Artan petrol fiyatları havacılık sektörü hisselerini sert düşürdü
Petrol fiyatlarında, İsrail’in İran’a saldırabileceği haberleriyle başlayan ve hücumun gerçekleşmesiyle hızlanan artış, hava yolu şirketlerinin paylarında sert düşüşlere neden oldu.
Küresel piyasalarda, Orta Doğu’da jeopolitik tansiyonun tırmanması fiyatlamaları zorlaştırmaya devam ediyor.
İsrail ve İran ortasında geçen hafta cuma günü sabaha karşı başlayan ve devam eden karşılıklı ataklar yakından takip edilirken, çatışmaların ne kadar daha süreceğine yönelik belirsizlikler global risk algısının yükselmesinde tesirli oluyor.
4 gündür devam eden hücumlarda son olarak bugün sabaha karşı İran’dan yapılan ağır füze atışı nedeniyle İsrail’de geniş bir alanda akın alarmları çaldı. Hücumda İsrail hava savunma sistemlerini aşan füzelerden kimileri Tel Aviv ve etrafına isabet etti.
Analistler, hisse piyasalarında ABD ve Çin’in tarife mutabakatının akabinde artan risk iştahının Orta Doğu’da jeopolitik tansiyonun tırmanmasının akabinde tekrar azaldığını tabir ederek, İran ve İsrail ortasındaki tansiyonun güç arzı için oluşturduğu belirsizlik sebebiyle bilhassa birtakım dalların pay performansı üzerinde baskı oluştuğunu belirti.
İsrail’in İran’a saldırmaya hazırlandığına ait haberlerin gündemden düşmesi ve son 4 gündür de bu haberlerin gerçeğe dönüşmesi sonucu Brent petrolün varil fiyatı mayıs ayı sonuna nazaran yüzde 25’in üzerinde artarak 76 dolara kadar çıktıktan sonra 73 dolar düzeylerinde dengelendi.
Yakıt maliyetlerinin artabileceği kaygısı öne çıktı
Petrol fiyatlarının artması, hava yolu şirketlerinin paylarını olumsuz etkiledi. Petrol tedarikinde sorun yaşanması halinde yakıt maliyetlerinin artabileceği tasası mayıs ayı sonuna nazaran hava yolu şirketlerinin paylarında kayda kıymet düşüşlere neden oldu.
Yakıt, bir hava yolu şirketlerinin işletme maliyetinin değerli bir kısmını oluşturuyor. Petrol fiyatlarındaki artış akaryakıt masraflarını artırırken, hava yolu şirketlerinin bilançoları üzerinde baskı oluşturuyor.
Analistler, hava yolu şirketlerinin bu duruma bilet fiyatlarını artırarak karşılık tedbir almaya çalışabileceğini fakat bu durumun da talepte azalmaya neden olabileceğini aktardı.
Artan akaryakıt maliyetlerinin yanında güvenliğe ait kaygılar de hava yolu şirketlerinin paylarının gerilemesine neden oldu.
Bu gelişmelerle dünyanın önde gelen hava yolu şirketlerinin borsalardaki performanslarında mayıs ayı sonuna nazaran sert düşüşler görüldü.
Tarife kaynaklı tasalar ve teslimatların gecikmesi de tesirli oldu
Mayıs ayı sonuna nazaran Fransız Air France’ın payları yüzde 15,6 paha kaybetti.
Yatırımcısına ABD merkezli American Airlines yüzde 9,1, United Airlines yüzde 5,8, Southwest Airlines: yüzde 4,9 kaybettirdi.
American Airlines, ayrıyeten Trump tarifelerinden kaynaklanan seyahat talebi telaşları nedeniyle 2025 kestirimini geri çekerken, ikinci çeyrek için FAVÖK kestirimini 50 cent -1 dolar olarak paylaşmıştı. Şirket, tarifelerin ve yüksek yakıt maliyetlerinin karlılığı baskıladığını kaydetmişti.
Kanada merkezli Air Canada’nın payları de yüzde 3,5 düştü.
Diğer ABD’li şirket Delta Airlines’ın payları ise mayıs ayı sonuna nazaran yüzde 2,8 bedel kaybetti.
Yatırımcısına Alman Lufthansa yüzde 1,4, İngiliz-İspanyol çok uluslu hava yolu şirketi International Airlines Group yüzde 1,2, Çin’li China Southern Airlines yüzde 1 ve İrlanda merkezli Ryanair yüzde 0,7 kaybettirdi.
Ryanair’in Mart 2023-Mart 2024 periyodunda 1,92 milyar avro olarak gerçekleşen vergi sonrası karı, Mart 2024-Mart 2025 devrinde yüzde 16 azalışla 1,61 milyar avroya düşmüştü.
Ocak 2025’te ABD’li uçak üreticisi Boeing’deki teslimat gecikmeleri nedeniyle daha evvelki 210 milyon yolcu maksadını aşağı çekmişti. Şirket, 31 Mart 2026’ya kadar 206 milyon yolcu uçurmayı hedefliyor.
Orta Doğu’da devam eden İsrail kaynaklı tansiyonlardan ötürü Air France, United Airlines, Delta Air Lines ve Ryanair, Lufthansa Tel Aviv uçuşlarını askıya almıştı.
