Karbon emisyonları yeni rekor seviyeye ulaşabilir
Exeter Üniversitesi, East Anglia Üniversitesi (UEA), CICERO Milletlerarası İklim Araştırmaları Merkezi, Münih Ludwig-Maximilian Üniversitesi, Alfred-Wegener Enstitüsü ve dünya çapında 80 farklı kurumdan araştırmacıların yer aldığı Global Karbon Projesi bilim grubu tarafından yapılan yeni bir araştırmaya nazaran, fosil yakıtlardan kaynaklanan karbon emisyonlarının bu yıl 2023’e nazaran yüzde 0,8 artışla 37,4 milyar tona ulaşacağı öngörülüyor.
Yeni rekor seviye
Bu artışla, global karbon emisyonlarında bu yıl yeni bir rekor görülecek. Bu yıl kömür ve petrol kaynaklı karbon emisyonlarında sırasıyla yüzde 0,2 ve yüzde 0,9 artış bekleniyor. Doğal gazın yol açtığı karbon emisyonlarının ise yüzde 2,4 yükseleceği öngörülüyor.
Karbon emisyonları ormansızlaşma nedeniyle arttı
Ormansızlaşma üzere arazi kullanım değişikliğinden kaynaklanan 4,2 milyar tonla, toplam karbon emisyonları bu yıl 41,6 milyar tona yükselecek. Geçen yıl, toplam karbon emisyonları 40,6 milyar ton olmuştu. Son 10 yılda, fosil yakıt kaynaklı karbon emisyonları artarken, arazi kullanım değişikliğinin yol açtığı emisyonlar ortalama olarak azaldı ve toplam emisyonlar bu periyotta kabaca birebir düzeyde kaldı.
Ancak bu yıl, fosil yakıtlar ve arazi kullanım değişikliği kaynaklı karbon emisyonları, şiddetli kuraklık şartları nedeniyle yaşanan ormansızlaşma ve orman yangınlarında ortaya çıkan emisyonlar nedeniyle artış eğilimine geçti.
Araştırmaya nazaran, halihazırda her yıl 40 milyar tondan fazla salınan karbon emisyonlarının atmosferdeki düzeyi yükselmeye devam ederek, giderek daha tehlikeli hale gelen global ısınmaya yol açıyor.
Çin ve Hindistan emisyonlarında artış
Küresel emisyonların yüzde 32’sini oluşturan Çin’de bu yıl karbon emisyonu artışının yüzde 0,2 olacağı varsayım edilirken, toplam emisyonların yüzde 8’ini oluşturan Hindistan’da bu yılki artış oranı yüzde 8 olarak hesaplanıyor.
Küresel toplamın yüzde 13’ünü oluşturan ABD’de emisyonların bu yıl yüzde 0,6 ve Avrupa Birliği’nde yüzde 3,8 azalacağı öngörülüyor. Dünyanın geri kalanında karbon emisyonlarının bu yıl yüzde 1,1 artması bekleniyor.
‘Liderler COP29’da süratli ve derin emisyon kesintileri açıklamalı’
Küresel Karbon Projesi grubu, mevcut emisyon oranıyla global sıcaklık artışının yaklaşık 6 yıl içinde daima olarak 1,5 dereceyi aşma ihtimalinin yüzde 50 olduğunu iddia ediyor.
Çalışmanın yöneticisi ve Exeter Üniversitesi Global Sistemler Enstitüsü Araştırmacısı Pierre Friedlingstein, araştırmanın bulgularına ait değerlendirmesinde, iklim değişikliğinin tesirlerinin giderek daha zorlayıcı hale geldiğini belirterek, şu sözleri kullandı:
“Ancak fosil yakıtların yakılmasının düşüşe geçeceğine ait bir işaret görmüyoruz. Paris Muahedesi maksatlarına ulaşmak için vakit daralıyor ve Birleşmiş Milletler iklim tepesi COP29’da bir ortaya gelen dünya önderleri, global sıcaklık artışının sanayi öncesi düzeylerine nazaran 2 derecenin altında sonlandırılması talihini elde etmek için fosil yakıt emisyonlarında süratli ve derin kesintiler açıklamalı. Global olarak net sıfır karbon emisyonuna ulaşana kadar, dünya sıcaklıkları artmaya devam edecek ve giderek daha önemli tesirlere neden olacaktır.”
Oslo merkezli CICERO Memleketler arası İklim Araştırmaları Merkezi Araştırmacısı Glen Peters de ülkeler seviyesinde olumlu ilerleme kaydedildiğine yönelik pek çok işaret olduğunu belirterek, “Fosil yakıt kaynaklı karbon emisyonlarında tepenin yakın olduğuna ait bir eğilim var fakat tüm sera gazı emisyonları için bunu söylemek sıkıntı. İklim aksiyonu kolektif bir sorun ve birtakım ülkelerde kademeli emisyon azaltımları gerçekleşirken, başkalarında artışlar devam ediyor.” ihtarında bulundu.
