TİM Başkanı Mustafa Gültepe: Enflasyonla mücadelede ihracat parka alınmamalı

Özlem SARSIN

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Bölge­sel Toplantıları’nın birincisi Ege İhracatçılar Birliği’nde ger­çekleştirildi. İhracatçılar, ihra­catı ve endüstriyi etkileyen temel problemler ile tahlil teklifleri hakkında yeni bilgiler pay­laşmak ve birlikte atılabilecek adımları pahalandırmak üzere bir ortaya geldi.

Toplantıda ihracatçılara ses­lenen TİM Yönetim Kurulu Lideri Mustafa Gültepe, Tür­kiye’yi ihracatta dünyanın birinci 10 ülkesi ortasına çıkarmak is­tediklerini söyleyerek, “Ta­bi global ticaret dikensiz gül bahçesi değil. 2024’te ise re­kabetçilikle ilgili önemli sorun­lar yaşadık. Tekrar de her iki yılı artıda tamamlamayı başardık.

2024’te yüzde 2,5 artıdayız. Ge­çen yıl, 262 milyar dolarla tüm vakitlerin en yüksek yıllık ih­racat pahasına ulaştık. Küre­sel ihracattaki hissemizi yüzde 1,08’e çıkardık. Yüzde 2,5’lik ar­tışta bilhassa otomotiv, çelik ve savunma sanayi üzere sektörleri­mizin katkısının altını çizmem gerekiyor. Mal ihracatı yapan 26 kesimimizden 13’ü artı, 13’ü eksi yazdı. Hizmet ihracatımız son yıllarda süratli bir artış tren­di izliyor. Bu yılı da inşallah he­defin üzerinde bir sayıyla ta­mamlayacağız” dedi.

“Daha fazla ihracat yapabiliriz”

2025 yılına 280 milyar dolar­lık ihracat gayesiyle başlandı­ğını ve yaklaşık yüzde 7 artırıl­masının hedeflendiğini tabir eden Gültepe, “Başarabilir mi­yiz? Türkiye’nin potansiyeline, ihracatçımızın gücüne baktığı­mızda daha fazlasını da yapabi­liriz. Lakin yakın coğrafyamız­da jeopolitik riskler devam edi­yor. Kuzeyimizde, Ukrayna’da üç yıldır savaş var. Güneyde İs­rail’in hücumları devam ediyor. Suriye’de iç savaş sona erdi ancak istikrarlı bir periyoda geçiş za­man alacak. Bu ülkedeki geliş­meleri yakından takip edece­ğiz. En büyük ihracat pazarları­mızdan ABD’de Donald Trump, 20 Ocak’ta ikinci defa başkanlık koltuğuna oturacak. Tüm bu ge­lişmelerin 2025’teki ihracatı­mıza olumlu ya da olumsuz yan­sımaları olacak” dedi.

“En büyük sorun Türkiye’nin çok kıymetli olması”

2024 yılında rekabetçiliğin ziyan gördüğünü ve kimi sektör­lerin güç kaybettiğini lisana geti­ren Gültepe, “2025 yılı tıpkı şe­kilde devam etmez umarım. En büyük sorun Türkiye’nin pa­halı olması. Çok çok kıymetli. Ra­kip ülkelerimizden dolar bazın­da yüzde 50’nin üzerinde paha­lıyız. Doğu Avrupa ülkelerinden neredeyse dolar bazında yüzde 20-25 kıymetliyiz. Türkiye’nin kur ve enflasyon ortasındaki bağlan­tısı sürdürülebilir değil. 27 sek­tör, hizmet dalı dahil herkes değerli olduğumuzu ve iş devam etsin diye sipariş alındığını söy­lüyor.

Halk ortasında şöyle bir al­gı var. İhracatçı yüksek kur isti­yor. Asla ve asla o denli bir şey yok. Türkiye’nin istikrarlı bir ekono­miye kavuşması için kur yüksel­memeli istikrarda gitmeleri ge­rek. İnşallah 2025 yılında kur ve enflasyon paralel bir biçimde gi­der. Hatta yıllık enflasyonun beş puan altına bile razıyız. Hiçbir halde bizim öbür bir talebi­miz olmadı. İhracatçı bu anlam­da nasıl rekabet edecek? 2024’ü bir biçimde tamamladık. Lakin ay­nı anlayış devam ederse bu sene çok zorlanırız.

Yapılacak şey as­lında muhakkak. Enerjiyi yine to­parlamamız gerekiyor. Her plat­formda bunu söylemeye devam edeceğiz. 2025 yılı ihracat hede­fimizi yakalayabilmek için poli­tikaları biraz daha değiştirmek gerektiğini, endüstrinin biraz daha ön plana çıkarılması gerektiğini düşünüyoruz. Enflasyonla mü­cadele ederken bir taraftan ihra­cat ve üretim parka alınmamalı, sürdürülebilir formda üste hakikat devam etmeliyiz” dedi.

