Küresel piyasalarda gözler tarifelerin gölgesindeki büyüme verilerine çevrildi
ABD Başkanı Donald Trump, görevdeki birinci 100 gününü geride bırakırken, uyguladığı siyasetlerin iktisat üzerinde yarattığı aksiliklerle global piyasalarda karışık bir seyir izleniyor. Gözler, bugün ABD’de ve Euro Bölgesi’nde açıklanacak başta büyüme verisi olmak üzere ağır data gündemine çevrildi.
Dünya genelinde enflasyonla uğraş sürerken, Trump’ın tarifeler yoluyla başlattığı global ticaret savaşlarının yaratabileceği belirsizlik, ekonomileri resesyon kaygılarıyla karşı karşıya bırakıyor.
Başkan Trump’ın 2 Nisan’da mütekabiliyet temeline dayalı olarak ilan ettiği gümrük tarifeleri, öbür ülkelerden gelen misillemelerle karşılıklı restleşmeye dönüştü. Son haftalarda müzakere sürecine dair atılan karşılıklı adımlar piyasalarda hudutlu bir optimistlik yaratsa da, sık değişen tarife telaffuzları, ekonomik aktivitenin uzun vadede yavaşlama eğilimine gireceğine yönelik tasaları ortadan kaldırmadı.
Küresel ve bölgesel iktisat toplantılarında son periyotta çokça kullanılan “belirsizlik” teması, yatırımcıların karar alma süreçlerinde temkinli bir duruş benimsemelerine neden oluyor.
Bunlara ek olarak dünyanın en büyük iki iktisadı ABD ile Çin ortasında tarifelere dair şimdi resmi bir görüşme teşebbüsü olmaması ve öbür kanatta ABD’de Lider Trump’ın ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell hakkındaki açıklamalarının yatırımcılar tarafından baskılama olarak kıymetlendirilmesi piyasalardaki gerilimin devam etmesine taban hazırlıyor.
Bu gelişmelerin gölgesinde piyasalarda bugün ABD ve Euro Bölgesi’nde yılın birinci çeyreğine ait açıklanacak büyüme dataları yatırımcıların odağına yerleşti. Analistler, tarifelerin öne çıktığı birinci çeyreğe ait açıklanacak büyüme bilgilerinin, ek gümrük vergilerinin iktisat üzerindeki tesirlerine dair kıymetli ipuçları sunacağını belirterek, bu periyotta ABD iktisadında yüzde 0,2 daralma, Euro Bölgesi’nde ise çeyreklik bazda yüzde 0,2 büyüme beklendiğini aktardı.
‘Dünya tarihindeki en büyük iş hırsızlığına son veriyoruz’
Başkan Trump, vazifedeki birinci 100 gününde bilhassa hudut güvenliği ve iktisat konusunda kıymetli adımlar attığını belirterek, “100 gün içinde Washington’da neredeyse 100 yılın en esaslı değişimini gerçekleştirdik.” dedi.
Gümrük tarifeleri yoluyla Çin’e verdikleri açığı kapatmaya çalıştıklarını anlatan Trump, “Çin yerine Michigan’ı ve Amerika’yı birinci sıraya koyuyorum. Çin’e uyguladığım gümrük vergileriyle dünya tarihindeki en büyük iş hırsızlığına son veriyoruz.” diyerek, artık hiçbir ülkenin ABD’yi gümrük tarifeleri üzerinden suistimal edemeyeceğini tabir etti.
Ekonomiye ait değerlendirmelerde de bulunan Trump, enflasyondaki düşüşe işaret etti. Trump, enflasyonun ve tahvil faizlerinin “işini çok da yeterli yapmayan bir Fed çalışanına” karşın düştüğünü belirtti.
Bunun yanı sıra Trump, araba tarifelerinin tesirini hafifletmeye yönelik kararnameye imza attı. ABD Başkanı, tarifelerinin yerli otomobil üreticilerine tesirini hafifletmeye yönelik kararnameye ait, “Sadece bu küçük geçiş sürecinde onlara yardımcı olmak istedik, kısa vadede. Şayet kesim alamazlarsa onları cezalandırmak istemiyoruz.” diye konuştu. Hindistan ile ticaret görüşmelerinin de “harika” gittiğini söyleyen Trump, bir muahede yapılacağını düşündüğünü kaydetti.
Altın, dolar, petrol, borsa
Makroekonomik data tarafında, ABD’de mal ticareti açığı, martta bir evvelki aya nazaran yüzde 9,6 artarak 162 milyar dolara yükselirken, tüm vakitlerin en yüksek düzeyine çıktı. Bu gelişmelerle ABD tahvillerinde alış yüklü sürerken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi ise düşüşünü 7. süreç gününe taşıyarak yüzde 4,17 düzeyine indi. Dolar endeksi ise yüzde 0,1 artışla 99,3 düzeyine yükseldi.
ABD tarifelerine ait müzakere iyimserlikleri, azalan jeopolitik tansiyonlar ve dolar endeksindeki artışla geri çekilmeyi sürdürürken altının ons fiyatı dün yüzde 0,8 azalışla 3 bin 317 dolara geriledi. Ons altın şu dakikalarda yüzde 0,2 düşüşle 3 bin 310 dolardan süreç görüyor.
Brent petrolün varil fiyatı da yeni günde yüzde 0,9 azalışla 62,5 dolar düzeyinden alıcı buluyor. New York Borsası’nda dün S&P 500 endeksi yüzde 0,58, Nasdaq endeksi ise yüzde 0,55 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,75 paha kazandı. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif bir seyirle başladı.
