Binalarda yağmur suyu kullanmak artık zorunlu  

Hamide HANGÜL

Çevreci yaklaşımlar kap­samında bu yıl mart ayında yürürlüğe giren Planlı Alanlar İmar Yönetme­liği ile daha yeşil ve sürdürüle­bilir kentleri oluşturulması he­defleniyor.

Bu kapsamda yönet­melikte 9 kıymetli değişikliğe yer verildi. Yüksek Kent Plancısı ve İmpo İmar Yönetim Kurulu Lider Yardımcısı Müberra Of­laz, yağmur suyu kullanımından gri su geri kazanımına kadar ge­tirilen yeniliklerin yeşil kentle­rin planlanmasında da önem­li bir dönüm noktası olduğunu vurguladı.

Planlama anlayışı­nın yalnızca yapıları içermediği­ni, o kentin alt yapısının ve dere yatakları üzere münasebetinin de göz önünde bulundurduğunu anla­tan Müberra Oflaz, yönetmeli­ğin bu açıdan, bilhassa suyun kullanımına ait hususları ile planlamayı yakından ilgilen­dirdiğini anlattı.

Taşkınlardan koruyacak bir yönetmelik

Çevre, Şehircilik ve İklim De­ğişikliği Bakanlığı’nın hazırla­dığı Planlı Alanlar İmar Yönet­meliğinde, su kaynaklarının kullanımının geniş yer tuttuğu­nu anlatan Müberra Oflaz, “Me­sele yalnızca var olan suyu den­geli kullanmaktan ibaret değil, birebir vakitte tabiatın denge­sini koruyarak, örneğin taşkın üzere afetleri önlemek amaçlanı­yor.

Kentsel alan oluşturulur­ken afetlere karşı dirençli böl­geler seçilir ya da oluşturulma­sı hedeflenir. Taşkınlar bilhassa son 5 yılda dünyanın da acil çöz­mesi gereken problemlerinden bi­ri haline geldi” diye konuştu. Yö­netmelikte, yağmur suyunun toplanmasına ait bir zorun­luluk olduğunu da hatırlatan Müberra Oflaz, bu düzenleme ile yağmur suyu altyapısıyla il­gili problemlerin azaltılmasının hedeflendiğini vurguladı.

Ayrı­ca yönetmelikteki manisiz oyun alanları, yapı ruhsatları üzere bir­çok unsurun inşaat ve plan­lama süreçlerine tesir edeceği­ne vurgu yapan Oflaz, bir kenti “yeşil” haline getirmek için tek bir reçete olmadığını, her ken­tin, hatta her mahallenin farklı dinamikleri olduğunu vurgula­dı. Oflaz, bu nedenle yönetme­liğe ek olarak, mahallî yönetimlerin de kendine has düzenlemele­ri ile yeşil kentlerin oluşumuna katkı yapacağına inandıklarını açıkladı.

Tüm bu düzenlemele­rin kentleri yeşil dokusunu ko­rumada uzun vadede tesir edebi­leceğini belirten Müberra Oflaz, “Yeşil dokusu korunan, nefes alabilen kentlere, yeniden bu zihni­yetle hazırlanmış planlamalarla takviye olmak sorumluluğunun, kamudan kent planlamacısına, belediyeden dal paydaşları­na kadar herkesin sorumlulu­ğunda olması gerektiğinin altı­nı çizdi.

Yönetmelikle gelen 9 tane yenilik

-Yağmur suyu kullanımı

Binalarda yağmur suyu toplama sistemi zarurî hale geldi.

-Gri su geri kazanımı

Büyük yapı ve tesislerde gri su kullanımı koşulu getirildi. Ocak 2026’dan itibaren yatak sayısı 200’den fazla olan konaklama tesisleri, yapı inşaat alanı 10 bin metrekareden büyük olan AVM’ler ve yapı inşaat alanı 30 bin metrekareden büyük kamu binalarında gri su kullanımı mecburî olacak.

Bu uygulama ile binalarda yıllık ortalama 4 milyon metreküp su tasarrufu sağlanması bekleniyor. Apartmanlarda, otellerde ve işletmelerde; duş alma, el yıkama, bulaşık yahut çamaşır yıkama maksadıyla kullanılan atık su, gri su olarak tanımlanıyor. Gri su, kanalizasyon sistemleri üzerindeki yükü azaltıyor. Sağladığı bu avantaj, taşkınlarla çabada kritik ehemmiyet taşıyor.

-Yeşil sertifika zorunluluğu

Kamu binalarında yeşil bina sertifika alma kaidesi uygulanacak. 1 Ocak 2026’dan itibaren inşa edilecek, toplam inşaat alanı 10 bin metrekarenin üzerinde olan yeni kamu binalarının YeS-TR sertifikasına sahip olması mecburî hale getirilecek. Bu düzenlemeyle birlikte, yıllık yaklaşık 600 milyon kilovatsaat güç tasarrufu sağlanacak.

-Elektrikli araç şarj üniteleri kolaylaşıyor

Şarj ünitesi heyetimi ruhsat kaidesinden muaf tutularak binalarda şarj ünitesi suramı kolaylaştırıldı. Şarj aygıtı heyetimi için tüm kat maliklerinin onayı gerekmeyecek. Kat maliklerinin yarısından fazlasının onayı alınması kâfi olacak. Müstakil konutlarda bulunanlar ise kendilerine ilişkin park alanının bulunması nedeniyle şarj aygıtı kurulumunun büsbütün kendi inisiyatiflerine nazaran yapacak

-Engelsiz oyun alanları

2500 metrekare ve üzeri park alanlarının en az yüzde 4’ünün engelli çocukların kullanımına sunulması mecburî tutulacak. Bu alanlardaki ekipman ve materyaller engelli kullanımına uygun olacak.

-Kansorejene karşı önlem

Enerji sistemleri bilgisi yapı ruhsatına eklenecek. Böylelikle binada kullanılan unsurların kansorejen içerip içermediğinden, yeşil güç sistemlerine kadar tüm ayrıntılara ulaşılabilecek.

-Bina güvenlik ağı şartı

Umumi binalarda kat boşluklarına güvenlik ağı zarurî oldu.

-Rüzgar türbini standartları

Rüzgar türbinleri için ruhsat ve harç kriterleri netleştirildi.

-Bina ömür döngüsü analizi

Karbon ayak izi hesaplaması ve mecburî hale getirildi.