Borsada takas süresinin 1 günde düşürülmesi piyasayı nasıl etkiler?
Marbaş Menkul Pahalar Genel Müdür Yardımcısı Sertaç Ekeke, Borsada takas tarihinin T+1 (işlem gününü takip eden 1. iş günü) olarak revize edilmesi halinde süreç hacimlerinde artışların izlenebileceğini söyledi.
Geçtiğimiz günlerde Borsa İstanbul Kümesi, hisse piyasasında süreç gören sermaye piyasası araçlarının takas tarihine ait yaptığı açıklamada Borsada takas tarihinin T+1 olarak revize edilmesi tarafında tüm piyasa paydaşlarının görüşlerinin alınacağı bir kıymetlendirme sürecinin başlatıldığını duyurmuştu.
Borsa İstanbul Hisse Piyasası’nda süreç gören sermaye piyasası araçları için takas tarihi, süreç gününü takip eden ikinci iş günü (T+2) olarak uygulanıyor.
Borsa’dan yapılan açıklamada, son periyotta global finans piyasalarında takas müddetinin kısaltılması istikametinde kıymetli gelişmelerin yaşandığına dikkat çekilmiş, ABD’nin 28 Mayıs 2024 tarihinde “T+1” geçişini gerçekleştirdiği kaydedilmişti.
Ayrıca, açıklamada Avrupa Birliği (AB), İsviçre ve İngiltere’nin ise “T+1” sistemine geçiş için 11 Ekim 2027 tarihini hedeflediği hatırlatılmıştı.
Takas müddetlerinde çeşitli uygulamaların olduğu yurt içi piyasalarda, borçlanma araçlarının takasında birçok ülkedeki uygulamaların bilakis süreç günü takas sistemi kullanılıyor.
‘Hacim yüzde 25 kadar artabilir’
Marbaş Menkul Kıymetler Genel Müdür Yardımcısı Sertaç Ekeke yaptığı değerlendirmede, T+1’e geçilmesiyle yatırımcıların daha süratli mal taşıyabileceğini kaydederek, hacimde en azından yüzde 25 kadar bir artış olabileceğini söz etti.
Ekeke, Türkiye’de T+1 sistemine ahengin hem altyapı, hem de alışkanlık konusu olduğunu söz ederek, ABD’nin T+1 sistemine adapte olmasının Türkiye’ye nazaran daha güç olacağını düşündüğünü söyledi.
ABD’de tahvil takas müddetinin iki ya da üç günde olduğunu belirten Ekeke, Türkiye’de tahvil takasında süreç günü takas sisteminin uygulandığını belirtti.
Ekeke, Türkiye’de borçlanma araçlarında T+1’in bile çalıştırılmadığını kaydederek, yatırımcıların Borsa İstanbul’da T+1 sistemine adapte olmasının kolay olacağını söz etti.
Ülkemizdeki pay senedi yatırımcılarının çok büyük bir kısmının pay senedinin alındığı gün blokaj koyulmasına alışkın olduğunu belirten Ekeke, bu duruma hem teknik olarak altyapının hazır olduğunu hem de Türk yatırımcının ruhsal olarak buna yatkın olduğunu söyledi.
Ekeke, T+1’e bir adapte olmanın Borsa İstanbul’daki hacim problemini çözmekte tesirli olabileceğini söz ederek, şöyle konuştu:
“Para geç gelecek psikolojisini değiştireceğiz ve o da yatırımcı için avantajlı bir durum. Borsada önemli hacim sıkışmaları yaşanıyor. Hacim sıkışmasını en azından bu türlü telafi edebileceğimiz ve takası daha döndürebileceğimizi düşünüyorum. Hakikaten T+1’e adapte olabilecek 2-3 piyasa varsa Türkiye bunlardan biri. Borçlanma araçlarındaki uygulamalardan ötürü bu mevzuya çok yatkınız.”
‘Aracı kurumlar takas mühleti değişimine basitçe adapte olabilir’
Aracı kurumlarında mümkün bir takas mühleti değişimine basitçe adapte olabileceğini söz eden Ekeke, aracı kurumlar bünyesinde kullanılan altyapıda genelde ortak yazılımların kullanıldığını ve bu altyapının da değişimlere kolay kolay adapte edilebileceğini kaydetti.
Ekeke, kamuoyunda takas süresindeki değişim değerlendirmelerine yönelik olumsuz bir tepki olmadığını lisana getirerek “Aracı kurumlar tarafında takas süresindeki muhtemel bir değişime olumsuz bir tepki yok, herkes muhtemel bir değişime çok çabuk adapte olabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Aracı kurumlar tarafında mevzuya ait bir sakinlik olduğunu tabir eden Ekeke, kelam konusu mümkün değişimle hacimde bir ölçü rahatlama olabileceği için nakit döngüsü açısından da olumlu sonuçlar alınabileceğini söyledi.
Borsa İstanbul’daki görünüme ait de konuşan Ekeke, pay senedi fonlarına para girişinin olmasının endeksler için daha değerli olduğunun altını çizdi.
Ekeke, son yılların öyküsünün pay senedi fonlarının büyümesi olduğunu söz ederek, pay senedi fonlarına para girişinin yükselişin anahtarı olduğunu tabir etti.
Yabancı yatırımcının piyasadan çekildiği görüşüne inanmadığı tabir eden Ekeke, yabancı yatırımcının kısa vadeli süreç yapan bir yapıda olduğunu, yabancı sermayenin süratlice geri gelebileceğini söyledi.
