Maliyet yönetimi daha önemli olacak insan kaynağı öne çıkacak

Necmi ÇELİK

Türkiye’de lojistik bölümünün önde gelen temsilcilerine 2025’in nasıl bir seyir izleyeceği, ticari rotaların nasıl şekilleneceği, maliyetlerin ne istikamette gelişeceği ve finansmana erişimin ne ölçüde rahatlayacağı üzere mevzu başlıklarını sorduk.

Boltas Yönetim Kurulu Lideri Ulaş Çobanoğlu 2025 yılına ait görüşlerini açıklarken, güç başta olmak üzere maliyetlerdeki artışların kesimde kâr marjlarının düşmesine ve lojistik şirketlerinin rekabet gücünü korumakta zorlanmasına yol açabileceğine dikkat çekti. Çobanoğlu, “Depo yatırımları yanı sıra yapay zekâ ve otomasyon yatırımlarımızla verimliliği artırıp maliyetlerimizi düşürerek, ihracatçı müşterilerimize rekabet avantajı kazandırıyoruz” dedi.

Akca Lojistik Genel Müdürü Enes Akça ise 2025 yılını DÜNYA Gazetesi’ne değerlendirirken, “2025’te, marjların daralması kaçınılmaz görünüyor. Bu nedenle, lojistik maliyetlerinin sıkı biçimde yönetilmesi büyük ehemmiyet taşıyor. Müşterilere rekabet avantajı sağlayabilmek ismine 2025 şirketlerin kendi maliyetlerini dikkatle denetim etmeleri gereken bir periyot olacak” diye konuştu.

“Finansmana erişimin kolaylaşmasını bekliyoruz”

Akca Lojistik Genel Müdürü Enes Akça, rekabetin ağır olduğu ve enflasyonun düşüş eğilimi göstereceği bir yıl olarak öngörülen 2025’te, marjların daralması kaçınılmaz olduğunu söyledi.

Lojistikte 2025’te en değerli sorun başlıkları ne olacak?

Bu yıl,lojistik maliyetlerinin sıkı biçimde yönetilmesi büyük değer taşıyor. Müşterilere rekabet avantajı sağlayabilmek ismine 2025 şirketlerin kendi maliyetlerini dikkatle denetim etmeleri gereken bir devir olacak. En değerli sorun başlığının ‘maliyet yönetimi’ olacağını söyleyebiliriz. Nitelikli insan kaynağına erişimin giderek zorlaşması nedeniyle ikinci kıymetli sorunun ‘istihdam’ olacağı öngörülüyor. Düzgün işler, lakin uygun beşerlerle mümkün olabilir. Bu nedenle, mühendis, tekniker ve operatör düzeyindeki insan kaynağını genişletmek ve kaliteyi artırmak, kesim için kritik öncelikler olacaktır.

2025’te e-Ticaretin lojistik kesiminin dönüşümünde tesiri ne istikamette olabilir?

E-Ticaret, lojistik dalı için değerli bir itici güç olmaya devam ediyor. 5 yıl içinde Türkiye’de ticaret hacminin üçte birinin e-Ticaret üzerinden gerçekleşmesi bekleniyor. Şu an bu oran yüzde 20 düzeylerinde olsa da büyüme suratı dikkat çekiyor. 2024 yılında toplam sipariş hacmi 5 milyar adedi aştı. Yalnızca kasım ayında bile, özel kampanya periyotlarının tesiriyle e-Ticaret hacmi 500 milyar TL’ye ulaştı ve yıllık toplam ticaret hacim 1,8 trilyon TL olarak kaydedildi.

Bu artış, e-Ticaretin lojistik bölümündeki dönüştürücü gücünü bir sefer daha ortaya koyuyor. Akca Lojistik olarak biz de bu büyüme dalgasından faydalanarak 2024 yılında müşteri sipariş hacmini ikiye katladık. Besin ve perakende bölümlerindeki ağır lojistik operasyonun 2025 yılında da sürmesi bekleniyor. Bilhassa tüketimin sürekliliği, e-Ticaretin ve lojistik dalının birbirini dayanaklar halde büyümesini sağlayacak.

Finansmana erişim konusunda ne düşünüyorsunuz?

