Batılı şirketler endişeli: Çin’den nadir toprak elementi ihracatında ‘gizli bilgi’ şartı
Çin, nadir toprak elementleri ve bu elementlerden üretilen mıknatısların ihracatı için yürürlüğe koyduğu yeni onay süreci kapsamında, şirketlerden üretim ayrıntıları ve zımnî müşteri bilgileri talep ediyor. Financial Times’ın haberine nazaran, Pekin’in bu uygulaması Batılı şirketlerde data güvenliği ve teknoloji transferi konusunda önemli korkulara neden oldu.
İhracat müsaadesi alabilmek için firmaların, eserlerin teknik özelliklerinden sevkiyat ayrıntılarına kadar kapsamlı bilgiler sunması bekleniyor. Ayrıyeten şirketlerin, olağanda ticari sır kabul edilen müşteri listelerini de Çinli yetkililere teslim etmesi gerekiyor. Uzmanlar, bu adımın Çin’in ticari sırları direkt elde etmek için uyguladığı stratejik bir formül olduğunu belirtiyor.
Nadir toprak elementleri; elektronik aygıtlardan elektrikli araç motorlarına, rüzgar türbinlerinden savunma sanayi eserlerine kadar pek çok alanda hayati ehemmiyete sahip. Çin, bu minerallerin işlenmesi ve mıknatıs üretimi konusunda dünya pazarında baskın bir pozisyonda bulunuyor.
Alman mıknatıs üreticisi Magnosphere’in CEO’su Frank Eckard, Çinli yetkililerin ihracat müsaadesi için firmalardan “gizli bilgiler” talep ettiğini belirterek, “Bu, Çin’in bilgiyi çalmaya çalışmak yerine resmi yollarla elde etme meselesidir” tabirini kullandı.
Uzmanlar, bu tıp taleplerin ticari şeffaflığı zedelediğini ve şirketlerin fikri mülkiyet haklarını tehdit ettiğini vurguluyor. Batılı ülkeler ise, Çin’e olan bağımlılığı azaltmak için alternatif tedarik zincirleri kurmaya yönelik çalışmaları hızlandırmış durumda.
Nadir toprak elementleri nedir?
Nadir toprak elementleri, periyodik tabloda lantanitler olarak bilinen 15 elementin yanı sıra skandiyum ve itriyumdan oluşan toplam 17 elementlik özel bir kümedir. Bu metaller, yüksek manyetik özellikleri ve elektriksel iletkenlikleri nedeniyle savunma sanayi, yenilenebilir güç, elektronik ve ulaşım üzere stratejik alanlarda vazgeçilmez hammaddeler ortasında yer alır. Dünyadaki ender toprak sürece kapasitesinin yaklaşık %85’i Çin’in denetimindedir.
