TBB Başkanı Çakar: FAST, ödeme altyapısında dönüm noktası oldu
TBB tarafından, bölgesel işbirliğinin güçlendirilmesi ve sektörel kapasitenin geliştirilmesi emeliyle düzenlenen “Ödeme Sistemleri Zirvesi” Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan‘ın katılımıyla İstanbul Finans Merkezi‘nde başladı.
Zirvenin açılışında konuşan Çakar, ödeme sistemleri altyapısının iktisadın parasallaşması ve finansal bölümle bütünleşmesi için kıymetli bir role sahip olduğunu belirterek, “Bu nedenle ödeme sistemleri finansal istikrarın temel bileşenlerindendir. Sağlıklı işleyen bir iktisadın temel taşlarından bir tanesi paraya duyulan inançtır. İnanç, paranın değişim işlevinin en verimli formda yerine getirilmesiyle bağlı olup, mahallî ve global ticaretin sürdürülmesinde kritik bir değere sahip” sözlerini kullandı.
Ödeme sistemlerinin yerelde ve milletlerarası alanda benzeri kurallarla düzenlenip denetlendiğini ve standartların daima gözden geçirildiğini aktaran Çakar, ticaretin, yatırımın ve büyümenin sürdürülebilirliğinin aktif ve muteber ödeme altyapıları üzerine inşa edildiğini lisana getirdi.
Çakar, hudut ötesi ticaretin artması, e-ticaretin yaygınlaşması ve finansal teknolojilerdeki yeniliklerin, ödeme sistemlerinin geliştirilmesinin değerini her geçen gün artırdığına işaret ederek, şunları kaydetti:
“Hızlı, inançlı ve uygun maliyetli ödeme tahlilleri, bireylerin ve işletmelerin ekonomik faaliyetlere daha aktif bir formda iştirakini sağlıyor. Ödeme sistemleri yalnızca finansal süreçleri kolaylaştırmıyor birebir vakitte finansal kapsayıcılığı artırıyor, kayıt dışı iktisatla çabaya takviye sağlıyor ve dolandırıcılıkla çaba üzere sosyo-ekonomik maksatlara ulaşmada kritik bir rol oynuyor.
Ödeme sistemlerinin tarihi, nakit temelli sistemlerden başlayarak çekler, kredi kartları ve banka kartları üzere fizikî araçların yaygınlaşmasıyla değerli evrimler geçirmiştir. Son devirde internet bankacılığı, taşınabilir ödemeler, temassız teknolojiler ve kripto varlıklar üzere yenilikçi tahliller, ödeme alışkanlıklarımızı ve beklentilerimizi tekrar şekillendiriyor.”
Söz konusu dönüşümün en değerli etkenlerinden bir adedinin finansal teknoloji (FinTek) şirketlerinin yükselişi olduğuna dikkati çeken Çakar, FinTek klasik finans kuruluşlarıyla birlikte kullanıcı odaklı, süratli ve maliyet açısından daha avantajlı tahliller sunduğunu anlattı.
“TROY üzere yerli ve ulusal ödeme sistemlerinin aktif kullanılması için değerli adımlar atılıyor”
Çakar, ödeme sistemlerindeki gelişmeleri yakından takip ettiklerini belirterek, “Ülkemiz genç ve dinamik nüfusu, gelişmiş teknoloji altyapısı, yaygın üretim ve yatırım ağı, inovasyona açık yaklaşımıyla ödeme sistemleri alanında kıymetli bir potansiyele sahip. Bankacılık bölümümüz, teknolojiye yaptığı yatırımlar ve sunduğu yenilikçi eser ve hizmetlerle ödeme sistemleri alanında kıymetli bir paydaş konumunda” sözlerini kullandı.
Ülkede toplam alışveriş harcamaları içerisinde e-ticaretin hissesinin 2025 prestijiyle yüzde 30’un üzerine çıktığını anımsatan Çakar, son yıllarda taşınabilir ödemeler, temassız ödemeler ve anlık ödeme sistemlerinin ivme kazandığına işaret etti.
Çakar, bankaların yanı sıra lisanslı ödeme kuruluşlarının da dala girmesiyle rekabetin arttığını ve kullanıcıların tercihlerine uygun, çeşitli ve makul maliyetli ödeme seçenekleri sunulduğunu söyledi.
Merkez Bankası tarafından hayata geçirilen FAST sisteminin ödeme sistemlerinde değerli bir dönüm noktası olduğunu vurgulayan Çakar, şunları kaydetti:
“FAST, 7/24 anlık para transferi imkanı sunarak hem bireylerin hem de işletmelerin finansal süreçlerini büyük ölçüde kolaylaştırmıştır. FAST sisteminin tamamlayıcısı olan Kolay Adresleme Sistemi (KOLAS), kullanıcıların IBAN‘larını kolay hatırlanabilen bilgilerle eşleştirerek para transferlerini daha süratli ve pratik hale getirmiştir. Merkez Bankası uyumunda geliştirilen TR Karekod uygulaması, tüm ödeme sistemlerine entegre edilebilen, ulusal bir karekod altyapısı sunuyor. Karekodlu ödemelerdeki artış, sistemin aktifliğini gözler önüne seriyor.
Açık bankacılık uygulamaları ve API entegrasyonları da yaygınlaşmakta. Bu gelişmeler, farklı finansal hizmet sağlayıcılarının işbirliğini teşvik ederek yenilikçi ve kullanıcı odaklı tahlillerin ortaya çıkmasına imkan sağlıyor. Merkez Bankamızın öncülüğünde TROY üzere yerli ve ulusal ödeme sistemlerinin faal kullanılması için kıymetli adımlar atılıyor.”
“FAST üzere sistemlerin global ölçekte daha da yaygınlaşması öngörülüyor”
Çakar, ödeme sistemlerinin geleceğinin teknolojik inovasyonlar, değişen tüketici beklentileri, düzenleyici çerçeveler ve rekabet tarafından şekilleneceğini belirterek, gelecek periyottaki beklentileri şöyle sıraladı:
“Nakit kullanımının azalmaya devam etmesi ve dijital ödeme yöntemlerinin yaygınlaşması bekleniyor. FAST üzere sistemlerin global ölçekte daha da yaygınlaşması öngörülüyor. Akıllı telefonların ve taşınabilir uygulamaların ödeme süreçlerindeki rolü artacak. Yüz tanıma, parmak izi üzere biyometrik teknolojiler ödeme süreçlerinde daha yaygın hale gelecek. Bilgi paylaşımı ve API entegrasyonları yaygınlaşacak. Dijital paraların kullanımı yaygınlaşacak. İnançlı ödeme altyapılarının oluşturulması daha da kritik hale gelecek.”
