Şengen Bölgesi’nde düzensiz göçle mücadelede yeni dönem

Avrupa’da Şengen Bölgesi’nde sistemsiz göçle gayret hudut denetimleri yaygınlaşıyor. Bölgede Nisan 2025’in sonuna kadar sürecek hudut denetimleriyle, terörizm ve kaçakçılık faaliyetlerine karşı teyakkuzda olunması amaçlanıyor. Fransız hükümeti hududu geçen her bireyin sistematik olarak denetim edilmeyeceği konusunda garanti vermiş olsa da yolcuların kimlik dokümanlarını yanlarında bulundurmaları tavsiye edildi.

Yetkililer, Belçika, Lüksemburg, İspanya, İsviçre, Almanya ve İtalya’dan kara yoluyla Fransa topraklarına ulaşan yolcuları, hudut denetimlerinin uygulanmaya başlanacağı 1 Kasım’dan itibaren daha uzun gecikmeler yaşayabilecekleri konusunda uyardı. Fransa’nın bu adımı, Almanya’nın tartışmalara yol açan hudut denetimlerini tekrar başlatma kararının akabinde geldi.

Kontroller 15 Mart 2025’e kadar sürecek

Fransa ile misal nedenlerden ötürü 16 Eylül prestijiyle sonlarında süreksiz denetimleri yine başlattığını duyuran Almanya, kara hudutları bulunan Avusturya, Polonya, Çekya, İsviçre, Fransa, Belçika, Hollanda, Danimarka ve Lüksemburg’u kapsayan denetimlerin 15 Mart 2025’e kadar süreceğini bildirdi.

Almanya’nın kararının akabinde İtalya, Slovenya, Avusturya ve Danimarka da halihazırda uygulanmakta olan hudut denetimlerinin müddetini uzatmaya karar verdi. Tüm iç hudutlarında güvenliği artıran ülkenin Almanya kara hududunda ve Almanya ile feribot ilişkisi olan limanlar başta olmak üzere uyguladığı denetimler 11 Kasım’a kadar sürecek.

Norveç’in “kritik altyapıya yönelik artan tehdit ve ülkenin gaz ihracatını tehdit eden Rus istihbarat operasyonları” nedeniyle 12 Mayıs’tan bu yana devam eden hudut denetimleri 11 Kasım’a kadar sürecek. Bir öteki İskandinav ülkesi İsveç’te de Danimarka ve Norveç ile birebir tarih aralıkları için uygulamaya konulan hudut denetimleri sürüyor.

İtalya’da Giorgia Meloni liderliğindeki sağ koalisyon hükümeti, Ekim 2023’te Avrupa ve Orta Doğu’da yaşanan gelişmeler sebebiyle Slovenya ile kara hudut kapılarındaki denetimleri yine uygulama kararı almıştı. Bu karar son olarak mayısta 6 aylığına uzatıldı.

İtalya’nın Slovenya ile başlattığı hudut denetimi uygulamasının akabinde Slovenya da birebir gün Hırvatistan ve Macaristan ile hudut denetimine başlamıştı. Slovenya’da denetimlerin 21 Aralık’a kadar uzatılmasına karar verildi. Hollanda ise komşu ülkelerle süreksiz olarak hudut denetimleri uygulayacağını duyuran son ülke oldu. Hükümetin aldığı karara nazaran kasım sonundan itibaren sadece Belçika ve Lüksemburg sonları denetimlerden muaf tutulacak.

Sınır denetimleri Şengen’in geleceğine tehdit oluşturuyor mu?

Şengen bölgesindeki ülkeler ortasında sonların açık olması, 400 milyondan fazla insanın hudut denetiminden geçmeden serbestçe seyahat etmesini sağlıyor. Şengen Sınırları Kanunu uyarınca bu bölge içindeki ülkelerin kamu siyaseti yahut iç güvenliğe yönelik bir tehdit durumunda istisnai olarak hudut denetimlerini tekrar uygulamaya koymalarına müsaade veriliyor.

Her geçen gün daha fazla AB ülkesince uygulanmaya başlanan hudut denetimleri Şengen’in geleceği hakkında soru işaretleri oluştururken, uzmanlar ise “bireylerin ve malların hür dolanım ilkesini” olumsuz etkileyen bu durumun ekonomik ve siyasi yansımaları olacağı konusunda uyarıyor. AB Komitesi hususa ait yaptığı açıklamalarda bu çeşit tedbirlerin “son deva ve süreksiz olarak uygulanması gerektiğini” vurgulayarak, hudut denetimlerinin kalıcı olmasına karşı olduklarını belirtiyor.