İTO Başkanı Mahmut Özgener: Artan politika belirsizliği ekonomiye zarar veriyor

Özlem SARSIN

İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Lideri Mahmut Özgener, artan global belirsizlikler karşısında, Türkiye iktisadına ait tüm dataların ve siyaset reaksiyonlarının çok daha dikkatli ve bütüncül bir biçimde tahlil edilmesi gerektiğini söyledi. Haziran ayı meclis toplantısında değerlendirmelerde bulunan Özgener, hem global iktisat hem de Türkiye açısından asıl zararın gümrük vergilerinden ya da artan emtia fiyatlarından değil; değişen siyasi ve jeopolitik ortamla birlikte artan siyaset belirsizliğinden kaynaklandığını vurguladı.

Son periyot bilgilerine bakıldığında Türkiye iktisadının 2025 yılı birinci çeyreğinde büyümesini sürdürdüğünü, lakin ikinci çeyrek prestijiyle daralma sinyallerinin belirginleştiğini söz eden Özgener, iktisattaki üretim tarafının zayıfladığını tüketim odaklı büyümenin sürdürülebilirliği konusunda soru işaretleri doğduğunu kaydetti.

“Yeni teşvik sistemi, iş dünyamız için önemli’’

Büyümenin tekrar sanayi tarafından sürüklenmesi için yeni bir sanayi siyaseti ve teşvik sistemine gereksinim olduğunu geçmişte vurguladıklarını hatırlatan Özgener, “Bu doğrultuda, 30 Mayıs’ta maddeleşen yeni teşvik sistemi iş dünyamız için ehemmiyet taşıyor. Yeni teşvik sisteminde vergi takviyeleri azaltılırken faiz/kâr hissesi dayanağı artırıldı. İsteyen yatırımcı ise faiz takviyesi yerine makine alım takviyesinden yararlanabilecek. OSB’lerde ve sanayi bölgelerinde gerçekleşen yatırımlara daha ileri teşvikler sunulacak. Kentimizde, 12 milyon TL ve üzerindeki sabit yatırımlar teşvikten faydalanabilecek” dedi.

Yatırım takviye ögelerinin bir evvelki teşvik sistemiyle çabucak hemen birebir olduğunu yalnızca makine takviyesinin yeni bir dayanak ögesi olduğunu söyleyen Özgener, “Türkiye Yüzyılı Kalkınma Atağı kapsamında desteklenen 2 milyon liranın üzerindeki makine ve teçhizat bedelinin yüzde 25’inin kamu bütçesinden karşılanması halinde yer alıyor. Yeni sistemde yüksek teknoloji yatırımlarına özel ehemmiyet atfedilmesi de dikkat cazip bir diğer nokta. HIT-30 (Yüksek Teknoloji Yatırım Programı) ve Öncelikli Eser Listesi ile belirlenen alanlara yönelik teşviklerin ağırlaştırılmasının, ülkemizin katma bedeli yüksek üretim yapısına geçiş stratejisine direkt katkı sağlayacağını öngörüyoruz” diye konuştu.

“Yüksek faiz, yavaşlamaya sebep olabilir”

Hürmüz Boğazı konusunda yaşanan gerginliğin, deniz taşımacılığındaki sigorta ve navlun maliyetlerinin şimdiden artmaya başlamasına neden olduğuna da değinen Özgener, “Hürmüz’den geçen petrol sevkiyatları büyük ölçüde devam ediyor, lakin global stok düzeylerinin yüksek oluşu, arz-talep istikrarlarının hala denetim altında olduğunu gösteriyor.

Yine de savaşın global güç piyasalarını sarstığının altını çizmek durumundayız. Hürmüz Boğazı kıymetli bir güç arz noktası pozisyonunda. Bu noktada, güç arzını garanti altına almaya yönelik memleketler arası siyasetlerin geliştirilmesi değer taşıyor. Bununla birlikte, savaş sonucunda artan emtia ve petrol fiyatları, bütün dünya ekonomileri için enflasyon riskini canlı tutmasının yanı sıra, sıkı para siyasetlerinin daha uzun mühlet gündemde kalması riskini de ortaya çıkarıyor.

Yüksek faiz, dünya iktisadının daha da yavaşlamasına sebep olabilir. Dünya; daha yavaş bir büyüme trendinde ilerlerken, yaşanan bu savaşlar, ne yazık ki, hem global iktisat için, hem de ülkemiz iktisadı için mevcut riskleri artırdı. Bu manada, jeopolitik krizler periyodunda sağduyu ve diplomasinin her zamankinden daha değerli olduğunu görüyoruz. Dünya iktisadının bu türlü bir şoku kaldıracak gücü kalmadı” dedi.

“OSB’lere yönelik teşvikler artmalı”

OSB’lerin sanayi siyasetlerinin en stratejik araçları ortasında yer aldığını, endüstrinin bölgesel kalkınmadaki rolünü güçlendirmek emeliyle OSB’lere yönelik teşviklerin artırılmasının büyük kıymet taşıdığını kaydeden Özgener, yatırım teşvik programının muvaffakiyetinin da OSB’lerin başarısıyla gerçek orantılı gerçekleşeceğini öngördüklerini tabir etti.

Özgener, “Bu bağlamda, teşvik sisteminde yüzde 50 oranında uygulanan SGK patron primi takviyesinin OSB’ler için artırılmasının, yatırım motivasyonunu yükselteceği ve istihdamı teşvik edeceği kanaatindeyiz. Özel bölüm için değerli bir fırsat olan bu teşvik sisteminin, alandan gelecek sektörel bazlı gereksinimlere nazaran revize edilmesinin önümüzdeki periyotta kıymet taşıyacağına inanıyoruz” dedi.