2025’te finansmana erişimle ilgili beklentilerin olumlu istikamette olduğunu söyleyebiliriz. Faizlerin düşüş eğiliminde olması, ticari hareketliliği artıracak değerli bir etken olarak öne çıkıyor. 2025’te ise faizlerin daha da düşmesi ve yıl sonunda enflasyon gayelerine paralel düzeylere inmesi bekleniyor. Bu gelişmeler, finansmana erişimi kolaylaştırarak ticaretteki hareketliliği destekleyecektir. Bilhassa faiz indirimi siyasetinin sürdürülmesi, ekonomik aktivitelerin canlanması açısından kritik rol oynayacaktır.

Sektörde birleşme ve konsolidasyonlar devam edecek mi?

Türkiye’de turizmden sonra en çok gelecek vadeden, bu nedenle ilginin ağır olduğu bir dalda faaliyet gösteriyoruz. 2025’te de lojistik kesimindeki büyüme potansiyeline paralel, yerli ve yabancı yatırımcının ilgisinin artmasını, bu motivasyonla birleşme ve konsodilasyonların devam etmesini bekliyoruz. Dalın, yerli ve yabancı yatırımlarla dinamik yapısını koruyarak gelişimini sürdüreceğini varsayım ediyoruz.

“Küresel belirsizlikler plan yapmayı güçleştiriyor”

Ares Logistics Strateji ve İş Geliştirme Yöneticisi Yiğit Şenbağ, global belirsizlikler nedeniyle öngörüde bulunmanın güçleştiğini vurgulayarak,”Sektördeki tüm paydaşlar da planlamalarını bu belirsizlikleri göz önüne alarak yapıyor. 2025’te birçok markanın milletlerarası yapılanmasını, rota değişimlerinin ve yeni koridorların gidişatına nazaran belirleyeceğini düşünüyoruz”dedi.

Küresel faktörler rotalar üzerinde nasıl bir tesir yapıyor?

Rusya-Ukrayna savaşı ve öteki jeopolitik gerginlikler, Kuzey Koridoru’nun kullanımını azaltırken Çin’den Avrupa’ya uzanan Orta Koridor’un ehemmiyetini artırdı. Orta Koridor üzerinden taşınan yük hacmi çok önemli manada arttı.

Bununla birlikte Kızıldeniz’deki güvenlik telaşları, gemilerin Ümit Burnu’nu dolaşmak zorunda kalmasına neden oldu. Bu da teslimat müddetlerini ve maliyetleri artırdı, navlun fiyatlarında besbelli artışlara yol açtı. Bu gelişmelerin 2025 yılında nasıl şekilleneceği, nasıl devam edip sonuçlanacağı belirsizliğini koruyor. Öngörülemezliklerin artışı, lojistik bölümünü değişken kaidelere daha kolay ahenk sağlayabilen bir yapıya büründürdü.

Pandemiyle birlikte süregelen ani değişimlere karşı bölüm, artık daha süratli aksiyon alabiliyor. Orta Koridor’un kullanımının artması Türkiye pazarına olumlu yansıyor üzere görünse de şoförlerin vize sorunu nedeniyle operasyonlar bir noktada tıkanabiliyor. 2025 yılında birçok markanın memleketler arası yapılanmasını, rota değişimlerinin ve yeni koridorların gidişatına nazaran belirleyeceğini düşünüyoruz.

“Birleşme ve satın almalar 2025’te de gündemde olacak”

Boltas Yönetim Kurulu Lideri Ulaş Çobanoğlu, “Birleşme ve satın almalar, şirketlerin maliyetlerini düşürerek iş hacimlerini ve rekabet güçlerini artırıyor”dedi.

Değişen rotalar ve ticaret koridorları bağlamında 2025 için nasıl bir lojistik fotoğraf göreceğiz?

Günümüzde yaşanan bölgesel krizlerin tüm dünya ticaretini etkileyen bir noktaya ulaştığını görüyoruz. Rotaların değişmesinin yanında, global enflasyon ve sakinlik kaygıları de navlun fiyatlarındaki dalgalanmalarda tesirli oluyor. Önümüzdeki periyotta tekrar güç maliyetleri, araç-ekipman, işçi sarfiyatları ve öteki maliyetlerdeki artışlar, dalda kâr marjlarının düşmesine ve lojistik şirketlerinin rekabet gücünü korumakta zorlanmasına yol açabilir.

