Afrika, 190 milyar dolarlık yatırıma Türkleri çağırıyor

Nurdoğan A. ERGÜN

Başta müteahhitlik dalı olmak üzere Türk firmala­rı, Afrika kıtasındaki var­lığını her geçen gün güçlendiri­yor. Nisan 2025 itibariyle Türk müteahhitlik firmalarının Afri­ka’da tamamladığı yahut devam eden projelerin kıymeti 96.9 milyar dolara ulaştı. Lakin, kıtanın kal­kınma atılımına değerli katkılar sunan Türk firmaları için bölge­de gidecek daha çok yol bulunu­yor. Bilhassa yeşil güç, inşaat, tarım, beyaz eşya, besin, eğitim ve sıhhat üzere alanlarda değerli ya­tırım fırsatları bulunuyor.

Sade­ce güç alanında gelecek 10 yıl­da 70 ile 90 milyar dolar ortasında bir yatırım gereksiniminin olması bi­le, bölgenin potansiyelini ortaya koyuyor. Türk Eximbank ile Afri­ca Finans Kurumu (AFC) arasın­daki stratejik iştirakle da Türk ihracatçılarının Afrika pazarla­rında desteklenmesine yönelik fi­nansman araçları ve eserleri su­nuluyor.

“Afrikalı firmaları yatırıma davet ediyoruz”

Afrika kıtasındaki ticari ve eko­nomik fırsatlar ve yeni işbirlikle­rine dönük ataklar, İstanbul’da düzenlenen Türkiye-Afrika Gü­nü’nde ele alındı. Türk Eximbank, Afrika Finans Kurumu (AFC), Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ve Türkiye Müteahhit­ler Birliği (TMB) konut sahipliğin­de başlayan Afrika Günü etkin­liğinin açılışında konuşan DEİK Başkanı Nail Olpak, “Afrika, dün­yadaki tarıma elverişli fakat iş­lenmemiş toprakların yüzde 60 üzere değerli bir kısmına sahip.

Ta­rım ve besinin değerinin arttığı günümüzde bu potansiyeli çok uygun kıymetlendirebiliriz. Müteahhit­lik ve inşaat dalında çok güç­lüyüz. Kıtada bu manada tek ra­kibimiz Çin, onun da finansman­dan kaynaklanan bir avantajı var. Finansman konusundaki eksik­liğimizi giderdiğimizde çok daha fazla projeyi kazan-kazan pren­sibi çerçevesinde birlikte yapabi­leceğimize inanıyoruz” dedi. Af­rika kıtasının parlak bir geleceği olduğunu aktaran Olpak, “Kıta­daki en değerli gereksinimlerden biri­si altyapı yatırımları.

Enerji, ulaş­tırma, konut üretimi kentleşme ve haberleşmeye kadar çok farklı alanlarda altyapı gereksinimi var. Batı Avrupa ile Çin ortasındaki en bü­yük yatırım, üretim ve teknoloji üssü olan Türkiye, 600 milyar do­lar düzeyini geçen bir dış ticaret hacmine sahip. Güçten, sana­yiye, tarımdan alt yapı yatırımla­rına kadar neredeyse her alanda kıymetli yatırım imkânlarımız var. Afrikalı iş dünyasını da bu imkan­larımızdan daha fazla yararlan­mak için ülkemizde daha fazla ya­tırım yapmaya davet ediyorum” halinde konuştu.

“Ortak alt yapı teşebbüsleri için yeni kapı aralandı”

Türkiye Müteahhitler Birli­ği (TMB) Başkanı Erdal Eren ise “Türk şirketleri bugün sade­ce müteahhit değil tıpkı zaman­da güç, ulaştırma, sıhhat, tu­rizm ve yapı gereçleri üzere kilit kesimlerde yatırımcı konumun­da. Türk müteahhitleri 54 Afri­ka ülkesinin 45’inde faaliyet gös­tererek, bugün itibariyle kıta ge­nelinde yaklaşık 100 milyar dolar pahasında 2 binin üzerinde pro­je tamamladı.

Türk Eximbank’ın AFC’ye iştirak etmesi son dere­ce kıymetli bir gelişme. Bu durum, Türkiye-Afrika işbirliğinin ku­rumsal temellerini güçlendire­cek. Türk Eximbank ve AFC’nin finansman araçlarının tesirli ve güçlü projeler sunmak için güçlü bir çerçeve sağlamasıyla Türkiye-Afrika ortak altyapı gi­rişimleri için yeni kapılar açıyor” diye konuştu.

“Yeni projelerin önünü açacağız”

Türk Eximbank Genel Müdü­rü Ali Güney, AFC ile ortaklık­larının Türk müteahhitlerinin kıtadaki iş alma kapasitelerini artıracağına ve Eximbank aracı­lığı ile desteklenecek yeni proje­lerin önünü açacağına inandığı­nı söyledi. Güney, “Son 20 yılda Türkiye’nin Afrika kıtasıyla ge­lişen iş birliğini yansıtan bir şe­kilde, Türk Eximbank olarak Af­rika genelinde çeşitli projelerin finansmanına faal olarak katkı sağlıyoruz. 2024 yılında, Türki­ye’nin toplam ihracatının yakla­şık yüzde 20’sine denk gelen, 49 milyar dolar fiyatında dayanak sağ­ladık. Bu meblağın 25 milyar dola­rı ihracat sigortası, 24 milyar do­ları ise kredi kullandırımı olarak

gerçekleşti. Afrika’da ise desteği­miz 1.5 milyar dolara ulaştı” dedi. Güney, yapılan mutabakat ile Türk Eximbank’ın AFC’nin Afrika dışı hissedarı olduğunu belirtti. Gü­ney, “Toplam 3.7 milyar dolarlık alıcı kredisi portföyümüz içeri­sinde, Afrika ülkelerinin hissesi yüzde 42 üzere kayda kıymet bir ora­na ulaştı” dedi.

“Türkiye için muteber bir yatırım ortamı sunuyoruz”

AFC Başkanı Samaila Zubairu, Türk Eximbank’ın AFC’yi finansal ortak olarak kabul etmesinin kendileri için bir kilometretaşı olduğunu söyledi. Zubairu, “Türk endüstrisi ile Afrika hükümetleri ortasında karşılıklı yarar sağlayacak yeni bir başlangıç ve yeni bir modelde iş birliğimiz ilerleyecek. Bugün 54 milyar dolara gelen bir ticaret hacmine ulaşıldı.

THY Afrika’da 60 noktaya uçuyor. 20 milyar doların üzerinde altyapı projesi gerçekleşti. Türkiye Afrika için çok değerli ve stratejik bir paydaşlık sunuyor. Afrika, Türk firmaları için büyük fırsatlara sahip. Afrika’da altyapının güncellenmesi için her yıl 100 milyar dolar bedelinde dönüşüm projesine gereksinim duyuluyor. Güç alanında da güneş, rüzgar ve gaz kapasitesi bağlamında büyük yatırım imkanları kelam konusu. Bu projelerde Türk iş dünyasıyla çalışmak ve ortak amaçlara birlikte ulaşmak istiyoruz” diye konuştu.