Otomatik pilotta değiliz anlık tedbirler alıyoruz

Nagihan KALSIN

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, ABD Baş-kanı Donald Trump döne-minde artan gümrük tarifeleri üzere uygulamaların global seviyede be-lirsizlik oluşturduğunu, bu türlü dö-nemlerin otomatik pilotta yöneti-lemeyeceğini, gelişmeleri sıkı bir halde izleyeceklerini ve gerek-li önlemleri de vaktinde devreye koyan bir yaklaşım içinde olacakla-rını söyledi.

Her yıl 3 yıllık perspektifte yeni-den ele alınarak eylül ayında gün-cellenen, Orta Vadeli Program’ın OVP ana çerçevesinin korunacağı-nı vurgulayan Yılmaz, “Temel ön-celiğimiz enflasyonu düşürmek, istikrarlı bir büyüme içinde istihda-mımızı, üretimimizi, ihracatımı-zı sürdürmek, sarsıntının yaralarını sarmak, öteki taraftan da toplumu-muz için kalıcı toplumsal refah üret-mek. Bu ana çerçeve devam ede-cek” dedi.

Yılmaz ve beraberinde-ki bakanlar, Giresun’da düzenlenen Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) Hareket Planı ile Ekonomi Koordi-nasyon Kurulu (EKK) toplantıları-nın akabinde gazetecilerle bir ara-ya gelerek gündeme ait soruları yanıtlandırdı. Yılmaz, bu yıl eylül ayında OVP’nin güncelleneceği-ni belirterek, “Bu süreç Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu gereği yürütülen olağan bir uygulamadır. Program üç yıllık perspektifle her yıl tekrar ele alınıyor. Bu yıl da dış dünya ve yurt içindeki gelişmeler ışığında program gözden geçirile-cek” açıklamasını yaptı.

Temel çerçeve korunacak OVP kapsamında bütçe büyük-lüklerinin de her yılın şartlarına nazaran revize edildiğini lisana getiren Yılmaz, şöyle devam etti: “Önemli olan programımızın genel çerçeve-sidir, ana mantığıdır, yaklaşımıdır. Bu yaklaşımda rastgele bir deği-şiklik kelam konusu değil, yani prog-ramımızın temel çerçevesi yeniden ko-runacak. Nedir bu temel çerçeve? Temel önceliğimiz enflasyonu dü-şürmek, istikrarlı bir büyüme içinde istihdamımızı, üretimimizi, ihra-catımızı sürdürmek, zelzelenin ya-ralarını sarmak, öteki taraftan da toplumumuz için kalıcı toplumsal re-fah üretmek.”

Yılmaz, ABD Başkanı Donald Trump’ın ikinci periyodunda yeni-den başlattığı ticaret savaşlarına da değindi. Artan gümrük tarife-lerinin global seviyede belirsizlik oluşturduğunu söz eden Yılmaz, “Böyle periyotlarda iktisat yö-netimi olarak otomatik pilota bağlı bir anlayışla değil, gelişmeleri sıkı bir halde takip edip gerekli ted-birleri de vaktinde devreye ko-yan bir yaklaşım içinde olacağız.

Ama burada bir tekrar artı tarafımız, bizim iç pazarımız büyük, yani nis-peten iç pazar yüklü bir yapıya sahip olduğumuzu söyleyebiliriz, bu da gelen tesirleri sınırlayıcı bir yapı teşkil ediyor. Bu koşullar altın-da petrolün, öteki emtia fiyatları-nın gerileyeğini gözlemliyoruz. Bu hususlarda ithalatçı bir ülke oldu-ğumuz için bu alanlardaki fiyat dü-şüşleri lehimize bir görünüm arz ediyor diyebiliriz.”

Kısa vadeli dalgalanma etkilemez

Mehmet Şimşek fiyat istikrarı, sürdürülebilir cari açık ve yapısal dönüşümle birlikte direkt yatırımların artacağı kanısında olduklarının altını çizdi. Şimşek, “Kısa vadeli piyasa dalgalanmalarının bu noktada tesirli olmayacağını düşünüyoruz” dedi.

Yurtiçi finansal piyasalar ve global iktisatta son devirde yaşanan gelişmelerin program amaçlarına kalıcı tesirlerini tahlil etmek için erken olduğunu lisana getiren Şimşek, “Net tesire baktığımızda enflasyonun iddia patikası içinde kalmasını öngörüyoruz. Enflasyon beklentilerinde süreksiz bir bozulma oldu, bu bir risk faktörü. Lakin finansal şartların sıkılaşması talep kaynaklı enflasyona olumlu tesir sağlayacak. En değerlisi, petrol başta olmak üzere emtia fiyatlarında çok önemli gerileme yaşandı. Şayet fiyatlar bu düzeylerde kalırsa bu durumun dezenflasyonist tesiri olacak” diye konuştu.