Kuzey Koridoru ve Süveyş Kanalı’ndaki sıkıntıların devamı halinde alternatif rotalara yönelimin süreceğini kıymetlendiriyoruz. ABD’de gümrük vergilerinde yeni düzenlemelere gidilmesinin, global ticaret için aksilikler yaratabileceğini, buna rağmen Avrupa-Asya ticaretini bir ölçü daha ön plana çıkarabileceğini düşünüyoruz. Boltas Logistics olarak, yenilikçi ve esnek tahliller geliştirerek, müşterilerimize en düzgün hizmeti sunmak için çalışıyoruz.

Özellikle Türkiye-Avrupa ortasındaki intermodal sınırlarımızı güçlendiriyor, araç, ekipman, ofis, depo ve teknoloji yatırımlarımızı artırıyoruz. Yapay zekâ ve otomasyon yatırımlarımızla verimliliği artırıp maliyetlerimizi düşürerek, müşterilerimize rekabet avantajı kazandırıyoruz.

2025’te yatırım eğilimi ne istikamette olacak?

Sürdürülebilirlik, teknoloji, globalleşmenin suratı, müşteri beklentilerindeki değişim, mikromobilite, depolama ve dağıtım modellerindeki trendler üzere alanlar, 2025’te lojistik şirketleri için belirli başlı itici ögeler olacak. Müşteriler açısından maliyet artışlarından kaçınmanın değerli olduğu bu devirde, biz de Boltas olarak Avrupa’daki depo yatırımımıza sürat verdik.

İtalya’nın Trieste Limanı’na 44 kilometre aralıktaki depomuzu bir lojistik üssü haline getirdik. Uzun ya da kısa vadeli depolayabildiğimiz yükleri, tekrar müşterilerimizin teslimat planlamaları doğrultusunda, istedikleri tarihlerde Avrupa’nın farklı kentlerine teslim ediyoruz. Bu sayede, vakit ve maliyet avantajı kazandırarak ihracatçı müşterilerimizi rekabette bir adım öne taşıyoruz.

Sektörün kamudan beklentilerini hangi başlıklar altında özetleyebilirsiniz?

AB Yeşil Mutabakatı’na ahenk çalışmaları konusunda, lojistik kesimine de uygun faizli krediler ve farklı teşvikler verilebilir. Bilhassa lojistik hizmet ihracatını teşvik edecek ihracat kredilerinin daha yaygın biçimde kullanılması için yeni düzenlemeler yapılabilir.

İlgili kamu kuruluşları, Türk TIR şoförlerinin AB vizesi pürüzü ile Avrupa ve BDT ülkelerinde karşılaştığımız geçiş kotası ya da ek fiyat talepleri üzere sıkıntılar konusunda, bu ülkelerin yasal otoriteleri, milletlerarası kuruluşlar ve yargı organları nezdinde teşebbüslerde bulunabilir. Kesim temsilcileri ve kamu otoritelerinin eş güdümünün artırılması, daha süratli ve kalıcı tahlilleri beraberinde getirecektir.

Sektörde yeni birleşme ve konsolidasyonlar bekliyor musunuz?

Birleşme ve satın almalar, şirketlerin maliyetlerini düşürerek iş hacimlerini ve rekabet güçlerini artırıyor. Rekabet gücü, bilhassa global çapta faaliyet gösteren lojistik şirketleri için daha büyük kıymet taşıyor. Alternatif rota arayışları da farklı coğrafik bölgelerdeki lojistik firmalarını iş birliklerine yönlendiriyor.

Bu nedenle birleşme ve satın almaların 2025’te de devam etmesini bekleyebiliriz. Biz de Boltas olarak, holdingleşerek Türkiye ve Avrupa’daki yapılanmalarımızı tek çatı altında topluyoruz. Teknoloji, sürdürülebilirlik, insan kaynağı, ofis, depo ve araçekipman üzere maliyetlerimizi düşürerek hizmet kalitemizi daha da artırmayı amaçlıyoruz.