TBMM’den çok sayıda Alanda Düzenleme İçeren Kanun Paketi Geçti

Bazı Kanun ve Kanun Kararında Kararnamelerde (KHK) Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Heyetinde kabul edilerek kanunlaştı. Kanunla, Anayasa Mahkemesinin 703 Sayılı KHK’nin kimi kararlarını iptal etmesi hasebiyle yasal düzenlemelere gidiliyor.

Buna nazaran, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı teşkilatının Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği olarak değiştirilmesi münasebetiyle Harcırah Kanunu’na, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri ibareleri eklenecek.

Futbol ve Öteki Spor Karşılaşmalarında Bahis ve Talih Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun’daki değişiklikle, bayiliklerin nerede kurulacağını ve sayısını tespit etmek, bayi müracaatlarını kıymetlendirerek uygun görülen şahıslarla kontrat süreçlerini yapmak ve ruhsatlarını düzenlemek, bayi listelerini daima izleyerek bayi sayılarındaki değişiklikleri takip ve tespit etmek, bayilik teşkilatının mevzuata uygun ve sistemli formda işlemesi için gerekli ve yönetmelikte öngörülecek veya Teşkilat Başkanı tarafından istenecek denetim ve denetimleri yapmak vazife ve yetkileri, Spor Karşılaşmalarına Dayalı Sabit İhtimalli ve Müşterek Bahis Oyunlarının Özel Hukuk Hukukî Şahıslarına Yaptırılması Hakkında Kanun’un ilgili unsuru kapsamında Teşkilat Başkanlığınca kısmen yahut büsbütün özel hukuk hukukî bireylerine devredilebilecek yahut mal ve hizmet satın alma yoluna gidilebilecek.

Türk Silahlı Kuvvetleri İşçi Kanunu’ndaki değişiklikle, çeşitli nedenlerle kuvvet komutanlıklarının rütbe karşılama oranlarında eksiklik yahut fazlalık oluşması halinde işçi gereksiniminin karşılanabilmesi gayesiyle rütbe bekleme müddetleri Cumhurbaşkanı kararıyla değiştirilebilecek.

Askeri Okullar, Askeri Öğrenciler, Askeri Fabrikalar ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun‘daki değişiklikle, Ulusal Savunma Bakanlığınca gerçekleştirilen insani gayeli mayın ve/veya patlamamış mühimmat paklığı faaliyetleri kapsamında kullanılmak üzere yurt dışından getirilecek her türlü araç, makine, teçhizat ve mayın aramak üzere eğitilmiş hayvanlar gümrük vergilerinden muaf olacak.

Yükseköğretim Kurulu üyeleri İle rektörlere yönelik düzenlemeler

Kanunla, Yükseköğretim Kanunu’nda düzenlemelere gidilecek. Bu kapsamda, Yükseköğretim Kurulu, Cumhurbaşkanınca, rektörlük ve öğretim üyeliğinde başarılı hizmet yapmış profesörlere öncelik vermek suretiyle seçilen 7, temayüz etmiş üst seviyedeki devlet vazifelileri yahut emeklileri ortasından seçilen 7, Üniversitelerarası Konseyce, Konsey üyesi olmayan profesör öğretim üyelerinden seçilip Cumhurbaşkanı tarafından atanan 7 olmak üzere toplam 21 şahıstan oluşacak. Üniversitelerarası Şuraca seçilenlerden bir ay içinde Cumhurbaşkanı tarafından atanmayanların yerine yeni adayların seçimleri iki hafta içinde yapılmadığı takdirde, Cumhurbaşkanınca direkt atama yapılacak. Kamu kurum ve kuruluşlarında vazifeli olanlardan üyeliğe seçilenlerin kurumlarıyla alakaları devam edecek.

Yürütme Heyetine katılacak öbür 6 üyenin 4‘ü Cumhurbaşkanınca direkt seçilen, ikisi ise Üniversitelerarası Konsey tarafından seçilip Cumhurbaşkanınca atanan üyeler ortasından Genel Heyet tarafından seçilecek.

Devlet ve vakıf üniversitelerine rektör, Cumhurbaşkanınca atanacak. Vakıflarca kurulan üniversitelerde rektör ataması, mütevelli heyetinin teklifi üzerine yapılacak. Rektör, üniversite yahut yüksek teknoloji enstitüsü hükmî kişiliğini temsil edecek.

