‘Biz üretmezsek Türkiye aç kalır’ diyen TZOB Başkanı Bayraktar: Yelkenleri tarıma çevirmeliyiz
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü nedeniyle bir basın açıklaması yaptı.
Tüm çiftçilerin 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü’nü kutlayan Bayraktar, iklim krizi, yüksek girdi maliyetleri ve doğal afetlerin gölgesinde üretime devam eden Türk çiftçisinin büyük bir özveriyle çalıştığını belirtti.
İklim değişikliğiyle birlikte kuraklık, ani hava olayları ve ziraî üretimdeki dalgalanmaların hem üreticiyi hem tüketiciyi etkilediğini tabir eden Bayraktar, “Yelkenleri tarıma çevirmeliyiz” dedi.
Küresel fiyat dalgalanmaları, artan güç maliyetleri ve jeopolitik gelişmelerin tarımı daha da stratejik bir hale getirdiğini vurgulayan Bayraktar, Türk çiftçisinin 2025 yılında da tüm zorluklara karşın tarlasını terk etmediğini söyledi.
Tarım dalının, Türkiye’nin Gayrisafi Yurt İçi Hasılası’nın yüzde 5,6’sını ve istihdamın yüzde 14,8’ini sağladığını kaydeden Bayraktar, “Fındık, kuru üzüm, ayva, kuru kayısı ve kuru incir üzere eserlerde dünya önderiyiz. Bu muvaffakiyet, üreticimizin emeğiyle sağlandı” diye konuştu.
2025 yılı tarım için afet yılı oldu
Henüz yılın birinci yarısı tamamlanmadan tarım kesiminin önemli afetlerle karşı karşıya kaldığını belirten Bayraktar, Şubat ve Nisan aylarında yaşanan zirai donların akabinde Mayıs başında da birçok vilayette dolu afeti görüldüğünü hatırlattı.
“Şubat ayında Mersin, Adana ve Hatay üzere vilayetlerde don afeti yaşandı. Nisan’da ise 65 vilayette tesirli olan don, başta fındık, kayısı ve üzüm olmak üzere pek çok esere ziyan verdi. Mayıs ayında ise Kahramanmaraş, Adıyaman, Şanlıurfa, Niğde ve Gaziantep’te dolu afetleri meydana geldi” diyen Bayraktar, ziraî üretimin bu afetlerden önemli formda etkilendiğini söyledi.
Türkiye’de 2011 yılında 324 olan doğal afet sayısının 2024’te 1.257’ye yükseldiğini kaydeden Bayraktar, “Akdeniz havzasında yer alan ülkemiz, iklim değişikliğinden en fazla etkilenen ülkelerden biri. Üreticilerimizin ziyanları tespit edilirken mağdur edilmemesi, süratli dayanak sağlanması gerekiyor” dedi.
Çiftçi borçlanarak üretim yapıyor
Çiftçilerin doğal afetlerin yanı sıra yüksek girdi maliyetleriyle de çaba ettiğini vurgulayan Bayraktar, “Gübre, mazot, yem, zirai ilaç, sulama ve personellik maliyetleri daima artıyor. Çiftçilerimiz borçlanarak üretim yapıyor. Mart 2025 prestijiyle çiftçilerin bankalara olan borcu yüzde 50 artışla 996 milyar liraya ulaştı” sözlerini kullandı.
Buğday hasadının başladığı Çukurova’da, yetersiz kar yağışı, kuraklık ve afetlerin bilhassa kıraç alanlarda kalite ve randımanı düşürdüğünü belirten Bayraktar, müdahale alım fiyatlarının enflasyonun altında kalmaması ve ödemelerin gecikmemesi gerektiğini vurguladı.
Kırsalda genç kalmadı
Tarımda yaş ortalamasının giderek yükseldiğini söyleyen Bayraktar, “Kırsalda yaş ortalaması 59’a çıktı. Gençleri üretimde tutmak için toplumsal güvenlik takviyeleri artırılmalı. Tarım BAĞ-KUR primleri düşürülmeli, genç ve bayan çiftçilere özel dayanak sağlanmalı” davetinde bulundu.
Kayıtlı genç çiftçi oranının yüzde 5’in altına gerilediğini belirten Bayraktar, SGK’ya kayıtlı çiftçi sayısının da 2021’de 1 milyon iken 2024 sonunda 419 bine düştüğünü, 1,1 milyon çiftçinin sistem dışına çıktığını kaydetti.
Hayvancılık potansiyeli kullanılamıyor
Hayvancılıkta da üreticilerin zorlandığını belirten Bayraktar, yem başta olmak üzere artan maliyetlerin, düşük üretici fiyatlarıyla birleşince bölümdeki potansiyelin tam olarak kullanılamadığını tabir etti. Bilhassa küçük aile işletmelerinin desteklenmesi gerektiğini söyledi.
“Hayvancılık lakin eserlerin kâfi ve teminatlı bir pazara sahip olmasıyla ayakta kalabilir. Aksi takdirde kırsaldan göç hızlanır, üretim düşer” ihtarında bulundu.
“Biz üretmezsek Türkiye aç kalır”
Bayraktar açıklamasını, “Biz üretmezsek Türkiye aç kalır. Bu şuurla üreticilerimizin yanında olmaya, onların sesi olmaya ve hak ettikleri kıymeti görmeleri için çaba etmeye devam edeceğiz” kelamlarıyla tamamladı.