“Bölgesel taban fiyatın tartışılması gerekiyor”

Ege İhracatçı Birlikleri Ko­ordinatör Başkanı Jak Eskina­zi ise rakip ülkelerle kıyaslandı­ğında son periyotta artan mali­yetler nedeniyle rakiplere nazaran yüzde 40-50 daha değerli kalın­dığını söyleyerek, bölgesel asga­ri fiyatın tartışılması gerektiği­ni vurguladı.

Yeniden kıymetlendirme ora­nının devletin kendi alacakları için yüzde 44 olarak belirlendi­ğini, ihracatçıların da buna pa­ralel bir döviz artışı talep etti­ğini söz eden Eskinazi, “Son devirde uygulanmakta olan ekonomik programın temel bir eksikliği olarak, gerçek bölüm ve endüstriye kâfi takviyenin veril­mediği, iktisat idaresinin büyük oranda finansal bir pers­pektifle yürütüldüğü görülmek­tedir. Bu durum, gerçek bölümün çok önemli bir çıkmaza girmesi­ne neden olmaktadır.

Her ne ka­dar ihracat istatistiklerinde bir artış görülse de, bu artışın se­beplerini derinlemesine değer­lendirdiğimizde şunlar orta­ya çıkıyor: Kazanılan pazarları kaybetme korkusu, sermayesi­ni yitiren sanayi bölümlerinin daha ucuz kredi olan ihracat kredileri için ihracat taahhü­dünü kapatma gereksinimi, işyeri­ni kapatmak isteyen imalatçıla­rın kıdem tazminatını ödeyecek sermayeleri olmamasıdır. Bu yapısal sıkıntılar, ihracatçıların çok daha aktif bir dayanak me­kanizmasına muhtaçlığı olduğunu göstermektedir” dedi.

Yürütülmekte olan ekono­mik programın iktisat yöne­timinden uzak, yalnızca finansa yönelik yönetildiğini kaydeden Eskinazi, bu sebeple; gerçek sek­tör ve endüstrinin vakit geçtikçe bir çıkmaza girdiğini söyleyerek şu taleplerde bulundu: “İhracat­çılara hemen Merkez Bankası­nın döviz bozdurma mecburi­yeti ve döviz alma zorunluluk­larının kaldırılarak daha rahat hareket etmesinin sağlanma­sı gerekiyor. Çok bedelli olan TL’ye karşı ihracatçıların döviz bozdurmaları esnasında mah­sup edilmek kaydıyla yüzde 10’a kadar bir teşvik verilmelidir.

Döviz kredisi geri ödemelerinin istisna kapsamına alınması ge­rektiğini düşünüyoruz. Şua an yürürlükte olan mevzuata gö­re ihracat bedellerinin yüzde 30’unu TCMB’ye satma zorun­luluğu var. Münasebetiyle ihlal kap­samına girmemek için tahsil edilecek ihracat bedelinin yüz­de 70’inin kredi vadesine kadar hür kullanıma alınıp kredi geri ödemesinin de bu meblağdan yapılması dışında bir deva bıra­kılmamış. Bizlerin ihracat be­delinin yüzde 70’ini vadesiz he­sapta tutma lüksümüz hiç yok hele ki TL’nin günden güne de­ğerlendiği bir durumda.”

EİB İhracatın Yıldızlarını ödüllendirdi

Ege İhracatçı Birlikleri, 2024 yılında ihracatta muvaffakiyet gösteren üyelerini İhracatın Yıldızları Ödül Töreni’nde ödüllendirdi. 20 kategoride 60 ödül sahibini bulurken Ege İhracatçı Birlikleri ihracatından yüzde 40 hisse alan firmalar 7.4 milyar dolar ihracat gerçekleştirdi. Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi törende yaptığı konuşmada 2024 yılında mevcudu muhafaza maksadı koyduklarını ve yüzde1 artışla 18.4 milyar dolar ihracat yaptıklarını söyleyerek, 2025 yılını ekonomik program ile birlikte kararlılık yılı olarak değerlendirdiklerini söz etti. Döviz kurunun enflasyon oranında arttığı takdirde 2 haneli artış suratı yakalanabileceğini ve ihracatta 20 milyar doları geçebileceklerini belirten Eskinazi, böylece Türkiye’nin 280 milyar dolar ihracat gayesine daha fazla katkı sağlamış olacaklarını kelamlarına ekledi.