TÜSİAD kayıtdışı ile daha etkin mücadele istiyor

Ferit PARLAK

TÜSİAD ve Koç Üniversitesi paydaşlığı ile oluşturulan Ekonomik Araştırma Forumu’nun Ankara’da düzenlenen “Orta Vadeli Program Sonrası Ekonomik Görünüm” başlıklı seminerde konuşan TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi ve İktisat ve Finans Yuvarlak Masa Başkanı Ömer Mert, “Önümüzdeki periyotta kayıt dışı iktisat ile daha faal bir çaba, hukuk devletinin, yargı sisteminin ve demokrasinin güçlendirilmesi, hukuksal öngörülebilirliğin sağlanması ve piyasa iktisadı prensipleri ile uyumlu siyasetler geliştirilmesini bekliyoruz.” dedi. Çağa uygun bir eğitim ıslahatının yapılmasının da beklentileri ortasında yer aldığına dikkat çeken Mert, “Kurumsal kapasite ve bağımsızlığın artması, verimlilik ve rekabetçiliğin artması için teknolojik dönüşümün desteklenmesi, endüstride yeşil dönüşümün temel alınması da öbür beklentilerimiz” biçiminde konuştu.

“Enflasyonla çabaya dayanağımız tam”

2023 yılında gerçekleştirilen genel seçim sonrası, iktisat siyasetlerinde değerli bir değişimin başladığına vurgu yapan Mert, “Geride bıraktığımız neredeyse bir buçuk yılda Ülke Risk Primi, Merkez Bankası rezervleri ve cari açık manasında pek çok muvaffakiyet elde edildi. Bu süreçte TÜSİAD olarak istişare süreçlerine katkı sağladık ve bilhassa enflasyon ile çaba noktasında takviyemizi her vakit vurguladık.” dedi.

“Daha güçlü adımlara gereksinim var”

Enflasyonu düşürmenin birinci kademesinde ilerleme sağlandığını lisana getiren Mert, Merkez Bankası’nın sıkı para siyaseti devam ederken, kamuda tasarruf ve kayıtdışı ile çabada daha güçlü adımlara muhtaçlık duyulduğunu söz etti. Mert, “Takip ettiğimiz öncü bilgiler bilhassa üretim tarafında kıymetli bir yavaşlamaya işaret ederken, iç talepte soğumanın ne derece kâfi boyutta olduğu tartışma konusu. Öte yandan yalnızca para ve maliye siyaseti ile enflasyonla gayrette ne derece ilerleme sağlayacağımız da önemli” diye konuştu.

“Yoğunlaşan tansiyona karşı dirençli kalmalıyız”

Küresel iktisatta yeni bir periyodun içinde olduğumuzu vurgulayan Mert, “Büyük merkez bankaları öncülüğünde başlayan faiz indirimi sürecini yeterli okumalı ve ekonomik manada alabileceğimiz hissesi büyütmeye odaklanmalıyız. Güçlü bir iktisat olabilmek bilhassa bizim coğrafyamızda ağırlaşan tansiyona karşı dirençli kalabilmek için de epeyce değerli. Neredeyse günlük frekansla değişen teknolojiye ayak uydurmanın ötesinde gelişimin bir kesimi olabilmeliyiz. Bunun için ekonomik kalkınma ve gerekli altyapının oluşturulması olmazsa olmaz” biçiminde konuştu.

“OVP’deki ilerleme paydaşlarla paylaşılmalı”

OVP’yi son derece önemsediklerini lisana getiren Mert, “Sadece kamu değil gerçek kesim için de bir yol haritası olan Orta Vadeli Program’ı son derece önemsiyoruz. Son yıllarda hazırlanan OVP’lerde atılacak adımlar için takvim ve sayısal maksatların konmasını, belirlenen siyaset amaçlarının “YOİKK hareket planı” ve “UDY stratejisi” üzere yatırım ortamı için kilit ehemmiyetteki strateji dokümanları ile paralellik göstermesini olumlu buluyoruz. Öte yandan, birbiriyle bağlı bu kıymetli evraklarda belirlenen gayelere yönelik bir takip düzeneği oluşturulması ve kaydedilen ilerlemelerin tüm paydaşlarla paylaşılmasının da büyük yarar sağlayacağına inanıyoruz. Burada hesap verilebilirliğin değerinin tekrar altını çizmek isterim” dedi.

