Akdeniz’de köpekbalığı tehlikesi var mı? Uzman isim açıkladı
Son günlerde toplumsal medyada paylaşılan köpek balığı imgeleri, Akdeniz kıyılarında paniğe yol açtı. Bilhassa Mersin Körfezi ve Taşucu açıklarında kaydedilen görüntülerin akabinde kamuoyunda oluşan ‘köpek balığı istilası’ algısınai lişkin Mersin Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Deniz Ayas, DÜNYA’ Gazetesi’ne özel açıklamalarda bulundu.
“Provoke edilmedikçe saldırganlık göstermezler”
Kıyılarda görülen köpek balıklarının yeni cinsler olmadığını, uzun müddettir bölgede yaşayan kum köpek balıkları, mako ve mavi köpek balıkları üzere cinsler olduğunu belirten Deniz Ayas, bilhassa Mersin Körfezi’nde sıkça rastlana kum köpek balıklarının, ürkek yapılı ve insanlardan uzak duran
canlılar olduğunu vurgulayarak, “Bu hayvanlar provoke edilmedikçe saldırganlık göstermezler. Ekseriyetle 20- 30 metre ve daha derin sularda yaşarlar. İnsanların ağır olarak denize girdiği kıyı kesitleri yerine aşikâr periyotlarda kıyılara çoğunlukla beslenme yahut yavrulama gayesi ile yaklaşabilirler” dedi.
Prof. Dr. Ayas, görüntülerin toplumsal medyada sıkça paylaşılmasının, bilimsel bilgilerle örtüşmeyen
bir dehşet algısı oluşturduğuna dikkat çekti. Köpek balıklarının iklim değişikliğiyle direkt alakalı olarak kıyılara yaklaşmadığını söyleyen Ayas, suların ısınmasıyla birlikte sadece avlandıkları cinslerin göç desenlerinin değiştiğini, bu durumun da dolaylı olarak birtakım köpek balıklarını muhakkak bölgelere yönlendirebildiğini tabir etti.
69 taarruz kayıt altına alındı
Saldırı riski sıfıra yakın Dünyada her yıl kayıtlara geçen köpek balığı akınlarının sayısının sanıldığından çok daha az olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Deniz Ayas, 2023 yılı datalarına göre
dünya genelinde sırf toplam 69 adet doğrulanmış kışkırtılmamış köpek balığı saldırısının raporlandığını belirtti.
Bu akınların büyük çoğunluğunun Akdeniz dışında gerçekleştiğine dikkat çeken Ayas, Türkiye kıyılarında ise köpek balığı kaynaklı rastgele bir önemli hadisenin şimdiye kadar kayda geçmediğini söz etti.
Türkiye kıyılarında köpek balığı saldırısı sıfıra yakın
“İstatistiksel olarak Türkiye kıyılarında köpek balığı saldırısı sıfıra yakın seviyede. Bilhassa yaz aylarında ağır olarak kullanılan turizm bölgelerinde bugüne kadar önemli hiçbir akın hadisesi yaşanmadı. Bu durumun turizme ziyan vermemesi için kamuoyunun hakikat bilgilendirilmesi büyük değer taşıyor” diyen Ayas, buna karşın toplumsal medyada artan manzara paylaşımlarının halk ortasında gereksiz bir endişe ortamı oluşturduğunu söyledi.
Popülasyonu 50 yılda dramatik halde azaldı
Ayas, son periyotta köpek balığı sayısında artış olduğu istikametindeki tezlerin da hakikat olmadığına dikkat çekerek, bilakis, çok avlanma, kirlenme, habitat kaybı, geç üreme ve düşük yavru sayısı üzere nedenlerle son 50 yılda büyük köpek balığı tiplerinin nüfusunun dramatik biçimde azaldığını belirtti.
Nesli tehlike altında
Bunun esas nedeninin endüstriyel balıkçılık ve bilinçsiz avlanma olduğunu söyleyen Ayas, “Köpek balıkları, kuşağı tehlike altında olan canlılar ortasında yer alıyor. Bilhassa oltayla yakalananların süratle denize geri bırakılması çok değerli. Popülasyonları giderek azalıyor. Toplumsal medyada birkaç imaj paylaşılması onların çoğaldığını göstermez,” diyerek deniz canlılarının korunmasının değerini vurguladı.
Dengeyi bozan biziz
Köpek balıklarının insanlara yönelik bir tehdit oluşturmadığını söyleyen Ayas, yalnızca çok az olarak açık denizlerde, zıpkınla balık avlayan bireyler için minimal bir risk olabileceğini belirtti. Fakat bu riskin, trafikte karşılaşılan bir kaza olasılığından daha fazla olmadığını kelamlarına ekledi. Ayrıyeten orfoz ve ahtapot üzere jenerasyonu tehlike altında olan cinslerin zıpkın ile bilinçsizce avlandığına da dikkat çeken Mersin Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Deniz Ayas, “Denizdeki dengeyi bozan asıl tehdit biziz,” diyerek çevresel farkındalık daveti yaptı.
