Resmi altın ithalatının üç katı kaçak giriş var

Recep ERÇİN

Türk mücevher bölümü Antalya’da düzenlenen “Turkish Jewellery” etkinli­ğinde buluştu. Mücevher İh­racatçıları Birliği (MİB) Yö­netim Heyeti Lider Yar­dımcısı Ayhan Güner ve MİB Yönetim Kurulu Üyeleri’nin gündeminde altın kotası yü­zünden yurt içinde artan fi­yatlardan istifade etmek is­teyenlerin yaptığı altın ka­çakçılığı vardı.

İhracatçıların tezine nazaran aylık 8 ton al­tın ithal ediliyorsa bunun en az 3 katı ölçüsünde kaçak al­tın ülkeye giriyor. “Boynuna gerdanlığı takıyor. Bulgaris­tan’dan gelip burada satıyor” diyen ihracatçılar, altın kotası yüzünden müşteri kaybettik­lerini söz ettiler.

Üretici batarken aracı kazanıyor

Kuyumcukent’teki atöl­yelerin yarısının kapandığı­nı belirten MİB Lider Yar­dımcısı Ayhan Güner, “1500- 2000 atölye var. Küçükler altına ulaşamıyor.

Aracı ku­rumlar altın farkından ötürü aylık 30 milyon dolar ek pa­ra kazanıyor. Bu değişmeye­cekse Kuyumcukent’in yarısı battı demektir. Büyük ölçek­liler ayakta kalır lakin küçük­ler kalamaz.

İç pazarda altın farkının kıymeti yok. Satın alan bunu hissetmiyor ki. Geçen gün Meksika’ya gitti değerli bir firma. Neden? Fiyat farkı yüzünden 68 kilo ihracat si­parişini yapamadığı için özür dilemeye gitti. 6 bin dolara 1 kilo personellik yapıyor. 4 bin do­lar fark var. 10 bin dolara mı satacak? İtalyanları ayağımı­zın altına almıştık. İtalya’dan 5 milyar dolar ithalat yaptık. Kota öncesi 350 milyon dolar­dı” bilgilerini verdi.

Körfez müşterisi kaçtı

Kuyumcukent’in AVM kıs­mına daha evvel Arap toptan­cıların gelerek sipariş verme­si ile burada üretimin katlan­dığını ama kota yüzünden Körfez müşterisinin el çekti­ğini lisana getiren Ayhan Güner, “Altın farkından ötürü çalı­şamaz hale geldiler. Bu ülke­ler kaçtı. Atölyeler kapandı. Dubai’den gelmişlerdi. Artık geri döndüler. 8-10 sene ön­ce bunları getirmek için sis­temi o denli kurduk.

Özbekistan, Dubai, Mısır’a gidiyorlar. Bir­kaç sene sonra yediğimiz go­lü hissedeceğiz. Temel, sahip olduğumuz knowhow gidi­yor. Kuyumcuda müşteri git­tiğinde, 4 yıldan evvel gel­mez. İstihdam en az yüzde 40 düştü” dedi. Güner, kendi ih­racatının neredeyse sıfırlan­dığını belirtirken öteki bir MİB Yönetim Kurulu Üyesi, “Sıkıntı varsa denetim etsin­ler. Ben 150 adam çalıştırıyo­rum. Hepsi kayıtlı. İstihdam­da önemli kayıp var” sözlerini kullandı.

“Dünyada bu türlü bir şey yok”

“Mücevherde adeta kapa­lı kambiyo rejimine geçildi­ğini” lisana getiren MİB Yöne­tim Kurulu Üyeleri, şunları anlattılar: “MASAK’a da söy­ledik. Yurt dışından müşte­ri geldiğinde şirket olduğuna dair konsolosluğa gidip doküman alsın deniyor. MASAK diyor ki; müşteri geldi nüfus kağı­dını vermedi bize şikayet ede­ceksiniz; 180 bin TL ve üze­ri alışveriş için fakat iki bile­zik bedeli o. Evvelce 75 bindi 180’e çıkarıldı. 180’den son­ra bildirim istiyor.

Nüfus ka­ğıdı, adres. Biz bütün bunları MASAK’a bildirsek aslında sis­tem kilitlenir. Dünyada bu türlü bir şey yok. Fatura kesiliyor. Şirketin paydaşlık yapısını is­tiyorlar. Yurt dışından alışve­riş ettiğin şirketten 6 ayda güç randevu alıyoruz, nasıl ortak­lık yapısı dokümanı isteyelim… Bu içeriye satış yapana yara­dı. Sekiz ayda 3-5 şirket para­ya para demediler. Bu kadar ihracatının yaptığı ciroyu bir saatte yapıyor.”

“Tekstilci altın getirebiliyor, mücevherci getiremiyor”

“Biz artık hiçbir şey talep etmiyoruz. Biz fabrika ayar­larına geri dönmek istiyo­ruz” bildirisi veren MİB Baş­kan Yardımcısı Ayhan Güner, “Üretimde dünya lideri idik çok güzel bir sistem kurmuş­tuk. Sistemin yüzde 40’ı yurt dışına gidiyor. Bugüne kadar 100 istekte bulunduk yalnızca biri kabul edildi. Tekstilciler ihracat bedeli karşılığında al­tın getirebiliyor; kuyumcular getiremiyor. Özbekistan biz­den ithalatı kapattı. Bizden birkaç firma da oraya taşındı. Herkes teşvikle üretim çeker­ken biz bu dala gereksinimimiz yok, diyoruz” görüşlerini pay­laştı.

Güney Amerikalılar’ın kota yüzünden altında orta­ya çıkan farktan ötürü An­talya’daki fuara daha az katı­lım gösterdiklerini belirten Güner, “Burada 500’den faz­la iştirakçi firma bine yakın da iştirakçi var. Rusya, Türk Cumhuriyetleri, Ortadoğu, Doğu Avrupa ve Güney Ame­rika’dan gelenler ağırlıkta” derken, sohbet esnasında kelama giren bir ihracatçı, “ABD’deki fuardan çekildik. Zira aldı­ğım siparişlerden ziyan yaz­dım” sözlerini kullandı.

Mücevher kesimi Başkanı’nı geri istiyor

Mücevher İhracatçıları Birliği (MİB) İdare Konseyi Üyeleri, “Ankara’dan liderimizi talep ediyoruz” dedi. Antalya’da düzenlenen fuarda sohbet ettiğimiz MİB Yönetim Kurulu Üyeleri, “Bizim Ankara’dan dal olarak hiçbir talebimiz yok. Biz Liderimizi (Burak Yakın) istiyoruz.

Burak Başkan’dan, 2021’de hesabına para gönderilerek, bunun karşılığında altın isteniyor. Burak Başkan’a bu altını benim ofise gönderir misin diyorlar. Teslim alınıyor, imza atılıyor. Teslim fişi var. İmza var. Artık diyor ki ben teslim almadım.

MASAK kontrolünde olan bir şirketin işvereni bu türlü bir şeyle suçlanıyor. Toplam 8,2 milyon TL’den kelam ediyoruz. Bununla ilgili bir şikayet için tutuklanıyor. Adamın tonlarca altın satışı var. Suçlamaların tutuklama gerektirecek nitelikte olmadığını düşünüyoruz” ifadelerini kullandılar. MİB Başkanı Burak Yakın, geçen hafta düzenlenen bir operasyon kapsamında evvel gözaltına alınmış daha sonra tutuklanmıştı. Yakın’ın avukatları karara itiraz etmişti.