Yükseköğretim kurumlarında kontrat ile görevlendirilecek yabancı asıllı öğretim elemanı sayısı dolu öğretim elemanı takımı sayısının yüzde 2‘sini geçemeyecek. Bu kapsamdaki yabancı asıllı öğretim elemanının yükseköğretim kurumları prestijiyle dağılımı, isim, ücret ve sözleşme örneğinin vizesi, kontrat mühletinin uzatılması ve sona erdirilmesi, Yükseköğretim Kurulu tarafından yapılacak.

Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı teşkilatının Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği olarak değiştirilmesi hasebiyle Karayolları Trafik Kanunu’na Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri ibaresi eklenecek.

Usul ve asıllar Cumhurbaşkanınca belirlenecek

Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu‘nda yapılan değişiklikle, Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın yurt dışında yürüteceği program, proje ve faaliyetlerin gerektirdiği uyumun kurulan uyum ofisleriyle sağlanması, bu ofislerin yurt hizmetlerinin yanında milletlerarası gençlik ve spor faaliyetlerinde de aktif rol alması sebebiyle bu ofislerin kurulması ve bu kurumda çalışacak çalışanla ilgili düzenleme yapılıyor. Uyum ofislerinin kurulacağı yerler, bunların çalışma yöntem ve asılları ile bu ofislerde görevlendirilecek çalışana ait yol ve asıllar Cumhurbaşkanınca belirlenecek.

Ekonomik ve Toplumsal Kurulun Kuruluşu, Çalışma Temel ve Metotları Hakkında Kanun’da yapılan düzenlemeye nazaran, Ekonomik ve Toplumsal Konsey’in üyeleri ile çalışma metot ve asılları Cumhurbaşkanı tarafından tespit edilecek.

Kanunla, Kamu Vazifelileri Sendikaları ve Toplu Mukavele Kanunu’nda yapılan değişiklikle, sendika ile konfederasyonların yangın, su baskını, deprem üzere doğal afet durumunda, gerektiğinde üyelik koşulu aranmaksızın nakit mevcudunun yüzde 10‘ununu aşmamak kaydıyla afete uğrayan bölgelerde konut, sıhhat ve eğitim tesisleri yapılması emeliyle kamu faydasına çalışan dernekler ve Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ile kamu kurum ve kuruluşlarına birebir ve nakdi yardım yapabilmesi öngörülüyor.

Nüfusu 5 bin ve üzerinde rastgele bir yerleşim yerinde belediye kurulabilecek

Cumhurbaşkanı kararıyla belediyelerin kurulmasına imkan tanıyan kararın Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi nedeniyle Belediye Kanunu’nda düzenlemeye gidiliyor. Buna nazaran, belediye kurulmasına yönelik süreç evrakı valinin görüşüyle birlikte Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na gönderilecek ve o yerde belediye kurulabilecek.

Öte yandan yeni iskan nedeniyle oluşturulan ve nüfusu 5 bin ve üzerinde rastgele bir yerleşim yerinde belediye kurulabilecek.

Cumhurbaşkanı kararıyla belediye ve köylerin kaldırılmasını düzenleyen kararların Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilmesi nedeniyle kanunla hukukî kişiliğin kaldırılmasına ait tarz yasal garantiye kavuşturuluyor. Buna nazaran, meskun alanı, bağlı olduğu vilayet yahut ilçe belediyesi ile nüfusu 50 bin ve üzerinde bir belediyenin sonuna, 5 bin metreden daha yakın duruma gelen belediye ve köylerin hukukî kişiliği; genel imar sistemi yahut temel altyapı hizmetlerinin gerekli kılması durumunda kaldırılarak belediyeye katılacak. Nüfusu 2 binin altına düşen belediyeler köye dönüştürülecek.

Tüzel kişiliği kaldırılan belediye ve köylerdeki planlama süreçlerine ait karar, Anayasa Mahkemesi‘nin iptal münasebeti doğrultusunda tekrar düzenlenerek uygulama birliğinin sağlanması amaçlanıyor. Birleşme, katılma yahut hukukî kişiliğin kaldırılması sonucu hükmî kişiliği birinci mahalli yönetim seçimlerine kadar devam edecek belediye ve köylerde, birleşme ve katılma sürecinin gerçekleştiği tarihten itibaren yeni nazım ve uygulama planı yapılmayacak; mevcut planlarda yapılması gereken zarurî değişiklik ve her türlü imar uygulaması, katılanacak belediyenin uygun görüşü alınarak yapılacak.

