Prof. Dr. Süleyman Pampal uyardı: Büyük deprem ve tsunami riski ciddi, hazırlık şart!
AFAD, Ege Denizi’nde saat 06.19’da 6 büyüklüğünde bir zelzele meydana geldiğini duyurdu. Yerin 17,7 kilometre derinliğinde yaşanan sarsıntının merkez üssü ise Datça’ya 166 kilometre arada bulunuyordu.
Sarsıntı kıyı vilayetlerde de hissedilirken, tatil dönemi öncesi telaşlar güzelce arttı. Sarsıntı uzmanı Süleyman Pampal ise bölgede büyük çağlı bir sarsıntı beklendiğini belirterek, hazırlık daveti yaptı.
Büyük zelzele kapıda!
Bölgedeki sarsıntıların haberci sarsıntılar olmadığını fakat bölgenin sismik olarak son derece harektli olduğunu hatırlatan Pampal, “Levhanın yavaş hareketi bu türlü 6’lık zelzeleleri tetiklemez. Tetiklemekten kelam etmek gerçek değil. Ancak o hareket büyük bir zelzeleye yol açacak, yalnızca vaktini bilmiyoruz. Geçmişte 8-9 şiddetinde zelzele ürettiğine nazaran, tekrar üretebilir “dedi.
“Yukarı gerçek çıkıp beklerlerse kurtulma talihleri var”
Bölgede büyük bir zelzele olması durumunda Türkiye’nin birincil tesirden daha düşük, ikincil tesirden daha fazla ziyan görebileceğini söz eden zelzele uzmanı, “Vatandaşlarımızın artık zelzelede ne yapacağını öğrendiğini söyleyebiliriz, lakin tsunami konusunda kâfi bilgi yok. Tsunami, sarsıntı üzere birincil tesir yapmıyor. Sarsıntı olduktan sonra vatandaşlarımız ikaz beklemeden tsunaminin geleceğini anlayıp yüksek yerlere çıkmalı. Apartmanda bile üst gerçek çıkıp en üst katta beklerlerse kurtulma talihleri var” diye konuştu.
‘Bölgede daha büyük sarsıntı olabilir, bekliyoruz’
Tsunami için Japonya’yı örnek veren Pampal, bilgilendirme ve tatbikatlarla aksiliklerin en aza indirilebileceğine işaret etti.
“Bölgede daha büyük sarsıntı olabilir. Tarihte de büyük sarsıntılar var, tekrar olabilir. Bekliyoruz” diyen Pampal, 7 ile 8 şidetindeki bir zelzele ortasında 33 kat fark olduğuna dikkat çekti.
Tek tehlike levha hududundaki zelzeleler değil
Pampal, Ege ve Akdeniz kıyıları için yalnızca levha hududunda beklenen zelzelelerin değil, Ege ve Batı Anadolu bölgesindeki etkin fayların da büyük tehlike yarattığına dikkat çekti. Gediz Grabeni’nin İzmir’in içinden, güneyde Büyük Menderes Grabeni’nin de Denizli’den yelpaze üzere batıya yanlışsız uzandığına dikkat çeken Pampal, “Kıyılarımızda doğu-batı taraflı çok sayıda etkin fay var. Bunlar 7 civarında sarsıntılara yol açıyorlar ve çok sık oluyorlar. Bölgenin, Batı Anadolu’nun kentlerini zelzelelere hazırlaması gerekiyor. Kentsel dönüşüm yasası çerçevesinde bunu yapmak için ellerinde imkan var, yalnızca biraz hızlanılması gerekiyor. Tatil bölgelerinde de bu var. Tsunami tesiri buralarda çok yüksek olacaktır” ifadelerini kullandı.
Nasıl tedbir alınmalı?
Kıyı bölgelerinde yapıların zelzeleye güçlü hale getirilmesinin ve vatandaşların uyarılmasının değerli olduğunu belirten Süleyman Pampal, güneyde olabilecek yıkıcı bir sarsıntının 200-300 km’yi bulabileceğini, buradan yola çıkan tsunaminin kıyıya yanlışsız en az 20 dakika içinde ulaşabileceğini belirterek, “Tsunaminin ne vakit geleceğini çabucak kestirebiliriz, bölgeyi yükseğe yanlışsız tahliye edebiliriz. Bakanlık, AFAD ve lokal idareler vatandaşlara bu bahiste ihtar sistemleri kurarak ve tatbikatlarla bilgi verebilir” dedi.
“Tatikatlar ciddiye alınmıyor”
Tatbikat konusunun ciddiye alınmadığına dikkat çeken Prof. Dr. Süleyman Pampal, “Bilgiyi davranışa dönüştürmenin öteki yolu yok. Daima tekrarlayıp içselleştireceğiz. Artık depremmiş, tsunamiymiş vatandaş bunu duyduğunda ne yapması gerektiğini bilip uygulamaya başlayacak” diyerek Japonya’yı örnek gösterdi.
“Japonya’da 8 büyüklüğünde bir sarsıntıda 20 bine yakın can kaybı oldu. Lakin çok daha büyük bir kaybın olmamasını şuur kurtardı. Biz de Japonya’dan daha az tehlikeli bir yerde değiliz” diyen Pampal, çok sayıda levha sonu üzerinde yer alan Türkiye için vatandaşın kesinlikle bilinçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
