Bilgiç: Planlı üretim ve basınçlı sulama tarımsal potansiyeli artıracak

Recep Şenyurt

Adana Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Şahin Bil­giç, tarım bölümünün ge­leceği ve Türkiye’nin besin güven­liği konusunda DÜNYA’ya açık­lamalarda bulundu. Bilgiç, tarım yerlerinin korunması, çiftçinin desteklenmesi ve yerli üretimin artırılması gerektiğini vurgula­yarak, Adana Ticaret Borsası’nın bu süreçteki rolünü anlattı.

ATB’nin 1913 yılında kurulan ve Türkiye’nin en esaslı borsa­larından biri olduğunu anımsa­tan Şahin Bilgiç, bölgenin tarım­sal ticaretine katkı sağlamaya de­vam ettiklerini, son yıllarda iklim değişikliğinden kaynaklı sorun­larla karşılaşıldığını aktardı.

Bil­giç, iklim değişikliğinin tüm dün­yada olduğu üzere Çukurova Böl­gesi’ni de olumsuz etkilediğini belirterek, “Artık yağışlar azalı­yor ve su kaynaklarımız tükeni­yor. Gelecekte içme suyu sıkın­tısı bile yaşayabiliriz. Bu neden­le basınçlı sulama sistemlerine geçmek zorundayız” dedi. Bilgiç, yırtıcı sulama metotlarıyla top­rağın verimliliğinin düştüğünü ve su kaybının arttığını söz ede­rek, “Basınçlı sulama sistemle­riyle su kullanımını yüzde 70 do­layında azaltabiliriz. Bu sayede hem su tasarrufu sağlayacak hem de ziraî verimliliği artıraca­ğız” diye konuştu.

Adana Ticaret Borsası olarak Tarım Bakanlığı ile yapılan görüşmelerde, basınç­lı sulama projesinin 2025 yılında hayata geçirilmesi için çalışma­ların sürdüğünü belirten Bilgiç, bu projenin, Çukurova’nın tarım­sal potansiyelini artıracağını ve üreticilerin refahını yükseltece­ğini bildirdi. Projenin 2028 yılı­na kadar tamamlanmasını bekle­diklerini aktaran Bilgiç, projenin maliyetinin 80-100 milyar TL ortasında olduğunu ve bunun ka­demeli olarak hayata geçirilme­sini istediklerini lisana getirdi.

“Katma kıymetli tarım eserlerine geçiş zamanı”

Tarımsal ihracatta katma de­ğerli eserlere yönelmenin öne­mine değinen Şahin Bilgiç, “Ada­na, ziraî ihracatta Türki­ye’nin önde gelen vilayetlerinden biri. Lakin ihracatımızı daha da ar­tırmak için katma bedelli ürün­lere yönelmeliyiz. Şu anda 3 mil­yar dolar olan ihracatımızda ta­rımsal ihracatın hissesini artırmak istiyoruz.” dedi. Tropikal mey­veler üzere yüksek katma kıymetli eserlerin bölgede yetiştirilmesi­nin kıymetine dikkat çeken Bilgiç, bu eserlerin üretimini artırarak hem iç piyasaya hem de ihracata yönelik önemli bir potansiyel oluş­turabileceğine dikkat çekti.

Tarımda planlı üretimin kaide olduğunu anlatan geçmişte kar­puz, patates, soğan üzere eserlerin plansız üretim sebebiyle tarlada kaldığını vurgulayan Şahin Bil­giç, “Artık Türkiye’nin ihtiyaçla­rını ve ihracat potansiyelini göz önünde bulundurarak üretim yapmalıyız” dedi. Bilgiç, 2025 yı­lında başlayacak ziraî plan­lama çalışmalarının bu sıkıntıları ortadan kaldıracağını tabir etti.

Adana’da faaliyete geçecek olan Sera OSB ve Su Eserleri OSB’nin bölgenin ziraî po­tansiyelini artıracağını belirten Bilgiç, “Karataş’ta kurulan Se­ra OSB, topraksız tarım ve mo­dern tarım teknikleriyle üretim yapacak. Bu projeler, bölgenin iktisadına büyük katkı sağla­yacak” dedi.

“Kendine yetebilen bir ülke olmak zorundayız”

Adana Ticaret Borsası Baş­kanı Şahin Bilgiç, tarım sektö­rünün stratejik değerine dikkat çekerek, Türkiye’nin besin ve ta­rım alanında dışa bağımlılıktan kurtulması için yerli üretimin desteklenmesi gerektiğini vur­guladı. Bilgiç, bilhassa soya ve pamuk üzere eserlerde ithalatın azaltılması ve çiftçinin kazanç­lı hale getirilmesi için ziraî takviyelerin artırılması gerekti­ğini belirtti.