Devlet Dayanaklarını İzleme ve Denetleme Kurulu‘nun kapatılması sonrası, bu Heyete yapılan atıfların hangi makama yöneltileceğinin netleştirilmesi maksadıyla Devlet Dayanaklarının İzlenmesi ve Denetlenmesi Hakkında Kanun’da düzenlemeye gidiliyor. Buna nazaran, mevzuatta Devlet Dayanaklarını İzleme ve Denetleme Şurasına yapılmış olan atıflar, Cumhurbaşkanınca belirlenen şura yahut merciye yapılmış sayılacak.

Yüce Divan yargılamalarına ait düzenlemeler

Anayasa Mahkemesinin Ulu Divan yargılamasına ait mühletlere dair düzenlemenin KHK ile yapılamayacağına ait kararı doğrultusunda Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Yöntemleri Hakkında Kanun’da değişikliğe gidiliyor. Buna nazaran, Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkındaki Yüce Divan yargılamaları 3 ay içinde tamamlanacak, yargılama bu mühlet içinde tamamlanamadığı takdirde ek 3 aylık mühlet içinde kesin olarak tamamlanacak.

Yüce Divanda yargılanacak eski Bakanlar Kurulu üyeleri, askeri yüksek yargı mensupları ve Jandarma Genel Kumandanı hakkındaki süreksiz husus, Anayasa Mahkemesi kararına uygun biçimde yine düzenleniyor. Buna nazaran, 9 Temmuz 2018’den evvel görev yapmış Bakanlar Kurulu üyeleri, misyonlarıyla ilgili hatalardan ötürü Aziz Divan’da yargılanacak. Kaldırılan Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek Yönetim Mahkemesi lider ve üyeleri, başsavcıları ile Jandarma Genel Kumandanı, 27 Nisan 2017’den evvel misyonlarıyla ilgili işledikleri cürümlerden ötürü Aziz Divanda yargılanacak. Bu üyelerin, ordu mensubu olmaktan doğan emeklilikle ilgili bütün hakları gizli kalacak.

Bazı kararlar iptal edildiği için yeni düzenlemelere gidildi

Kanunla, Anayasa Mahkemesinin 703 Sayılı KHK‘nin kimi kararlarını iptal etmesi münasebetiyle düzenlemelere gidiliyor.

Buna nazaran, İş Sıhhati ve Güvenliği Kanunu‘nda Ulusal İş Sıhhati ve Güvenliği Kuruluna yapılmış atıflar, Cumhurbaşkanınca belirlenen şura yahut merciye yapılmış sayılacak.

Cumhurbaşkanınca iki katına kadar artırılabilecek

Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı Hakkında Kimi Düzenlemeler Yapılmasına Dair Kanun’da değişikliğe gidiliyor. Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığının bütçesi için Çanakkale Vilayet Özel Yönetimi, Çanakkale Belediyesi ile Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odasının bir evvelki yıl mutlaklaşmış bütçe gelirlerinden en az yüzde 1 oranında ayrılacak hisseler, Cumhurbaşkanınca iki katına kadar artırılabilecek.

Başkanlığın, tarihi alanda yapılacak Çanakkale Savaşları ile 18 Mart Şehitleri Anma Günü ve Çanakkale Zaferi etkinliklerini düzenleme ve bu emelle kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapma, onarım, konservasyon, rekonstrüksiyon, restitüsyon ve renovasyon yapma ve yaptırma, tarihi alanın doğal, tarihi ve kültürel bedellerini, harp tarihi asıllarına uygun ve etrafa uyumlu olarak muhafaza, geliştirme ve alanı yönetme, her çeşit ve ölçekte planlarını hazırlama, hazırlatma ve uygulama, tarihi alanda anıtsal ve mekansal düzenlemeler yapılmasını sağlama, tanıtıma yönelik her türlü görsel ve işitsel yapıtları yapma, yaptırma, hizmete sunma ve gereksinim duyulan altyapı, bina ve başka yapıları inşa etme yahut ettirme misyonlarına ait mal, hizmet, danışmanlık hizmet alımları ile üretim işleri, ceza ve ihalelere katılmaktan yasaklama kararları hariç olmak üzere Kamu İhale Kanunu’na tabi olmayacak.

Bu istisna Başkanlığın tarihi alana ait faaliyetleri içinde olmayan, Başkanlığın idari gereksinimleriyle ilgili mal, hizmet alımları ve üretim işlerini kapsamayacak. Bu kararın uygulanmasına ait yöntem ve temeller Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Kültür ve Turizm Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.

