BM’den ABD’ye çağrı: Yoksul ülkeler tarifelerden muaf tutulsun
Birleşmiş Milletler (BM) Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), en fakir ve kırılgan durumdaki gelişmekte olan ülkelerin ABD’nin karşılıklı tarifelerinin dışında tutulması davetinde bulundu.
UNCTAD, “Artan Gümrük Tarifeleri: Küçük ve Kırılgan Ekonomilere Etkisi” başlıklı raporunu yayımladı.
Raporda, son yıllarda kurallara dayalı sistemin, memleketler arası ticareti artırdığı ve ülkelerin ithal mallardan aldığı gümrük vergilerinin kademeli ve istikrarlı halde azalmasına katkı sağladığı belirtildi.
Dünya ticaretinin yaklaşık üçte ikisinin 2023’te gümrük tarifeleri olmadan gerçekleştiği kaydedilen raporda, “Buna karşılık, yakın vakitte büyük ekonomiler tarafından uygulamaya konulan daha yüksek tarifeler, ticaret tansiyonlarının tırmanması ve gelişmekte olan ülkeler üzerindeki tesirleri konusunda tasaları artırıyor. En fakir ve kırılgan durumdaki gelişmekte olan ekonomiler, karşılıklı tarifelerden muaf tutulmalı.” daveti yapıldı.
Halihazırda 90 gün mühletle askıya alınan tarifelerin, ABD ile 57 ticaret ortağı ortasındaki ikili mal ticareti açığını dengeleme gayesiyle belirlendiği söz edilen raporda, karşılıklı tarifelerin birçok durumda ABD’nin ticaret açığını kıymetli ölçüde azaltmazken, gelişmekte olan ve en az gelişmiş ekonomileri tahrip etme riski taşıdığı bildirildi.
Yoksul ülkelerin ABD’nin ticaret açığına tesiri minimal düzeyde
Raporda, ABD’nin kelam konusu 57 ticaret ortağından 11’inin en az gelişmiş ülkeler ortasında yer aldığı ve bu ülkelerin ABD’nin ticaret açığına katkısının “minimal” seviyede olduğu bilgisi paylaşıldı.
Ticaret ortaklarından 28’inin ABD’nin ticaret açığındaki hissesinin yüzde 0,1’den az olmasına karşın tarifelerle karşı karşıya olduğu kaydedilen raporda, “ABD’nin (bu ülkelere karşı) vereceği rastgele bir ticari taviz, ABD için çok az şey söz ediyor.” denildi.
Tarifeler, tüketici fiyatlarını artıracak
Raporda, karşılıklı tarifelerin askıya alınma müddetinin akabinde tekrar devreye girmesi halinde birçok ithal mala yönelik talebin yüksek fiyatlar nedeniyle zayıflayabileceği uyarısı yer alırken, şu bilgiler paylaşıldı:
“ABD’nin ithalatı 2024 düzeylerinde kalsa bile, daha fakir ve küçük ekonomilerden toplanan ek tarife geliri taban seviyede olacak. 57 ticaret ortağının 36’sının her biri için, karşılıklı tarifeler ABD’nin mevcut tarife gelirlerinin yüzde 1’inden daha azını oluşturacak. Bu sayı 2024’te 83 milyar dolar düzeyindeydi. Bu da kelam konusu 36 iktisadın toplam katkısının yaklaşık 4 milyar dolar ya da ABD’nin 2024 yılında gümrük vergisi olarak topladığının yaklaşık yüzde 5’i olacağı manasına geliyor.”
Potansiyel karşılıklı tarifelerle karşı karşıya kalacak kimi ülkelerin ABD’de üretilmeyen tarım eserlerini ihraç ettiği ve bu eserlerin ikamesinin kısıtlı olduğu belirtilen raporda, Madagaskar’ın vanilya, Fildişi Kıyıları ve Gana’nın kakao ihracatının bu eserlerden kimileri olduğu anımsatıldı.
Raporda, ABD’nin 2024’te Madagaskar’dan 150 milyon dolarlık vanilya, Fildişi Kıyıları’ndan yaklaşık 800 milyon dolar ve Gana’dan 200 milyon dolarlık kakao ithal ettiği söz edilen raporda, bu eserlere yönelik tarifelerin artırılmasının tüketiciler için daha yüksek fiyatlara yol açacağı uyarısı da yer aldı.
