Sunan Gürok YK Başkan Vekili Argat: İhracatta inanılmaz daralmayı hissediyoruz

Sevilay ÇOBAN

Kütahya Ticaret ve Sa­nayi Odası (KUTSO) Yönetim Kurulu Baş­kanı ve tıpkı zamanda GÜ­ROK Yönetim Kurulu Lider Vekili Esin Güral Argat, ken­tin uzun vadeli sürdürülebi­lir ekonomik geleceğine yö­nelik stratejik siyasetler ve proje tekliflerini içeren Kü­tahya Kalkınma Planı’nı ka­muoyuyla paylaştı.

Plana da­ir ayrıntılar hakkında konu­şan Argat, dolar kuru, ihracat, ekonomik konjonktür, turizm kesiminin gidişatı ve pa­zar gayelerine ait gaze­tecilerin sorularını yanıtladı. Esin Güral Argat, teşvik sis­temindeki son gelişmeleri de­ğerlendirerek, “Eskiden be­ri daha az gelişmiş bölgeleri daha yüksek teşvikler verili­yor. Benim kanaatim bölgesel teşvikten çıkılması gerekiyor. Artık sektörel teşvike dön­meliyiz.

Teşvik siyasetlerine baktığımızda aslında hakikat dayanakların verildiği sektör­lerin geliştiğini de görüyoruz. Daha evvel turizme teşvikler verildi ve dalın bugünü­ne gelmesi sağlandı. O yanlışsız bir politikaydı” diye konuştu. Savunma endüstrinin stratejik kıymetine vurgu yapan Argat, ikincil kıymetteki öbür sektö­rün sıhhat olduğunu ve bunu da en net biçimde pandemi dö­neminde görüldüğünü vurgu­ladı.

“Süreci yönetmek için pazar çeşitliliği şart”

2024’te de bu sene de %80- 85 kapasiteyle çalıştıklarını anlatan Argat, “İhracat kabi­liyetimiz yüksek. Bu oran da nispeten âlâ bir oran fakat inanılmaz daralmayı bu sene harika hissediyoruz. Biz bu kadar daralmayı hiç öngör­medik. Bu süreci yönetmek için de pazar çeşitliliği yara­tarak, yalnızca muhakkak bir bölgeye bağımlı kalmamak gerekiyor. Avrupa Birliği bildiğiniz üzere Türkiye’nin en ucuz pazarı” dedi.

Çözüm: Yeni kanal Horeka, yeni pazar ABD Argat, tahlili Amerika Birleşik Devletleri’ne yatırım yapmakta bulduklarını söz ederek, şöyle konuştu: ”Ora­da satış dağıtım kanalı şirke­timiz var, showroomumuz var, depomuzu kurduk orada. Münasebetiyle oraya da bir Ame­rikan şirketi üzere hareket et­memiz lazım. Zira buradan sattığınız vakit bir ihracatçı oluyorsunuz ve oradaki dağı­tıcıların elinde kalıyorsunuz. Onlar da yalnızca fiyata bakar­lar.

O nedenle biz kendi satış dağıtım kanallarımızı oluş­turduk. Showroom’u pande­mi devrinde New York’ta, depoyu da New Jersey’de 1,5 yıl evvel açtık. Ve alan çeşit­lendirmesiyle Horeka yatırı­mı yaptık. Biz daha çok konut gru­bundaydık artık Horeka’ya geçtik. Yatırım yapmadığımız bir periyodumuz hiç yok. Zira yapma zorundasınız. Kanal­larınızı çeşitlendirmek, paza­rınızı çeşitlendirmek duru­mundasınız gerçek bir formda. Hasebiyle bizim fokusumuz; kanal manasında Horeka, pa­zar manasında Amerika.”

“Yerelleştirmeden satamayız”

“ABD pazarında 50 ta­ne Türkiye var” diyen Argat, “Dolayısıyla muazzam büyük bir pazar. Düşünsenize dün­yanın ürettiğinin üçte birini Amerika Birleşik Devletle­ri kendisi üretiyor. Bizim ti­caretimize baktığımızda da aslında neredeyse hiçbir şey satamıyoruz. Zira biz ken­di ürettiğimiz eserin üretti­ğimiz haliyle her yerde sata­cağını düşünüyoruz lakin öy­le bir şey yok.

Oranın tüketim alışkanlıklarını, standartla­rını anlamak gerekiyor. Bü­yüklüğünü, ambalaj tipini, üzerindeki yazıları oraya gö­re yerelleştirmemiz gereki­yor. Bunu çok az firma yapı­yor, yapmıyor. Mesela Çin de çok muazzam bir pazar. Tür­kiye’den Çin’e giremiyoruz. Girmesi fevkalâde güç bir pazar. Fakat bunları yapmak zorundayız. Pazar çeşitliliği her vakit nefes aldırır” diye konuştu.

Dijitale 25 milyon dolar yatırım planı

Pazar daralması sorunla­rına da değinen Argat, “Ya­tırım iştahında Türkiye’nin şartlarından bağımsız ola­rak ilerleyen bir Avrupa ko­nusu var. Avrupa çok daral­mış ve doygunluk düzeyine ulaşmış bir pazar. Bilhassa bu son devirde savaş konu­su her bölümü etkiliyor. Hem içinde bulunduğumuz eko­nomik konjonktür nedeniy­le hem de dünyanın içinde bulunduğu gidişat doğal ola­rak yatırım iştahını da düşü­rüyor. Öte yandan, küme ola­rak ‘hiç yatırım yapmıyoruz’ dediğimiz vakitlerde bi­le yenileme ve kapasite ar­tırma yatırımlarımız vardı. Son iki yılda dijital dönüşü­me yaklaşık 9 milyon dolar yatırım yaptık. Toplamda ya­tırımı 25 milyon dolara çıka­racağız” sözlerini kullandı.