Tarihi alanda yapılacak mevzi ve siperlerin onarımına ait işlerde Orman Kanunu’ndaki müsaadeler aranmayacak.

Milli Savunma Üniversitesi’nin Rektörü Cumhurbaşkanı tarafından atanacak

Olağanüstü Hal Kapsamında Birtakım Önlemler Alınması ve Ulusal Savunma Üniversitesi Kurulması ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Kararında Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesi Hakkında Kanun’da yapılan düzenlemeyle de Ulusal Savunma Üniversitesinin rektörü Cumhurbaşkanı tarafından atanacak.

Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı teşkilatının Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği olarak değiştirilmesi münasebetiyle Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’na Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri ibaresi eklenecek.

Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Kararında Kararname’de yapılan değişikliğe nazaran, teşebbüsler, anonim şirket biçiminde de kurulabilecek. Anonim şirket biçiminde kurulan teşebbüslerde genel heyet bulunmayacak.

Cumhurbaşkanınca, anonim şirket formunda kurulan kamu sermayeli şirketler, Türk Ticaret Kanunu’nun kuruluş ve tescile ait kararlarından muaf tutulacak. Bu formda kurulanlar, temel mukavelelerinin imzalanmasını müteakip yapılacak tescil ve ilan ile faaliyete geçecek. Bunlar hakkında Türk Ticaret Kanunu’ndaki kuruluşa, birebir ve nakdi sermaye konulmasına ve genel heyete ait kararları uygulanmayacak.

Ayrıca savunma, güvenlik yahut istihbarat alanlarına ait anonim şirket olarak kurulacak teşebbüsler, Türk Ticaret Kanunu’nun kontrol ve şirketler topluluğuna ait kararlarından muaf tutulacak. Bu karar kapsamında kurulan kamu sermayeli şirketlerde kamunun hisse sahipliğine dayanan oy, idare, temsil, kontrol üzere hak ve yetkiler, Cumhurbaşkanı yahut belirleyeceği bakanlık tarafından kullanılacak ve bunlar, bu KHK ile teşebbüslere tanınan tüm hak, istisna ve muafiyetlerden yararlanacak.

Ticaret bakanlığı döner sermaye işletmesine yönelik düzenlemeler

Kanunla, 637 sayılı Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu ve Kimi Düzenlemeler Hakkında Kanun Kararında Kararname’de de değişiklik yapılıyor.

Buna göre, Ticaret Bakanlığı, görevlerinin yerine getirilmesi ile ihracatın geliştirilmesi ve ithalatın yönlendirilmesi kapsamında yapılacak faaliyetleri, dış ticarette eser kontrolleriyle ilgili faaliyetleri, dış ticarette eser kontrollerine yönelik uygunluk değerlendirmesi faaliyetleri, eser kontrollerinde gereksinim duyulan laboratuvarların kurulması ve mevcutların geliştirilmesi faaliyetleri gerçekleştirmek, eser kontrollerinde numune alımı ve tahlili masraflarıyla dış ticaret kontrolleri kapsamında alınan ve firmalarca belirli mühletler dahilinde geri alınmayan numunelerin satışını yapmak; dış ticaretin geliştirilmesine ait kurs, konferans, toplantı, seminer, envanter, projelendirme, uygulama, araştırma, geliştirme, yayın, rehberlik, danışmanlık, idare, işletme, yurt dışı teşkilatının geliştirilmesi ve gibisi hizmetleri yapmak, yaptırmak yahut bunlara katılmak, gümrük kontrolleri kapsamında alınan ve firmalarca belirli müddetler dahilinde geri alınmayan numunelerin satışını yapmak üzere döner sermaye işletmesi kurmaya yetkili olacak.

Cumhurbaşkanınca 5 katına kadar artırılabilecek

Anılan misyonlar kapsamında faaliyette bulunan döner sermaye işletmesine 500 milyon lira sermaye tahsis ediliyor. Döner sermaye işletmesine tahsis olunan sermaye gereksinim duyulması halinde Cumhurbaşkanınca 5 katına kadar artırılabilecek.

Döner sermaye faaliyetlerinden elde edilen karlar, ödenmiş sermaye tahsis edilen fiyata ulaşıncaya kadar sermayeye eklenecek. Ödenmiş sermaye fiyatı, tahsis edilen sermaye fiyatına ulaştıktan sonra yıl sonu karı hesap devrini izleyen nisan ayının sonuna kadar genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe ünitesi hesabına yatırılacak.

