“İklim değişikliği üretimi örtü altına yönlendiriyor”

Anadolu topraklarında bin­lerce yıldır üretim yapan çiftçilerin, 24 milyon hek­tar alanda 137 milyon ton bitki­sel üretime imza attığını kayde­den Ege İhracatçı Birlikleri Ko­ordinatör Lider Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıla­rı Birliği Lideri Hayrettin Uçak, “Türkiye, 2024 yılı bilgilerine gö­re 74 milyar dolarlık ziraî ha­sılayla Avrupa’da başkan pozisyonda, dünyada ise 8. sırada bulunuyor. Türkiye’nin tarım eserleri ihra­catı 2024 yılı sonunda 36 milyar dolara ulaşmış durumda. Bu başa­rı Türk çiftçileri ve Türk ihracat­çılarının ortak ve uyumlu çalış­masıyla sağlanıyor” dedi.

Birçok eserde lider

Türkiye pek çok tarım ürünü­nün üretiminde dünya lideri ya da ön sıralarda yer aldığı bilgisini ve­ren Hayrettin Uçak; fındık, kiraz, incir, kayısı, defne, kekik, sofralık zeytin, levrek, çipura, oryantal tü­tün, haşhaş tohumu üretiminde dünya birincisi, ayva, bal, kavun ve karpuzda ikinci; mercimek, an­tepfıstığı, kestane, vişne, şeftali ve hıyarda üçüncü; ceviz, elma, do­mates, patlıcan, ıspanak ve biber­de ise dördüncü sırada yer alındı­ğını söyledi.

Uçak, “Ayrıca Türki­ye, çiğ süt üretiminde de dünyada 9, Avrupa’da üçüncü sırada ko­numlanıyor. Sığır eti üretiminde dünyada 7, Avrupa’da birinci olan Türkiye, tavuk eti üretiminde dünyada 9, Avrupa’da da ikinci sı­rada bulunuyor. Türkiye, yumur­ta üretiminde dünyada 10, Avru­pa’da ikinci sırada yer alırken, bal üretiminde dünyada ikinci, Avru­pa’da da birinci sırada dikkati çekiyor” diye konuştu.

“Soğuk hava ve don üretimi etkiledi”

Hayati Uçak, Ege İhracatçı Bir­likleri’nin kuru meyveden zeytin­yağına, su eserlerinden tıbbi ve aromatik bitkilere, meyve sebze­den tütüne, meyve zerzevat mamul­lerinden hububat bakliyat yağlı tohumlara kadar geniş bir yelpa­zede üretim yapan Türk çiftçisi­nin eserlerini dünyanın dört bir tarafına ulaştırdığını vurguladı. Uçak, “Türkiye’ye 7,5 milyar do­ların üzerinde döviz kazandırıyo­ruz. Türkiye’nin 36 milyar dolar­lık tarım eserleri ihracatından yüzde 22 hisse alıyoruz” dedi.

Öte yandan, 2025 yılının Mart ve Nisan aylarında yaşanan ve 38 vilayette tesirli olan soğuk hava, dolu, don Türkiye’nin ziraî üreti­mine önemli ziyan verdiğine atıf­ta bulunan Hayati Uçak, “Fındık, üzüm, kayısı başta olmak üzere pek çok tarım eseri rekoltelerin­de değerli kayıplar oluştu. Çift­çilerin doğal afetlerde zararları­nın minimuma inmesi için tarım sigortası bu süreçte hayati kıymet kazanmış durumda. Ziyanları mi­nimuma indirmek için ziraî üretimi örtü altına almak günü­müzde daha yüksek sesle konuşu­lur oldu” değerlendirmesini yaptı.

“Tarım sigortası çabuk bir halde yaygınlaşmalı”

Kendisi de üretici olan Hayret­tin Uçak, iklim değişikliğinin gü­nümüzde kendisini daha net bir biçimde hissettirdiğini, tarım sek­törünün mart ve nisan aylarında­ki soğuk hava, don ve doludan et­kinlenmesinin önüne geçmek için örtü altı üretime geçmek ve tarım sigortasının yaygınlaşmasının mecburilik olduğunu lisana getirdi.

Türkiye’nin tarım eserleri ih­racatını 2024 yılında yüzde 3,3 oranında artırarak 36,2 milyar dolara ulaştırdıklarını anlatan Uçak, “Toplam ihracatımızda ta­rım eserlerinin hissesi da yüzde 16 olarak gerçekleşti. Egeli ihracat­çılarımızın 2024 tarım eserleri ihracatı ise yüzde 4’lük artışla 7,6 milyar dolara ulaştı” tabirlerini kullandı.

“Gençler tarım bölümünün Ar- Ge tarafına çok güç katacaklar”

Ege Bölgesi’nin tarım eserleri ihracatında kilogram başı ünite fiyatının 2023 yılında 2,23 dolar iken 2024 yılında yüzde 13’lük ar­tışla 2,55 dolara ulaşmasını ise tüm olumsuz koşullara karşın ka­zanılmış bir zafer olarak nitelen­diren Hayati Uçak, şunları kay­detti: “Teknoloji, dijitalleşme ve inovasyonun tesiriyle 2024 yılın­da katma pahası daha yüksek ihra­catı sağladık.

2024 yılında Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği olarak Tarım bölümüne gençleri kazandırmak için “Üçüncü Jenerasyon Tarım Girişimciliği Eğitim Prog­ramı”nı ikinci defa hayata geçirdik. Besin mühendisliği ve ziraat mü­hendisliği mezunu ya da hala öğ­rencisi olan 82 gencimize uzman isimler tecrübelerini aktardı.

Programımızda genç çiftçi aday­ları işletme ve bahçe ziyaretleri de gerçekleştirdi. Kendilerinden gı­da kayıplarını önleyecek, toplam kalite ve verimliliği artıracak pro­jeler bekliyoruz. Tarım sektörü­nün Ar-Ge tarafına çok güç kata­caklarına inanıyoruz.”