Bakan Şimşek’ten reel sektöre net mesaj: Bazı sorunlar olduğunun farkındayız

Bakanı Şimşek, ekonomi gündemindeki son gelişmelere değinirken, kritik açıklamalarda bulundu.

Şimşek’in açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:

-Ekonomi programı iki değerli şoku atlattı, rüştünü ispat etti. Program arzulanan sonuçları veriyor.

-Program genel manada öngördüğüm çerçevede sonuç veriyor. Programın temel gayesi enflasyonu kalıcı biçimde tek hanelere indirmek. Enflasyon düşüyor ve düşmeye devam edecek.

-Diğer gayemiz sürdürülebilir cari açık; orada da arzuladığımız sonucu aldık. Cari açık uzun bir müddettir ulusal gelire oran olarak yüzde 1’in altında.

-Bütçe açığı nispeten yüksek seyrediyor, fakat sarsıntı yaralarını başarılı bir biçimde sarıyoruz. Bütçe açığında da düşüş var. 2024’te 4.9 olan bütçe açığını bu sene önemli bir biçimde aşağı çekme programı uyguluyoruz.

KKM’ye yakında son vereceğiz

-Ağustos 2023’te KKM tepeyi buldu, 144 milyar civarına çıktı; bugün 15 milyar doların altına inmiş durumda. Bunu piyasayı bozmadan başardık. Yakında da muhtemelen bu uygulamaya son vereceğiz.

Rezerv telaşımız yok

-Temelde programa olan itimat devan ediyor. Brüt rezerv 170 milyar doların üzerinden 140 milyar doların altına kadar indi. Rezerv kıymetli ölçüde geri geldi Türkiye’nin dış kaynak muhtaçlığı değerli ölçüde azadı. Türkiye’de 2003-2023 yıllarında uzun vadeli rezerv ortalaması 0,9 iken, Mayıs 2023’de 0,7’ye düştü. Mayıs sonunda 0,97’deyiz. Rezerv yeterliliği noktasında korkumuz yok.

-2023 Mayıs sonundan bugüne Türkiye’nin risk priminde 410 baz puanlık bir düşüş var. O devirde gelişmekte olan ülkelerde 40 baz puan düşüş yaşanmış. Türkiye, gelişmekte olan ülkelere nazaran 10 kat daha düzgün bir performans göstermiş.

-Uluslararası sermaye geri geldi. Kısa vadeli ve spekülatif girişleri kısıtlayan bir adım attık.

-Satın alma gücünün yükseldiği bir periyoda dirdik. Vatandaşımızın alım gücü artacak. Elde ettiği karın bir manası olacak.

2026 prestijiyle gerçek dalın finansmana erişimi kolaylaşacak

-Reel dal birtakım avantajlar istiyor. Kalıcı formda, makul finansmana erişimin tek yolu enflasyonu düşürmek. 2026 prestijiyle gerçek kesimin finansmana erişimi de kolaylaşacak, önündeki belirsizliler azalacak.

-Reformları uygulamaya koymak kolay, sonuç almak vakit gerektiriyor. Güçte dönüşüm değerli bir ıslahat alanıdır. Enerjdie dönüşümü biz başarıyoruz. Dijital dönüşüm, bu sene 5G’den büyük data merkezlerine kadar çok kıymetli gelişmeler var. Yapısal dönüşümün de yavaş yavaş meyvelerini alacağız.

-Bizim maksadımız sürdürülebilir yüksek büyüme, vatandaşımızın refahını artırmak. Bunun için fiyat istikrarını sağlamanız lazım, cari açığı düşürmeniz, bütçe disiplinini sağlamanız, makro finansal risk unsularını azaltmanız lazım.

-Terörle gayret bir kadro fedakarlıklar getirdi. Bunu çok önemsiyoruz. Yatırımcılar bu mevzuyu yavaş yavaş anlamaya başlaaycak. Ülkenin risk primi olması gerekenin çok üzerinde. Süreç anlaşıldıkça bu düşecek.

Reel dala yeni takviyeler gelecek mi?

-Reel bölüme çok güçlü dayanak veriyoruz. Bütçe üzerinden yaklaşık 2 trilyon liralık bir kaynağı gerçek bölüme takviye olarak veriyoruz, bütçe açığı kadar bir sayı bu. Gerçek dalın sektörel bazda bazı problemlerinin olduğunun farkındayız.

-Bunun bir kısmı global katma bedel zincirinde bu sekötlerin nerede oldıuğuna bağlı, bir kısmı da global konjotür kaynaklı bir kısmı da programın yan tesirleri.

-Küresel finansal kriz sonrası AB’de ortalama büyüme yüzde 7,1 bile değil, yani bizim en büyük ticaret pazarımız güçlü büyümüyor. Pazarınız büyümediği vakit o pazardan daha büyük hisse almanız gerekiyor ihracatı artırmak için.

-İkincisi katma kıymet zincirinde büyük bir dönüşüm yaşanıyor. 1980’de Çin’İn dünya ihracatındaki hissesi yüzde 0,8 bugün hissesi yüzde 20’nin, dünya imalat endüstrideki hissesi yüzde 30’un üzerine çıkmış durumda. ABD, Japonya üzere birçok ülke taban kaybetti.

-Teksil, hazır giysi, mobilya üzere dallara takviye veriyoruz. Esnafın ödediği her 100 liralık faizin 50 lirasını devlet ödüyor, çiftçinin yüzde 70’ini, ihracatçıya da yarı yarıya faiz uygulanıyor. Gerçek bölüme takviye çok önemli boyutta.

-Bu programın gayesi gerçek kesimi çok güçlü halde desteklemek. En kolay tedavinin bile ağrısı sızısı oluyor. Program sonuç veriyor, programı ne kadar sahiplenirsek maliyeti o kadar düşük olur.

Türkiye yabancı sermaye için cazibesini koruyor

-Türkiye yabancı sermaye için cazibesini koruyor. Global hiçbir firma burayı ihmal edemez. Türkiye’nin altyapısı çok düzgün, yetişmiş insan sayısı fazla, süratli büyüyen bir ekonomiyiz, son 20 yılda ortama 5,5 civarında büyümüşüz, global trendleri de ıskalamıyoruz. Bu ıslahatlar büyük fırsatlar ortaya koyacak.

-Türkyie’nin tabiki periyot dönem iniş çıkışları oluyor. Lakin yatırım uzun vadeli perspektifle yapılır. O nedenle inanıyorum ki yatırımlar artacak.

Ayrıntılar geliyor…