Tahsis edilen sermaye; birebir yardımlar, döner sermaye faaliyetlerinde kullanılmak üzere işletmeye verilen mallar ile döner sermaye faaliyetlerinden elde edilecek karlardan oluşacak. Bağış ve yardımlar, sermaye limitine bakılmaksızın sermayeye ek edilecek.

Ticaret Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesinin gelirleri; döner sermayenin gelir getirici faaliyetlerinden elde edilen gelirler, İhracatçı Birliklerinin aylık gerçekleşen gelirlerinin en çok yüzde 10’u, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin aylık gerçekleşen gelirlerinin en çok yüzde 1’i olmak üzere, Ticaret Bakanı tarafından onaylanarak kesinleşen katkı hisseleri ile Kimi Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun kararları çerçevesinde yaptırılan hudut kapıları ve gümrük tesislerine ait yap-işlet-devret mukaveleleri kapsamında alınan Bakanlık hissesinden oluşacak.

İlgili kurum ve kuruluşlarca bir evvelki ayın gerçekleşen gelirlerine ilişkin katkı hisseleri ve Bakanlık hissesi, müteakip ayın 15’ine kadar döner sermaye hesabına aktarılacak. Bu kararda belirtilen formda hesaba aktarılmayan katkı hisseleri ile Bakanlık hissesi amme alacağı sayılacak ve Amme Alacaklarının Tahsil Metodu Hakkında Kanun kararlarına nazaran takip ve tahsil edilecek.

İşletmenin masrafları; Ticaret Bakanlığına verilen vazifeler kapsamında gerçekleştirilecek iş ve faaliyetlerin gerektirdiği harcamalar ile döner sermaye işletmelerinde istihdam edilen işçiye yapılacak ödemelerden oluşacak. Döner sermayeden bunlar dışında rastgele bir harcama yapılamayacak.

Mali yılın bitiminden başlayarak 2 ay içinde hazırlanacak bilanço ve ekleri ile bütün gelir ve masraf dokümanları Sayıştay’a, bilanço ve eklerinin birer örneği de birebir müddet içinde Hazine ve Maliye Bakanlığına gönderilecek.

Ticaret Bakanlığı hizmetleri için döner sermayeden temin edilen taşınmazlar, tapuda Hazine ismine tescil edilerek Bakanlık ismine tahsis edilecek.

Döner sermaye işletmesinin faaliyet alanları, çalışma adap ve asılları, gelirleri, masrafları, işletilmesi ile hesap yöntemlerine ait konular Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü üzerine çıkarılan yönetmelikle tespit edilecek.

Öğrencilere özel barınma hizmeti veren kurumlara iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi
Kanunla, Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Kimi Düzenlemeler Hakkında Kanun Kararında Kararname’de değişikliğe gidiliyor.

Buna göre, Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Belediye Kanunu ve Vilayet Özel Yönetimi Kanunu’nda belirtilen müsaade yahut ruhsatlara ait kararlar, öğrencilere özel barınma hizmeti veren kurumlar hakkında uygulanmayacak. Öğrencilere özel barınma hizmeti veren kurumlara kurum açma müsaadesi ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı, ortaokul ve ortaöğrenim seviyesinde Ulusal Eğitim Bakanlığınca, yükseköğrenim seviyesinde ise Gençlik ve Spor Bakanlığınca verilecek. Bakanlıklar bu yetkilerini valiliklere devredebilecek. Buna ait yöntem ve asıllar yönetmelikle belirlenecek.

Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı teşkilatının Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği olarak değiştirilmesi hasebiyle, Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu Yönetimleri ve Özel Bütçeli Yönetimlerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine Ait Kanun Kararında Kararname’ye Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri ibaresi eklenecek.

Kanunla, Kamu Nezareti, Muhasebe ve Kontrol Standartları Kurumunun Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında Kanun Kararında Kararnamenin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen kararı yine düzenlendi. Buna nazaran, Kamu Nezareti, Muhasebe ve Kontrol Standartları Konsey Lider ve üyelerinin mühletleri dolmadan rastgele bir nedenle misyonlarına son verilemeyecek. Lakin önemli hastalık yahut engellilik nedeniyle iş göremeyecekleri, atanmaları için gerekli koşulları kaybettikleri yahut durumları “Yasaklar” başlıklı karara karşıt olduğu anlaşılanların misyonları Cumhurbaşkanınca sona erdirilecek.