Global pazarda, rekabet gücümüzü artırmalıyız

Boya Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Lideri Kenan BAYTAŞ

Boya dalı günümüzde sadece estetik ihtiyaçla­ra karşılık veren bir alan ol­maktan çıkmış, endüstriyel ko­ruma, çevresel sürdürülebilirlik ve teknolojik gelişim açısından stratejik bir pozisyona geldi.

Bugün prestijiyle Türkiye boya sanayii üretim kapasitesi, ihracat gücü, dijitalleşme süreçleri ve sürdü­rülebilirlik odaklı dönüşüm dina­mikleriyle global ölçekte dikkat çeken bir yapıya sahip. Ülkemiz, yıllık yaklaşık 900 bin tonluk üre­tim kapasitesiyle Avrupa’nın en büyük beş boya üreticisi ortasında yer almasıyla bölgesel bir üretim üssü olma niteliği taşıyor. Geniş eser yelpazesi ve güçlü üretim altyapısı sayesinde kesim, hem iç hem dış pazar taleplerine hız­lı ve tesirli bir formda karşılık vere­biliyor.

İhracat performansı açısından da bölümümüz güçlü bir konum­da bulunuyor. Bilhassa Avrupa, Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Orta Asya pazarlarında eserlerimiz; kalite, güvenilirlik ve rekabetçi fi­yat avantajıyla öne çıkıyor. 2024 yılı prestijiyle dalın ihracat hacmi 1.5 milyar dolara yaklaştı. Dalın dijitalleşme ve otomas­yon alanında yaptığı yatırımlar­la üretim süreçlerinde verimlili­ği yükseltmesini küresel pazardaki rekabet gücümüzü artırmak ba­kımından son derece pahalı bu­luyorum.

Aynı vakitte sürdü­rülebilirlik gayelerine ulaşma konusunda değerli ilerlemeler kaydeden bir görünüme sahip ol­mamız da gelecek ismine olumlu bir sinyal. Artık dataya dayalı üre­tim planlaması, güç verimli sis­temler ve etrafa hassas tekno­lojilere geçiş, birçok üretici tara­fından benimsenmiş durumda.

Yapısal problemlerimizin çözülmesi gerekiyor

Sektörümüzde meydana gelen olumlu gelişmelere ek kimi ya­pısal sıkıntılarımızın da gideril­mesi gerekiyor. Bilhassa ham­maddenin yüzde 70 oranında ithalata dayalı olması, döviz kur­larındaki dalgalanmalardan ve global emtia krizlerinden sek­törün direkt etkilenmesi so­nucçunu beraberinde getiriyor.

Diğer yandan, eser fiyatlarının piyasadaki birçok esere kıyas­la daha uygun olmasına karşın, uygulama maliyetlerinin yüksek­liği nedeniyle boya, tüketici nez­dinde bir muhtaçlıktan çok lüks ya da ertelenebilir bir harcama ola­rak görülmeye başlandı. Örneğin, bugün 10 kilogramlık bir iç cep­he boyasının maliyeti ortalama 2000 TL iken, uygulama süreci­ne gelindiğinde personellik maliyetleri toplam masrafı katlayarak artırı­yor. Bu durum eser değil, hizmet maliyetlerinin baskın olduğunu göstermektedir.

Öte yandan 2024, sektörel bü­yüme açısından durağan bir dö­nem olarak geride kaldı. Mev­cut ekonomik şartlar ve yüksek enflasyon ortamı, tüketicilerin önceliklerini temel ihtiyaçla­ra yönlendirmesine ve boya üzere ikincil tüketim kalemlerine olan talepte dalgalanmalara yol açtı.

Özellikle finansmana erişimin kısıtlı olması, birçok firmanın fa­aliyetlerini sürdüremez hale gel­mesine yol açtı. Hammadde fi­yatlarının, personellik maliyetlerinin ve döviz kurlarının yüksekliği, üretim maliyetlerini artırırken, kredi faizlerinin yüksekliği iş­letmeleri önemli bir nakit sıkışık­lığını beraberinde getiriyor. Sa­nayiciler, ayakta kalabilmek için varlıklarını satışa çıkarmak zo­runda kalsa bile piyasanın dur­gunluğu nedeniyle alıcı bulmak neredeyse imkansız hale geldi. Bu gidişatın sürmesi durumun­da, yıl sonuna kadar çok sayıda firma kapanma riski yaşayabilir.

Üretimin ve istihdamın sürdü­rülebilmesi için devletin sanayi­ciye yönelik acil ve somut dayanak sistemlerini devreye alması gerekiyor. Uygun faizli kredi ola­naklarının sağlanması, endüstriye yönelik finansman dayanaklarının artırılması ve iktisatta öngö­rülebilirliğin sağlanması, firma­ların ayakta kalması için bir ge­rekliliktir.

Tüm bu zorluklara karşın, Türkiye boya sanayii derneğimi­zin vizyoner liderliğinde sürdü­rülebilirlik, dijitalleşme, ihracat ve teknolojik dönüşüm alanların­da güçlü adımlar atıyor. Bu geliş­meler, bölümün hem iç pazar di­namikleri hem de global rekabet şartları karşısında esneklik ve direnç kazanmasını sağlıyor. Bo­ya endüstrimizin, sahip olduğu po­tansiyel, yatırım gücü ve stratejik vizyonla, hem bölgesel hem de kü­resel pazarda çok daha güçlü ola­cağına inanıyoruz.