Analistler, kurumsal tarafta bugün açıklanacak Microsoft ve Meta’nın yayımlayacağı birinci çeyrek bilançolarının yatırımcıların odağında bulunduğunu belirterek, finansal sonuçlardan alınacak sinyallerin piyasalarda oynaklık oluşturabileceğini kaydetti.
Avrupa borsaları Fransa hariç yükseldi
Avrupa borsalarında dün Fransa hariç müspet bir seyir izlenirken, gözler Euro Bölgesi ve Almanya’da bugün açıklanacak birinci çeyrek büyüme bilgilerine çevrildi.
Analistler, hisse piyasalarında tarifelerde müzakere iyimserliklerinin hissedildiğini belirtti. Öte yandan bölgede jeopolitik gelişmeler de takip edilirken, BM Güvenlik Kurulu’nda (BMGK), Ukrayna’daki gelişmelere ait oturum düzenlendi.
ABD’nin BM’deki Süreksiz Temsilcisi John Kelly, ülkesinin hem Rusya’ya hem de Ukrayna’ya kalıcı ve uzun müddetli bir barış sağlayabileceğine inandığı bir çerçeve önerisi sunduğunu anımsatarak, “Barışa giden yol, yıkımı ve kan dökülmesini derhal durduracak kapsamlı bir ateşkesle başlamalıdır. Ne yazık ki son birkaç ay içinde Rusya, Ukrayna’ya yönelik yüksek profilli hücumlarını sürdürerek, saf siviller de dahil olmak üzere gereksiz can kayıplarına yol açmıştır. ” diye konuştu.
BMGK oturumunun başkanlığını yürüten Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, Rus ataklarının BM Kuralı’yla da çeliştiğini kaydederek, hücumların derhal sona erdirilmesi davetinde bulundu. Barrot, “Bu nedenle, Lider Putin’e sesleniyorum: Ateşkes. Ateşkes. Ateşkes.” sözlerini kullandı.
Makroekonomik bilgi tarafında ise Avrupa Birliği (AB) Kurulu, nisan ayı iş ve tüketici anketi sonuçlarını yayımladı. Buna nazaran, nisanda ekonomik itimat endeksi AB’de aylık bazda 1,4 puan azalarak 94,4 düzeyine geriledi. Euro Bölgesi’nde de endeks birebir devirde 1,4 puan düşüşle 93,6 düzeyine indi. Piyasa beklentileri, Euro Bölgesi’nde endeksin 94,5 puan olması tarafındaydı. Açıklanan dataların beklentilerin altında gelmesi dikkati çekti.
Öte yandan İspanya ve Portekiz ile Fransa’nın bir kısmında 28 Nisan’da tesirli olan elektrik kesintisi bölgede güç tüketim, güvenliği ve ilişkilerin dayanıklılığını gündeme getirdi.
Dün Almanya’da DAX 40 yüzde 0,69, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,09 ve İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,55 yükselirken, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,24 düştü. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.
Asya’da ekonomik teşvikler gündemde
Asya borsalarında Çin’de ekonomik aktiveye ait beklentilerin altında açıklanan makroekonomik datalar ve tarife gündeminin tesiriyle karışık bir seyir öne çıkıyor. Bugün açıklanan bilgilere nazaran, Çin’de nisan ayında imalat sanayi, hizmet kesimi ile bileşik Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) sırasıyla 49, 50,4 ve 50,2 düzeyiyle beklentilerin altında sonuçlandı. Ülkede birebir periyotta Caixin imalat sanayi PMI verisi 50,4 ile öngörülerin üzerinde gerçekleşti.
Japonya’da ise martta sanayi üretimi aylık bazda yüzde 1,1, yıllık olarak da yüzde 0,3 azalarak iddiaları aştı. Ülkede perakende satışlar ise kelam konusu ayda evvelki aya nazaran yüzde 1,2 gerilerken, yıllık bazda yüzde 3,1 arttı.
Çin’de imalat aktivitesi ABD ile tırmanan ticaret savaşının karşılıklı ticareti sekteye uğratmasıyla yaklaşık 2 yılın en düşük düzeyine inerek eksi tarafa kayarken, ülkede süratli bir siyaset teşviki davetlerinin yapılmasına yol açtı.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,3 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,1 yükselirken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,6, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 geriledi.
Yurt içi piyasalar
Yurt içinde dün satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,88 kıymet kaybederek 9.224,84 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı nisan vadeli kontrat ise dün akşam seansında olağan seans kapanışına nazaran yaklaşık yüzde 0,1 artışla 10.125,00 puanda süreç gördü.
Analistler, bugün endeks ve hisse vadeli kontratlarda vade sonu olduğunu hatırlatarak, yatırımcıların konum taşıma ve kapatma süreçleri nedeniyle piyasalarda oynaklığın artabileceği ihtarında bulundu.
Dolar/TL, dün yüzde 0,1 artışla 38,4710’dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında evvelki kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 38,4990 düzeyinden süreç görüyor.
Dün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’nin Türkiye-İtalya İş Forumu’ndaki ortak basın toplantısının akabinde “Türkiye-İtalya 4. Hükümetlerarası Doruğu Ortak Bildirisi” açıklandı. Türkiye ile İtalya ortasında, ticaret, sanayi yatırımları, uzay, kültür, spor, toplumsal hizmetler, arşiv, ulaştırma ve savunma sanayi alanında 11 mutabakat imzalandı.
Analistler, bugün yurt içinde dış ticaret istikrarı, yurt dışında ise ABD’de büyüme, ADP istihdam raporu başta olmak üzere ağır data gündeminin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.200 ve 9.100 puanın dayanak, 9.300 ve 9.400 düzeylerinin direnç pozisyonunda olduğunu kaydetti.
