2025’in son çeyreğinde hayata geçebilir: Çiftçiye 200 milyon Euro’luk AB destekli kaynak

Jülide Yiğittürk Gürdamar – İZMİR

Tarım, finans ve güç bölümlerinde sürdürülebilir projelere kaynak sağlayan Hollanda Kalkınma Bankası (FMO), Avrupa Birliği (AB) takviyeli risk paylaşım programı NASIRA+’yı Türkiye’ye getirmeye hazırlanıyor.

Avrupa Kurulu ve Hollanda hükümetinin MASSIF Fonu tarafından finanse edilen programın 2025’in son çeyreği prestijiyle Türkiye’de uygulamaya konulması hedefleniyor. Krediye erişimi yetersiz bölümlere yönelik finansmanı teşvik etmeyi amaçlayan program kapsamında, bilhassa kırsal kısımdaki KOBİ’lere ve çiftçilere yönelik 200 milyon Euro civarında kredi portföy garantisi sağlanabilecek.

Türkiye’deki birinci uygulayıcısının FMO’nun uzun yıllardır sürdürülebilir tarım başta olmak üzere birçok alanda iş birliği yaptığı Şekerbank olması planlanıyor. İlerleyen adımlarda Şekerbank’ın yanı sıra öteki Türk bankalarının da dahil edilmesi hedefleniyor.

“İhtiyaç sahiplerine daha fazla dayanak sağlayabilecek”

Şekerbank Genel Müdürü Aybala Şimşek Galpin, Şekerbank’ın etkin büyüklüğünün çok ötesinde bir coğrafyayı kapsayan esaslı şube ağı ve memleketler arası kaynakları kırsal bölgelerdeki küçük üreticilere ve işletmelere ulaştırmadaki anahtar rolüne değinerek başladı.

Galpin, uygulanan iktisat programının sağladığı öngörülebilirliğin de dayanağıyla bankanın kalkınma odaklı milletlerarası finans kuruluşlarından sağladığı uzun vadeli yabancı kaynağın son bir yılda iki katına yükseldiğini belirtti. Kelam konusu portföyün tamamının toplumsal ve çevresel maksatlara yönelik öncelikle KOBİ, bayan ve çiftçilerin finansmanı için edinildiğini söyleyen Galpin, şöyle devam etti:

“FMO, kendi kaynakları ile yaptığı yatırımın yanı sıra ülkemize getirdiği yeni yatırımcılarla da hem bankamıza hem de Türkiye’ye uzun vadeli yabancı kaynak girişini desteklemektedir. Bu bağlamda, Türkiye’de bugün kuruluş maksadı tarımın finansmanı olan tek özel banka kimliğimizle ve kırsal kalkınmadaki 72 yıllık öncü rolümüz doğrultusunda kelam konusu kredi garanti programı kapsamında FMO tarafından bedellendirilen birinci potansiyel uygulayıcı banka olacağız.”

Tabana yaygın esnaf, işletme, bayan teşebbüsçü ve çiftçi müşterilerin finansman gereksinimlerinde teminat sağlanmasının zorluğuna dikkat çeken Galpin, “Bankalar NASIRA kredi portföy garanti programı sayesinde finansmana erişimi hudutlu gerçek gereksinim sahiplerine daha fazla dayanak sağlayabilecek. Müşteri tabanının genişlemesine ve tabana yaygın kredi büyümesine katma kıymet sağlayacak NASIRA+ programı ile FMO, Türkiye’nin kapsayıcı büyümesine kıymetli bir yatırım yapacak” dedi.

FMO’dan 1 milyar Euro kaynak

FMO Yatırımdan Sorumlu Başkanı Huib-Jan de Ruijter, Avrupa Kurulu ve Hollanda hükümetinin MASSIF Fonu tarafından finanse edilen ve 2020 yılından bu yana Kafkasya, Orta Doğu ve Afrika’da FMO tarafından muvaffakiyetle uygulanmış olan NASIRA risk paylaşım programının ikinci fazına Türkiye’nin de dahil edileceğini altını çizerek, yaklaşık 200 milyon euro olması planlanan tahsisle Türkiye’nin programda değerli bir odak ülke olacağını söyledi.

Ruijter, “Bu program, öncelikle kırsal alanlardaki ve tarım bölümündeki küçük ölçekli müşterileri, çevresel sürdürülebilirliğe yönelik teşebbüsleri, bayanları, gençleri ve finansmana erişimi kısıtlı kesitleri desteklemek, en çok muhtaçlık duyulan yerlerde finansal kapsayıcılığı ve ekonomik dayanıklılığı artırmak için tasarlanmıştır. FMO’nun dünya genelindeki en büyük ikinci ülke portföyünün Türkiye olması, Türkiye’nin potansiyeline ve iktisadının dayanıklılığına olan inancımızın güçlü bir teyididir. Türkiye’deki 640 milyon Euro’yu aşan portföyümüzü önümüzdeki yıllarda 1 milyar Euro’ya çıkarmayı hedefliyoruz” diye belirtti.

