Altın ithalatı kotası: Prof. Dr. Hakan Kara ‘adaletsizlik yarattı’ dedi, çağrı yaptı
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, cari açığı azaltmak için altın ithalatına getirilen 7 Ağustos 2023’te getirilen kotanın şubat ayında gevşetileceğini duyurdu.
Mehmet Şimşek, Dünya Gazetesi Genel Haber Koordinatörü Recep Erçin’e yaptığı açıklamada,“2024 yılında işlenmemiş altın ithalatının ölçü bazında bir evvelki yıla nazaran yüzde 53,5 oranında azaldığını, ABD doları olarak da 30 milyar düzeyinden 17 milyar düzeyine gerilediğini” söyledi.
Mehmet Şimşek “Kota uygulamasının ithalat meblağlarına ve hasebiyle cari açığın azaltılmasına yönelik olumlu sonuçları ile kesimdeki gelişmelerin kıymetlendirilmesi sonucunda; şubat ayından itibaren geçerli olmak üzere aylık toplam kota ölçüsünün 2 ton artırılarak 14 tona çıkarılması uygun bulunmuştur” tabirini kullandı.
Bakan Şimşek’in duyurduğu ek 2 ton altının bir tonu ihracatçılara, bir tonu ise aracı kuruluşlara tahsis edilecek.
‘Altın kotası adaletsizlik yarattı’
Peki 17 aydır altın ithalatına uygulanan kotanın nasıl bir tesiri oldu?
Bilkent Üniversitesi İktisat Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, altın ithalatına kota uygulamasının kaçak altın ithalatını ve mücevher ithalatını artırdığını tabir etti.
Kısıtlamanın altın alımından kaynaklanan döviz çıkışını pek durduramadığını anlatan Prof. Dr. Kara, ayrıca aşikâr kesite verilen avantajların ve arbitraj imkânlarının aracılara para kazandırıp adaletsizlik yarattığını tabir etti.
Ekonomik dataları etkiliyor
Hakan Kara altın ithalatı kotasının iktisada dair kritik dataların okunmasını güçleştirdiğini savunarak şu üç alana dikkat çekti:
1) Mücevher ithalatı tüketim malı olarak sınıflandırıldığından, tüketim malı ithalatı gerçekte olduğundan yüksek görünüyor.
2) Mücevher talebi nedeniyle yurtiçi ciro ve kredi kartı harcamaları olduğundan yüksek görünüyor.
3) Ödemeler istikrarında net yanılgı noksan kaleminde önemli çıkışa neden olarak dataların sıhhatini bozuyor.
Hakan Kara’dan çağrı
Eski Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başekonomisti Hakan Kara, tüm bunların faiz indirimi bağlantısını zorlaştırdığını, iktisat idaresinin ‘dengelenme’ kıssasını bulandırarak inanç kazanımını geciktirdiğini söyledi.
Prof. Dr. Hakan Kara, “Sonuç olarak, altın ithalatına kota uygulaması ithalat talebini (kaçak altın + mücevher ithalatı nedeniyle) pek değiştirmediği üzere, bir dizi verimsiz sonuçlara yol açıyor” sözlerini kullandı.
Deneyimli iktisatçı üstte anılan münasebetlerle altın ithalatında kota uygulamasının sonlandırılması yahut kapsamlı halde gözden geçirilmesinin yararlı olacağını bildirdi.
