Temiz enerji yatırımlarından Afrika’ya sadece yüzde 2 pay düşecek
Uluslararası Güç Ajansı (IEA) tarafından bu yıl 10’uncusu hazırlanan Dünya Güç Yatırımları raporuna nazaran, Afrika’da özel dal kaynaklı pak güç yatırımları, 2019’da yaklaşık 17 milyar dolardan 2024’te yaklaşık 40 milyar dolara yükseldi.
Rapora nazaran, global güç sektörüne bu yıl 3,3 trilyon dolar yatırım yapılacak, toplam temiz güç yatırımı ise 2,2 trilyon dolar olacak. Dünya nüfusunun yüzde 20’sini barındıran Afrika ise pak güç yatırımlarının yalnızca yüzde 2’sine ulaşabilecek. Hesaplamalara nazaran, Afrika’nın bu yıl pak güç yatırımlarından alacağı hisse yaklaşık 44 milyar dolar olacak.
1 milyar insanın pak pişirme yakıtına erişimi yok
Kıta genelinde halihazırda 600 milyon insan elektriğe erişimden mahrumken, yaklaşık 1 milyar insan pak pişirme yakıtı ve teknolojilerine ulaşamıyor. Rapora nazaran, Sahra Altı Afrika bölgesinde yatırımlar, bölgenin büyüklüğü ve nüfus potansiyeline kıyasla hala “çok düşük” düzeylerde bulunuyor.
Afrika’da düşük olan pak pişirme tahlillerine yönelik yatırımlar, ekseriyetle bağışçılara, kamu takviyelerine ve hibelerle yürütülen projelere bağlı oluyor. Bu alan, yatırımcılar açısından kâfi getiri potansiyeli sunmadığı için tercih edilmiyor. Bu durum, enerji yatırımlarında ‘ticari olarak geri dönüşü olmayan’ alanlarda kamu siyasetlerinin ne derece belirleyici olduğunu bir kere daha ortaya koyuyor.
Rapora nazaran, güce erişim alanında sürdürülebilir ve adil tahlillere ulaşmak için, temiz pişirme teknolojileri üzere temel hizmetlerin desteklenmesinde daha fazla kamusal ve uluslararası iş birliği yapılması değer arz ediyor.
Yatırımların yüzde 70’i hâlâ fosil yakıtlara ayrılıyor
IEA’ya nazaran, Afrika’da toplam güç yatırımlarının yaklaşık yüzde 70’i hala fosil yakıtlara ayrılıyor. Kamu ve kalkınma finansmanı kaynaklı güç yatırımları geçen yıl 2015’e kıyasla üçte bir oranda azalarak 20 milyar dolara geriledi. Kelam konusu düşüşte, kıtanın petrol ve doğal gaz kesimindeki yatırım azalışı belirleyici oldu. Yenilenebilir güç yatırımları ise bu kaybı lakin sonlu ölçüde telafi edebildi.