“2 saniye de tekliflendiriyoruz”

Argat, sanayi üretiminin otonom teknolojilerle güncel­lenmesi gerektiğine işaret ede­rek, şunları anlattı: “Bütün şir­ketlerin tertip şema­larının buna nazaran yenilenmesi lazım. Bu cins yenilikçi tekno­lojilerden şirketler nasıl fay­da sağlayacak ve nasıl katma kıymet yaratacak ona bakma­lı. Bu yalnızca kaynak ayırmak­la olmuyor. Tam manasıyla bir kültürel dönüşüme gereksinim var. Geçtiğimiz iki yıldır biz bu alanda çok çalışmalar yapıyo­ruz. Uçtan uçağa bütün süreç­lerimizi tekrardan tanımladık. Bir yapay zekâ takımı kurduk. Bu sayede mesela tekliflen­dirme işini 2 saniye içinde ta­mamlıyoruz.”

Yeni kesimler eklenecek “İçinde bulunduğumuz sek­törlerde derinlemesine büyü­mek istiyoruz” diyen Argat, “FMCG için yeni girdiğiniz bir alan ve bizim için çok ca­zip bir alan ve orada büyüme stratejimiz var. Üzerinde çalış­tığımız birkaç kesim var ancak onları şimdilik lisana getirmiyo­ruz. Cam ve ambalajda büyü­me devam ederken, turizmde Maldivler’de büyüme planımız var.

Turizmi de kendi içerisin­de çeşitlendireceğiz, pazarı ve markalar ortası dağılımı çeşit­lendireceğiz. Kriz periyodunda şayet ayrıntıya hakim değilseniz ve mikro idare yetkinliği­niz yoksa ipin ucunu kaçırabi­liyorsunuz. Yeni dünya düze­ninde uzun vadeli planlarını yapıp, onları rakamladırmanın bir karşılığı yok” dedi. Türkiye dışındaki yatırımlara da sıcak baktıklarını kaydeden Argat, büyümenin bu halde daha manalı hale geldiğini söyledi.

Kur düşüklüğü turizmi de etkiliyor

Turizm döneminin gidişatı hakkında da konuşan Esin Güral Argat, İran-İsrail savaşının şimdi kesime tesirinin hissedilmediğini aktardı. Argat, “Talep manasında döneme düzgün başladık. Öte yandan kârlılık oranları çok düşük. Turizm uygun bir dalken maliyetler artmaya devam ediyor fakat cins operatörlerinin baskısıyla bunu fiyatlara yansıtamıyoruz. Döviz kuru düşüklüğü ihracatçıyı etkilediği üzere turizmi de hayli etkiliyor. Geçen yıla kıyaslarsak daha makûs durumdayız. Gayelerde % 5-10 ortasında bir sapma olsa da tutturabiliriz diye düşünüyoruz” dedi. Argat, bilhassa Avrupalılarda para harcamama eğiliminin olduğunu söyledi.

“Kütahya, kalkınmaya girişimcilikle başlayacak”

Kütahya Kalkınma Planı’nı kentin hem kendi özgün gereksinimlerine hem de ulusal gayelere katkı sağlayacak 6 ayaklı bir stratejik dönüşüm öngörüyor. KUTSO Yönetim Kurulu Lideri Esin Güral Argat, “Kütahya, sahip olduğu jeostratejik pozisyona, endüstrideki esaslı birikimine ve kültürel zenginliğine karşın 2017’den bu yana ekonomik manada ivme kaybetti. Küçük adımlarla ilerlemek yetmez.

Büyük ve kararlı bir dönüşüme ihtiyacımız” derken, sanayi, turizm ve tarımda yeni atılımlara ihtiyaç duyan kentin en kıymetli sıkıntılarının başında iş gücünün kente kazandırılması olduğunu vurguladı. Argat, girişimcilik ekosisteminin geliştirerek ivmeyi hızlandırmak istediklerini anlatarak, işe birinci adımı da yarın başlayacak girişimcilik programıyla atacaklarını kaydetti. KUTSO raporunda ilin büyüme patikasını onarmak ve yüksek katma pahalı kulvara taşımak için üç kritik kaldıraç alanı tanımlanıyor.

Bunlardan birincisi; Kütahya ile özdeş seramik kesiminde ileri materyal dönüşümünü gerçekleştirmek ve klâsik ustalığı pil kaplama, tıbbi ve zırh seramiğine taşımak. İkincisi; bor madeni zenginliğini katma kıymetli kimyasallara dönüştürmek ve lityum-borat, bor nitrür üzere niş eserler üretmek. Üçüncüsü ise otomotiv yan sanayiini Bursa- Eskişehir-Manisa eksenine entegre ederek bilhassa elektrikli araç tedarik zinciri için metal-plastik ve yazılım tabanlı modüllerin geliştirilmesi.

Argat, “Rapor sadece meseleleri tespit etmiyor; uygulanabilir, zamanlaması net ve kurumlar ortası ahengi önceleyen siyasetler da öneriyor. Bu çalışmayı ortak akla ve kolektif iradeye dayanan bir davet olarak görüyoruz. Tüm kamu kurumlarını, özel dalı, akademiyi, mahallî idareleri ve sivil toplumu bu vizyona ortak olmaya davet ediyoruz. Bu stratejik adımlar doğrultusunda, Türkiye için üretmeye, Kütahya için çalışmaya devam edeceğiz” dedi.