kasvet yaşanır. Şu an aslında süt arzı fazlası var, zira tüketim düşük. Bu da alım gücüyle irtibatlı. Münasebetiyle sistemde istikrar sağlanması değer arz ediyor” dedi.