6 ayda 10 bine yakın KOBİ ve çiftçiye 6 milyar TL kaynak

NASIRA+ programının ayrıntılarının paylaşıldığı basın toplantısında Şekerbank’ın 2024 yılı Kasım ayında FMO liderliğinde altı memleketler arası finans kuruluşundan temin ettiği 160 milyon dolar kredi hatırlatıldı. FMO’nun kendi kaynakları ile verdiği takviyenin yanı sıra memleketler arası çapta özel ve kamu sermayesini de Türkiye’ye çektiğini belirten Galpin, “Bu sendikasyon kredisiyle, son 6 ayda kırsal bölgeler öncelikli olmak üzere 10 bine yakın çiftçi, bayan teşebbüsçü ve KOBİ müşterimize 6,2 milyar TL’lik finansman sağladık. Böylece yaklaşık 65 bin civarında yeni ve mevcut istihdamı destekledik” dedi.

Kredilerin yüzde 60’ı Kobi ve tarım sektörüne

Galpin, açıklamalarını şöyle sürdürdü:

“Bankacılık bölümünde toplam kredilerin yüzde 25 civarı kobi ve tarım kredilerine ayrılırken, bankamız kredilerinin yüzde 60’a yakını Kobi ve tarım kredileri. Bunun yüzde 13.5’u tarım kredileri oluşturuyor. Dalda toplam tarım kredileri yüzde 5 civarında. Şayet yalnızca özel bankalara bakarsak yüzde 2. Biz her vakit hacimlerden çok adetleri konuşuruz. Zira kıymetli olan ne kadar çok bireye yarar sağladığımız, ne kadar toplumsal tesir oluşturduğumuz. O yüzden adet olarak da Türkiye genelinde binlerce küçük üreticiye, esnafa, Kobiye takviye sağlıyoruz.

Bu özelliğimizden ötürü Şekerbank yalnızca bugün değil, kalkınma odaklı milletlerarası finans kuruluşları tarafından kırsaldaki gerçek gereksinim sahibi nüfusa ulaşmak için anahtar bir banka. Son bir yılda bilançomuzda kalkınma odaklı memleketler arası finans kuruluşlarından edindiğimiz uzun vadeli yurt dışı kaynağı 2 katına çıkardık. Memleketler arası kalkınma kuruluşlarıyla Türkiye’nin üretenleri ortasında köprü olduk. Ve bu misyonu çok önemseyerek önümüzdeki devirde daha da kuvvetli bir formda uygulama taahhütümüz var.

Kredilerde bozulma öngörmüyoruz

Bu sıkılaşma süreci bir sürü makroihliyati önlemle birlikte uygulandı. Temel maksadı aslında üretim ve yatırım ortamına bu programın negatif tesirlerini minimize etmekti. Bu manada, bence bir mucize başarıldı. Bilhassa Mayıs ayı itibariyle daha da çok net hissettiğimiz sıkılaşma programını hepiniz biliyorsunuz.

Bu süreç boyunca şirketlere, kobilere, çiftçimize programın olumsuz yansımalarının minimum düzeyde tutulduğunu, minimize edildiğini ve üreticilerin sahiden korunmaya çalışıldığını görüyoruz. Finansmana erişim devam etti, tarım ve Kobi kredi kalitesinde de rastgele bir bozulma görmüyoruz ve öngörmüyoruz. 2026 yılının da güçlü bir yıl olacağını düşünüyoruz. Bu ortada Merkez Bankası dataya dayalı bir yaklaşım sergiliyor. Önümüzdeki periyotta de bu şeffaf irtibatı devam ettirileceğini düşünüyoruz.

Şubeler yalnızca bir tabela değil

Türkiye’de bilhassa kırsal nüfusta ve tarımda hala yüz yüze bağlantının, şube bankacılığının çok kıymetli olduğunu düşünüyoruz. Bunlar yalnızca bir tabela değil. Verimlilik hesaplarının ötesinde çok büyük kıymetleri olan ve içinde bulunduğumuz süreçte bizi stratejik olarak güçlendiriyor.

Çünkü daha da çok farklılaşıyoruz dalda. Üstün yanlarımızda daha da çok öne çıkarıyoruz. Lakin biz dijitalleşmeye de değerli bir yatırım yapıyoruz.

300 milyon dolar ek kaynak yolda

Mart ayı bilançomuzda 430 milyon dolar milletlerarası kalkınma kuruluşlarından gayrinakdi kredi kullandık. Önümüzdeki 1 yılda yeniden milletlerarası piyasalardan nakdi ve gayrinakdi 300 milyon dolara yakın ek kaynak kullanmayı planlıyoruz.”