İTO enflasyon verilerinde düzenlemeye gitti: Enflasyon rakamları sil baştan!
İstanbul Ticaret Odası, bu yılın başından itibaren açıklamaya başladığı İstanbul Tüketici Fiyat İndeksi’nde geri dönük revizyon yaptı.
Aylık sayılardaki değişimlerin özellikle nisan ve mayıs aylarında besbelli olduğu kaydedilirken değişikliklerin ortalamaya yansımasının hudutlu kaldığını ve genel enlasyon eğilimi üzerinde manalı bir tesir oluşturmadığı açıklandı.
Güncelleme sonucunda nisan ayı enflasyonu üst taraflı, mayıs ayı bilgileri ise aşağı istikametli değiştirildi.
Bu yılın başından itibaren yayınlanan indeksin evvelki seriden daha geniş bir eser sepeti ve daha fazla sayıda mal ve hizmet kümesinden oluştuğu belirtilen açıklamada, “Bu süreçte Akademik Bilim Kurulu, normalizasyon (önceki yılın Aralık ayı referans alınarak gerçekleştirilen 100’leştirme – ‘unchaining’) ve zincirleme yöntemleri/işlemleri özelinde kalibrasyon ve güncelleme yapılması muhtaçlığının ortaya çıktığını tespit etmiştir” tabirlerine yer verildi.
İTO açıklamasında iki nedenle kalibrasyon ve güncelleme yapıldığı belirtildi. Nedenler şöyle açıklandı:
“İlk olarak, kayısı, kiraz ve şeftali üzere mevsimsel özellikler gösteren eser kalemlerinin baz yıl ile indekslenmesi sürecine ait indeksin yazılım ayağında kimi iyileştirmeler yapılması gerektiği anlaşılmıştır. Ikinci olarak ise, indeksi oluşturan kalemlerin geçmiş değerleri ortasında yüksek seyreden ve farklılaşan enlasyon eğilimlerinin, kimi kalemlerin indeks hesaplamalarında diğer kalemleri belirli oranda baskılamasına neden olduğu ve bunun düşük de olsa aşikâr tesirlere yol açtığı görülmüştür.
Eski tüketim sepetine kıyasla yenilenen sepette mevsimselliğe mevzu olan mal sayısının artması ve ülkemizde bahar aylarında yaşanan don felaketlerinden kaynaklı olarak aydan aya yüksek fiyat geçişlerinin oluşması, mevsimsellik ve normalizasyona ait kalibrasyon ve güncelleme muhtaçlığının ortaya çıkması noktasında besbelli bir rol oynamıştır.”
Nisan ve mayıs enflasyonları revize edildi
Söz konusu çalışmaların akabinde, en çok değişimin yaşandığı nisan ayı bilgileri üst istikametli, mayıs ayı bilgileri ise aşağı taraflı olarak revize edildi.
Nisan ayı verisi ise yüzde 3,21’den yüzde 4,4’e çıkarılırken, Mayıs ayı İTO enflasyonu verisi yüzde 2,8’den yüzde 1,6’ya revize edildi.
İndekste ocak ayında yüzde 5,2 olan oran yüzde 5,7 olarak güncellenirken, birebir oran şubatta yüzde 3,2’den yüzde 2,5’e, martta yüzde 3,8’den yüzde 3,1’e indirildi.
Yapılan bu düzeltmelerin akabinde, Ocak 2024 – Mayıs 2025 periyodunda aylık ortalama enflasyon oranı yüzde 3,49’dan yüzde 3,47’ye, yıllık ortalama enflasyon oranı ise yüzde 58,55’ten yüzde 60,11’e güncellendi.
Açıklamada, “Kurumsal sorumluluk gereği olarak kelam konusu kalibrasyon ve güncelleme süreçlerinin vakit kaybedilmeden yapılması ve kamuoyu ile paylaşılması uygun görülmüştür” denildi.