“MB siyasetleri ile OVP örtüşmeli”

Mert, “OVP’de dikkat ettiğimiz başlıklardan biri de iktisat idaremizin öngörü ve maksatları. Önümüzdeki yıl için yüzde 4’lük büyüme ve yüzde 17,5’luk enflasyon öngörülerini bir ölçü optimist buluyoruz. Gerçekten geçen hafta yapılan Enflasyon Raporu değerlendirmesinde Merkez Bankası’nın 2025 enflasyon kestirimini yüzde 21’e revize ettiğini de görüyoruz. Son 2 ayda 2025 enflasyon kestiriminin kıymetli ölçüde üst revizyonu dikkat cazibeli. Lakin bundan daha kıymetlisi, programın kendi içindeki tutarlılığını ve iktisat idaresi içinde yer alan kurumların ahenk içinde olmasını sağlamak. Bu çerçevede, dezenflasyon sürecinin temel aktörü olan Merkez Bankası’nın projeksiyonları ile OVP ortasında örtüşmenin sağlanması, önümüzdeki devirde tüm paydaşlara daha güçlü sinyal verilmesi için hayli kritik” diye konuştu.

“Köklü ıslahatlar gerekiyor”

Son devirde iktisadın en öncelikli sorunu olan enflasyonla uğraş konusunda atılan adımların sonuç vermeye başladığına vurgu yapan Mert, “Doğru siyasetlerin devam ettirilmesiyle önümüzdeki yıl da enflasyonda düşüş sürecek. Fakat ülkemiz ve ekonomimiz için asıl imtihan yeni başlıyor. Kalıcı, sürdürülebilir, hakikat bölüşülmüş refahın ve ekonomik kalkınmanın sağlanması için çok daha esaslı ıslahatlar gerekiyor” dedi.

“Uzun vadeli kazanımlar önemli”

Mert, “Önümüzdeki periyotta beklentimiz; hukuk devletinin, yargı sisteminin ve demokrasinin güçlendirilmesi, hukuksal öngörülebilirliğin sağlanması ve piyasa iktisadı prensipleri ile uyumlu siyasetler geliştirilmesi, kurumsal kapasite ve bağımsızlığın artması, çağımıza uygun bir eğitim ıslahatının yapılması, verimlilik ve rekabetçiliğin artması için teknolojik dönüşümün desteklenmesi, endüstride yeşil dönüşümün temel alınması, kayıt dışı iktisat ile daha aktif bir çaba. Bu alanlara önemli halde eğilmediğimiz sürece kısa vadede elde ettiğimiz muvaffakiyetleri uzun vadeli kazanımlara dönüştürme talihimiz olmayacak. Bu nedenle TUSİAD olarak bu alanlardaki yapısal değişimlerin ehemmiyetin ve aciliyetin her fırsatta vurguluyoruz” tabirlerini kullandı.

Seminerin akabinde panel düzenlendi

TÜSİAD ve Koç Üniversitesi iştiraki ile oluşturulan Ekonomik Araştırma Forumu’nun düzenlediği “Orta Vadeli Program Sonrası Ekonomik Görünüm” başlıklı seminerde TÜSİAD Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç’ın moderasyonunda Türkiye İktisat Siyasetleri Araştırma Vakfı’ndan Pruf.Burcu Aydın, Bilkent Üniversitesi’nden Prof. Refet S. Gürkaynak, TOBB İktisat ve Teknoloji Üniversitesi’nden Fatih Özatay’ın konuşmacı olarak katıldığı bir de panel düzenlendi.

“Kalkınma için toplumsal mutabakat gerekiyor”

Ömer Mert, “Kalkınma için güçlü bir toplumsal mutabakata gereksinimimiz olduğunu her vakit vurguladık ve bunun için güçlü kurumlara, beşere ve bilime yatırım yapmamız gerektiğini “Geleceği İnşa” raporumuzda söz ettik. Bu nedenle, önümüzdeki periyodun iktisat siyasetlerini belirlerken para ve maliye siyasetinin ötesinde çok daha kapsamlı ve kapsayıcı bir kalkınma planı en kıymetli ihtiyaçtır” sözlerini kullandı.