BTK: Türkiye çip üretiminde orta ve uzun vadeli planlara odaklandı

Teknolojideki süratli gelişim ve global gelişmeler, dünyada çip gereksinimini giderek artırırken Türkiye de bu alanda orta ve uzun vadeli uygulamalarla telekomünikasyondan bilişime, savunmadan otomotive kadar muhtaçlıklarını yerli ve ulusal adımlarla karşılamayı hedefliyor.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), daldaki gelişmeleri mercek altına alırken “Çip Sanayisi ve Haberleşme Teknolojilerine Tesirleri 2025” raporu hazırladı.

Rapora nazaran, çip yahut yarı iletken olarak isimlendirilen elektronik devreler, dünyanın en kıymetli ve stratejik kesimlerinden biri haline geldi. Teknolojik yarışta öne geçmek isteyen ülkeler ve şirketler bu alana değerli yatırımlar yapıyor.

Son yıllarda savunma endüstrisi, yapay zeka, artırılmış gerçeklik, objelerin interneti ve robotik teknolojiler üzere ağır işlemci gücü gerektiren sanayilerde yaşanan süratli gelişmeler ve ilgili eserlerin süratle piyasaya sürülmesi çip talebini artırdı.

Yarı iletken teknolojiler ve çip üretimi, telekomünikasyon, bilişim, sıhhat, savunma ve otomotiv sanayileri üzere alanlarda ilerlemeleri yönlendirerek global dijital iktisadın merkezine yerleşti.

Türkiye’de de son yıllarda yüksek teknoloji konusundaki araştırma ve geliştirme faaliyetleriyle bu alanlardaki yatırımlara daha fazla hisse ayırmaya başladı.

Elektrikli arabaların yaygınlaşmasıyla çip kullanımı artacak

Özellikle savunma endüstrisinde yaşanan gelişmeler, yerli elektrikli araba üretimi, 4,5G ve akabinde 5G taşınabilir şebeke bileşenlerine yönelik yerli ve ulusal üretim, otomotiv üretimi üzere çip kullanımını artırıcı gelişmeler, Türkiye’de çip üretimi konusunun ehemmiyetini ortaya koyuyor.

Otomotiv endüstrisi, ülkenin kıymetli üretim ve ihracat kalemlerinden birini oluşturuyor. İçten yanmalı araba, kamyon ve otobüs üretiminin yanı sıra yerli ve ulusal elektrikli araba markası Togg’un yatırımları ve yakın vakitte yabancı menşeli elektrikli otomotiv şirketlerinin ülkede yatırım planladıkları düşünüldüğünde Türkiye’nin otomotiv alanındaki üretim ve ihracat kapasitesinin artması bekleniyor.

Halihazırda bir arabada ortalama 1500 ila 3 bin civarında çip bulunduğu ve elektrikli arabaların yaygınlaşmasıyla ilerleyen yıllarda bu sayının daha da artması öngörülüyor.

2023 yılı datalarıyla yaklaşık 1,5 milyon adet üretim yapan ve yeni yatırımlarla daha da düzgün bir düzeye gelebilecek olan otomotiv dalının gereksiniminin kıymetli bir kısmının yerli ve ulusal kaynaklarla karşılanması, çip bölümü için de değerli bir teşvik niteliği taşıyor.

Orta ve uzun vadeli planlar kıymet taşıyor

Coğrafi olarak birçok ticaret yolunun üzerinde ve yakınında olmakla birlikte dünyanın fiili olarak süren savaşlarının birçoğuna da çok yakın pozisyonda olan Türkiye’nin başta savunma endüstrisi olmak üzere otomotiv ve tüketici elektroniği kesimleri için gereksinim duyduğu çipleri tedarik edebilmesi çeşitli münasebetlerle zora girebiliyor.

Bu nedenle Türkiye’nin evvel kendi gereksinimi olan boyutta sonra da global pazardan manalı bir hisse alabilecek halde çip tasarımı ve üretimi hususlarında orta ve uzun vadeli planlar yapması ve bu planlara uygun hareket etmesi gerektiği bedellendiriliyor.

TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi (BİLGEM) çatısı altında AR-GE ve eser odaklı çalışmalarla ulusal platformlar için inançlı çip tasarım ve üretim altyapısı kurulmasının ehemmiyetine vurgu yapılıyor.

Bu tıp çalışmaların ileri teknolojili çiplerin yurt dışında üretilmesindeki riskler dikkate alındığında stratejik değerde olduğu tabir ediliyor.

Milli çip dizaynları inançlı biçimde üretilmeli

Riskleri azaltmak için ilgili üretim tesisleri de kurularak ülkede ulusal çip dizaynlarının inançlı formda üretildiğinden emin olunması ehemmiyet taşıyor.

Üniversitelerin araştırma laboratuvarlarıyla ister askeri ister sivil hedefli şirketlerin mevcut iştirak ve birlikteliklerinin ileriye taşınabilmesinin, 12. Kalkınma Planı ve bu plan çerçevesinde hazırlanan plan ve programlarda tarifli hareket adımlarının ve önlemlerin sıkı biçimde uygulanmasıyla mümkün olabileceği ve öbür ülkelerdeki teşvik düzeneklerinin hızlandırıcı tesirde bulunabileceği vurgulanıyor.

Çip tasarım ve üretim sürecinin yüksek derecede yetişmiş bilim insanı ve mühendis istihdamı gerektirdiği düşünüldüğünde, yapılacak planlamalarda bu bahislerde çalışanların desteklenmesi ve yetişmiş uzmanların ülke içinde çalışması için uygun ortamın hazırlanması üzere hususları da içermesinin uygun olacağı belirtiliyor.