Batılı şirketler Rus pazarına geri mi dönüyor? Rusya-ABD yakınlaşması sonrası dikkat çeken hareketlilik
Ukrayna savaşıyla birlikte son üç yılda 28 binden fazla yaptırımın uygulandığı Rusya, yüzlerce Batılı şirketin de ülkeden ayrılmasıyla dönüşüm sürecine girdi. H&M, Coca Cola, McDonald’s ve Starbucks üzere dünyaca ünlü şirketler Rus pazarını terk ederken, IKEA, Renault ve Mercedes üzere şirketler de fabrikalarını ve üretim tesislerini kapattı.
Batılı şirketlerin yüzde 62’sinin ülkeyi terk ettiği iddia edilirken, kelam konusu şirketler varlıklarını Rus firmalarına sattı yahut idaresi Ruslara devretti.
Ancak ABD Başkanı Donald Trump’ın tekrar vazifeye gelmesi ve Rusya ile ABD ortasında başlayan görüşmeler Rus iktisadına yönelik mümkün gelişmeleri gündeme getirirken, yaptırımların gevşetilmesi ve Batılı şirketlerin dönmesine yönelik süreç de başladı.
ABD iş dünyası ile görüşmeler başladı
Rusya lideri Vladimir Putin de Batılı şirketlerin Rusya’yı terk ederken varlıklarını “ciddi indirimle” satmak zorunda kaldıklarını anımsattı. Kelam konusu şirketlere kapılarının açık olduğunu vurgulayan Putin, fakat Rus pazarına dönerken varlıklarını tıpkı fiyatlardan geri alamayacaklarını söyledi.
Rusya’dan ayrılan kimi değerli bölümlerin Rus şirketleri tarafından doldurulduğunu da kaydeden Putin, Rus hükümetine, Rusya’ya dönmek isteyen Batılı şirketlerin izlemesi gereken süreçle ilgili çalışma yapma talimatı verdi.
Batılı şirketlerin dönüşüne ait gelişmeler yaşanıyor
Rus basınında Renault firmasının dönüş yapabilecek şirketler ortasında yer almasının beklendiğine yönelik argümanlar yer alırken, Rus otomobil üreticisi AvtoVAZ’ın Başkanı Maksim Sokolov, şirketteki hissesini satarak çıkan Renault’un tekrar dönmek istemesi halinde en az 112,5 milyar ruble (yaklaşık 1,3 milyar dolar) ödeme yapması gerekeceğini söyledi.
Kuzey Akım 2 tekrar faaliyete geçebilir
Enerji alanında bilhassa ABD’li şirketlerin Rus pazarına dönme ihtimali de gündeme gelirken, Kuzey Akım 2 üzere büyük altyapı projelerinin tekrar faaliyete geçebileceği sav ediliyor.
Uluslararası basında güçte bilhassa petrol taciri şirketlerin Rusya’ya birinci dönüş yapması beklenen firmalar olduğu da sıklıkla vurgulanıyor.
Teknoloji devleri geri dönüş için hazırlıklara başladı
Öte yandan, Güney Kore’den The Korea Times da LG, Hyundai ve Samsung üzere şirketlerin de Rusya’ya dönüş yapmak için hazırlık yaptığını haberleştirdi. Haberde, Güney Koreli şirketlerin yerini Çinli rakiplerin aldığı bu nedenle kelam konusu şirketlerin pazara dönüşünün kolay olmayacağı da tabir edildi.
SWIFT yaptırımları kalkacak mı?
Rusya’da milletlerarası ticareti en çok etkileyen ögelerin başında gelen SWIFT konusu da farklı bir kıymet taşırken, Rus yetkililer bu istikamette bir adımın şimdi beklenmediğine işaret ediyor.
Rusya’nın en büyük ikinci bankası VTB’nin Lider Yardımcısı Dmitriy Pyanov, Rus bankalarına yönelik SWIFT yaptırımlarının Avrupa Birliği’ne (AB) bağlı olduğunu ve bankanın planları ortasında bu gelişmenin bulunmadığını söyledi.
AB Kurulu Sözcüsü Anitta Hipper de yaptırımların hafifletilmesi yahut kaldırılması için Rusya’nın hücumları sonlandırması ve askeri güçlerinin tamamını Ukrayna’nın bütün topraklarından geri çekmesi gerektiğini söyledi.
Rusya iktisadının son durumu
Analistler, birtakım şirketlerin dönüş sinyali vermesine karşın Batılı şirketlerin Rusya’ya dönüş için temkinli bir yaklaşım sergileyecekleri görüşünde birleşiyor.
Rusya’ya yönelik jeopolitik risklerin yanı sıra, ülkedeki yüksek enflasyon, kur oynaklığı ve yüksek siyaset faizi üzere ögelerin da kelam konusu dönüş kararlarını etkileyebileceğine işaret ediliyor.
Rusya Merkez Bankası siyaset faiz oranını son olarak Ekim 2024’te yüzde 21 ile rekor seviyeye çıkartmıştı.
Rus hükümeti şubat prestijiyle yıllık bazda yüzde 10 düzeyinde gerçekleşen enflasyonu düşürmek için ekonomiyi soğutmaya yönelik adımlar atıyor.
