ABD üç büyük kredi derecelendirme kuruluşunda “zirveden” düştü: Uzmanlar piyasalara etkisini değerlendirdi

ABD, Moody’s’in yüksek borç düzeyi ve genişleyen bütçe açığı gerekçesiyle kredi notunu düşürmesiyle üç büyük derecelendirme kuruluşundan da en yüksek notu kaybederken, not indirimiyle tahvil piyasasında şartların kötüleşebileceği öngörülüyor.

Moody’s, ABD’nin uzun vadeli kredi notunu “Aaa”dan “Aa1″e indirirken, görünümünü “negatif”ten “durağan”a çevirdi.

Kredi derecelendirme kuruluşunun açıklamasında, not indiriminin, ABD’de 10 yıldan uzun müddettir kamu borcu ve faiz ödeme oranlarının emsal derecelendirmeye sahip ülkelere kıyasla kıymetli ölçüde yüksek düzeylere çıkmış olmasını yansıttığı aktarıldı.

ABD idareleri ve Kongre’nin, büyük yıllık mali açıklar ve artan faiz maliyetleri eğilimini bilakis çevirecek tedbirler üzerinde mutabakata varamadığına işaret edilen açıklamada, “Görüşülmekte olan mevcut mali tekliflerin mecburî harcamalarda ve açıklarda uzun vadeli kıymetli azalmalar sağlayacağına inanmıyoruz” değerlendirmesinde bulunuldu.

Açıklamada, gelecek on yıl boyunca, hükümet gelirlerinin genel olarak sabit kalmasının ve daha büyük açıkların beklendiği tabir edildi.

Vergilendirme ve harcamalarda ayarlamalar yapılmaması halinde, ABD’de 2024’te toplam harcamaların yaklaşık yüzde 73’ünü oluşturan zarurî harcamaların faiz sarfiyatları de dahil olmak üzere 2035’e kadar yaklaşık yüzde 78’e yükselmesinin öngörüldüğü, 2017 vergi indirimlerinin uzatılması durumunda gelecek 10 yılda açığın yaklaşık 4 trilyon dolar artacağı belirtildi.

ABD federal bütçesinin yıllık açığı yaklaşık 2 trilyon dolar düzeyinde. Bu GSYH’nın yüzde 6’sından fazlaya denk geliyor. 1 Ekim’de başlayan mali yıl için bütçe açığı şimdiden 1.05 trilyon dolarla evvelki yıla nazaran yüzde 13 daha yüksek düzeyde bulunuyor.

Yatırımcılar dolardan uzaklaşma eğiliminde

Moody’s’in de ABD’nin uzun vadeli kredi notunu “Aaa”dan “Aa1″e indirmesiyle, ülke üç büyük kredi derecelendirme kuruluşundan da en yüksek notu kaybetmiş oldu.

Dünyanın en büyük iktisadının kredi notu artık Avusturya ve Finlandiya üzere küçük ekonomilerle birebir düzeyde bulunuyor.

ABD’nin birinci not kaybı 2011’de S&P Küresel Ratings’in not indirimiyle gelmiş, piyasalar bu karara sert reaksiyon göstermişti. S&P 500 kısa müddette yüzde 16 bedel kaybetmişti.

Fitch Ratings’in ise 2023’te misal biçimde ülkenin kredi notunu düşürmesinin akabinde ABD 10 yıllık tahvil getirileri 3 ay içinde yüzde 4,1’den yüzde 5’in üzerine çıkmıştı.

Daha düşük kredi notunun ABD için tahvil piyasasında daha makus şartlara yol açabileceği belirtiliyor. Uzmanlar Moody’s’in not indiriminin de tahvil getirilerinin artmasına yol açabileceğini ve bu durumun da borçlanma maliyetlerini yükselterek ekonomik büyümeyi baskılayabileceğini belirtiyor. Artan ulusal borç ve ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin ve dünyanın geri kalanıyla başlattığı tarife tansiyonunun akabinde yatırımcılar daha temkinli hale geldi ve ABD borcu için daha yüksek getiri talep ediyor.

ABD Hazine tahvil piyasası getirilerin daha yüksek borç beklentileri ve daima yüksek enflasyon nedeniyle aslında baskı altında bulunuyordu.

Tahvil getirilerinin yükselmesi, tahvil piyasasına güvenen şirketler ve tüketiciler için borçlanma maliyetlerini etkileyebilecekken, bu da pay senedi piyasasına bağlı olan ekonomiyi olumsuz etkilemesi bekleniyor.

ABD 10 yıllık tahvil getirisi hali hazırda yüzde 4,5 ve bu düzey 2008 global finansal krizinden beri görülen en yüksek düzey pozisyonunda. ABD 10 yıllık tahvil getirilerinde yüzde 5, piyasalarda kritik bir eşik olarak kabul ediliyor.

Nisanda, ABD Hazine tahvil getirileri bu düzeye yaklaştığında, ABD dünyanın geri kalanıyla olan ticaret uyuşmazlığında derhal geri adım atmış ve ithalata uyguladığı ek gümrük vergilerini askıya almıştı.

Tahvil piyasasına yönelik kaygılar artarken, ABD para ünitesini global para ünitelerinden oluşan bir sepetle karşılaştıran Dolar Endeksi yıl başından beri yüzde 6,5 oranında bedel kaybetti. Avro, bu devirde dolar karşısında yaklaşık yüzde 8 kıymet kazandı.

Uluslararası yatırımcıların dolardan uzaklaşma eğiliminin, not indirimi sonrası daha da hızlanabileceği kestirim ediliyor.

Moody’s kararı, piyasalar kapandıktan sonra açıklandığı için birinci somut reaksiyonun bugün piyasa açılışında görülmesi bekleniyor. Lakin, cuma mesai sonrası süreçlerde S&P 500 ETF’si yüzde 1 düştü, ABD 20+ yıllık Hazine bonosu ETF’si yüzde 1 bedel kaybetti. Altın fiyatını izleyen ETF ise yüzde 1 yükseldi.

Washington’dan karara sert tepki

Moody’s’in not indirim kararına Washington’dan sert yansılar geldi.

Beyaz Saray İrtibat Yöneticisi Steven Cheung, Moody’s ekonomisti Mark Zandi’yi maksat alarak kararın siyasi olduğunu öne sürdü. Cheung “Kimse onun ‘analizlerini’ ciddiye almıyor. Yanıldığı tekraren kanıtlandı” tabirlerini kullandı.

Beyaz Saray sözcüsü Kush Desai de Moody’s’in zamanlamasını eleştirerek evvelki idarelerin mali siyasetlerine dikkat çekti.

Ancak Moody’s, not indiriminin rastgele bir tek idareye değil, uzun yıllara yayılan yapısal meselelere dayandığını belirtti.