Pandemi devrinde besinin hayati kıymetinin bir sefer daha or­taya çıktığını söz eden Bilgiç, “Pandemide beşerler yalnızca te­mel gereksinimlerine odaklandı. Su, besin ve beslenme ön plana çık­tı. Bu süreç, besin güvenliğinin ne kadar kritik olduğunu gösterdi. Türkiye olarak tarımda kendi kendine yetebilen bir ülke olmak zorundayız” sözlerini kullandı.

Çukurova Bölgesi’nin Türki­ye’nin tarım üssü olduğunu ve yalnızca Adana’yı değil, tüm ül­keyi besleyebilecek potansiye­le sahip olduğunu anlatan Şahin Bilgiç, bu bölgenin, ziraî ih­racatta büyük katkı sağlayabildi­ğini, lakin bunun için hüküme­tin ziraî takviyeleri artırması ve stratejik eserlere odaklanma­sının gerektiğine vurgu yaptı.

“Destek olmazsa çiftçi üretimden vazgeçer”

Tarımsal dayanakların sürek­lilik arz etmesi gerektiğini vur­gulayan Bilgiç, şunları kaydetti: “Tarımda bir yıl takviye verip, er­tesi yıl vermezseniz, çiftçi üre­timden vazgeçer. Köylerde artık çiftçilik yapan neredeyse kimse kalmadı. Gençler taban fiyatla kentte çalışmayı tercih ediyor. Bu durumu bilakis çevirmek için hem ziraî takviyeler hem de köyde ömrü cazip hale getire­cek projeler hayata geçirilmeli.”

Tarım topraklarının imara açıl­masına mutlaka karşı olduğu­nu belirten Bilgiç, “Bu toprakları bir sefer betonlaştırdığınızda geri dönüşü yok. Verimsiz yerlerde yerleşim alanları oluşturulabilir, lakin tarım yerleri korunmalı. Gelecek jenerasyonlar bu topraklardan beslenecek. Bugün topraklarımı­zı betona boğarsak, yarın çocuk­larımız bize hesap sorar” dedi.

“2025-2027’de tarımda dönüşüm yaşanacak”

Adana Ticaret Borsası’nın Türkiye’nin en değerli tarım borsalarından biri olduğunu belirten Bilgiç, “2023 yılında 25 milyar TL süreç hacmi amacı koymuştuk, fakat bunu katlayarak 70 milyar TL’ye ulaştık. 2025 yılında 100 milyar TL süreç hacmine ulaşmayı hedefliyoruz. Borsamız yalnızca Adana’yı değil, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki eserleri de kapsıyor. Pamuk, mısır, soya üzere eserler burada süreç görüyor” diye konuştu.

Borsada uygulanan elektronik eser senetleri sistemi sayesinde çiftçilerin artık alacakları konusunda tasa duymadığını belirten Bilgiç, eserini satan çiftçinin parasını gün içinde saat 16.00’ya kadar hesabında gördüğünü, bu sistemin tarım ticaretini inançlı ve şeffaf hale getirdiğini bildirdi. Bilgiç, 2025-2027 yılları ortasında tarım dalında büyük bir dönüşüm yaşanacağına inandığını belirterek, sulama projeleri ve ziraî dayanaklarla Çukurova’nın potansiyelini daha da artıracaklarını, Türkiye’nin tarımda kendi kendine yeten bir ülke olması için ellerinden geleni yapacaklarını kelamlarına ekledi.

“Soya ve pamuk üretiminde dışa bağımlıyız”

Türkiye’nin soya üretiminde önemli bir dışa bağımlılık yaşadığını söz eden Bilgiç, “Şu anda 3 milyon ton soya kullanımımız var, lakin bunun yalnızca 150 bin tonunu üretebiliyoruz. Yani yüzde 95 oranında dışa bağımlıyız. Adana, soya üretiminde kıymetli bir merkez, lakin çiftçi para kazanamadığı için bu eseri ekmekten kaçınıyor. Dayanaklar artırılırsa, soya üretimini 500 bin tona çıkarabiliriz” dedi. Türkiye’nin yağlı tohumlarda ithalata milyarlarca dolar ödediğini lisana getiren Şahin Bilgiç, “Sadece pamuk ve soya için 2,5 – 3 milyar dolar civarında bir ithalatımız var. Bu ithalat yerine çiftçimize dayanak verilse hem paramız yurt dışına gitmemiş olur hem de ülkemizin kaynaklarını kıymetlendirmiş oluruz” diye konuştu.