Enflasyon varsayım aralığında gerçekleşir

Türk Lirası’nda sonlu bir paha kaybı olduğunu, talep şartlarının çok güçlü olmaması sebebiyle kur geçişkenliğinin zayıf olmasını beklediklerini kaydeden Şimşek, “Bütün tesirleri değerlendirdiğimizde enflasyonun Merkez Bankası’nın varsayım aralığında gerçekleşme ihtimali son derece yüksek. Cari istikrar açısından net tesirin olumlu olabileceğini öngörüyoruz” açıklamasını yaptı.

OVP portföy yatırımlarına dayalı değil

Fiyat istikrarı, sürdürülebilir cari açık ve yapısal dönüşümle birlikte direkt yatırımların artacağı kanısında olduklarına işaret eden Şimşek, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Kısa vadeli piyasa dalgalanmalarının bu noktada tesirli olmayacağını düşünüyoruz. İç yahut dış şoklar ortaya çıktığında portföy yatırımları azalabiliyor.

Bu durum yalnızca Türkiye için geçerli değil, öbür ülkeler için de kelam konusu. Bu program portföy yatırımlarına dayalı değil. Türkiye açık bir piyasa iktisadı, liberal bir sermaye hesabına sahip. Bu çerçevede para giriş ve çıkışları olabilir. Portföy yatırımlarındaki kısmi azalma geçicidir, global dalgalanmalar yatıştığında biz güçlü öyküsü olan ender ülkelerdeniz. Türkiye dış şoklara karşı nispeten daha az etkilenecek ülkeler ortasında yer alıyor.”

Dış kaynak girişi tekrar başladı

Bakan Şimşek, küresel dalgalanmalar azaldığında yatırımcıların güçlü programı ve öyküsü olan ülkelere yine yatırım yapmak isteyeceğine dikkati çekerek, “Piyasalarda dalgalanmanın olduğu süreçte CDS’ler 380 civarına çıktı, bugün prestijiyle 330’un altına indi. Tesirler sonlu ve süreksiz derken temenniden bahsetmiyor, gözlemlerimizden ve geçmiş tecrübelerimizden bahsediyoruz. Hazine’nin ikinci piyasadaki gerek memleketler arası tahvil faizleri, gerekse içeride Türk Lirası tahvillerimizin fiyatlanmasında son periyotta düzgünleşme başladı, yani faizler de gerilemeye başladı. Türkiye’ye dış kaynak girişleri yine başladı, aslında fiyatlamalar da bunu yansıtıyor” değerlendirmesinde bulundu.

Stratejik eserler ziyan görmedi

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, zirai dondan ziyan gören çiftçilere sağlanacak takviyelere ait soruyu şöyle cevapladı: “Hububat, baklagil, yağlı tohumlar üzere stratejik eserler çok etkilenmedi, bilhassa bunun altını çizmek istiyorum. Elbette tarım sigortası olanların hasar tespitinden sonra paraları çabucak verilecek. Geri kalanlar için Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı olup da rastgele bir sigortası olmayanlarla ilgili Sayın Cumhurbaşkanı’mız açıkladı. Zarar gören mahsulün üretimi için şu ana kadarki harcaması, hasarı oranında karşılanacak. Böylelikle üretimin sürdürülebilirliği sağlanmış olacak.”

600 bin kamu çalışanı için toplantı 24 Nisan’da

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, kamudaki 600 bine yakın emekçiyi ilgilendiren Kamu Toplu İş Kontratları Çerçeve Protokolü görüşmelerinin hatırlatılması üzerine şu açıklamayı yaptı: “24 Nisan’da yeni bir toplantı yapılacak. Bu çerçeve içerisinde hassasiyetle süreci yürütüyoruz. Şu an bir şey söylemek için çok erken olduğunu düşünmekteyim.

Biz Bakanlık olarak da uyum sorumluluğuna sahibiz. Burada iki tarafın getireceği sayılar üzerinde muhakkak ölçüde anlaşılacaktır. Bilhassa fiyatlar, özlük hakları, toplumsal yardımlar konusunda teknik heyetlerin çok önemli çalışması var. Hazine ve Maliye Bakanlığımız, birebir vakitte Cumhurbaşkanlığı İşçi ve Prensipler Genel Müdürlüğü’müz bu heyetin içerisinde, her bir husus ince ince bedellendiriliyor, süreç bu biçimde ilerliyor.”

Tarifelerle ilgili birinci temaslar tamam

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ABD ile gümrük vergisi müzakerelerini karşılıklı anlayış içinde yapan formda gerçekleştireceklerini söyledi. Bu süreçte daima dinamik formda çalıştıklarını anlatan Bolat, “Cumhurbaşkanı Yardımcımız Cevdet Yılmaz’ın başkanlığında iktisatla ilgili bakanlar olarak daima bağlantı, istişare halindeyiz.

Biz yüzde 10 ek gümrük vergisini hem hak etmediğimizi düşünüyoruz hem de beklemiyoruz. Lakin bu noktada ABD ile müzakerelerimizi karşılıklı anlayış içinde, olumlu bir ortamda, yapan formda yapacağız. Bu mevzuda birinci temaslar yapıldı” dedi.

Diyarbakır’da petrol Trakya’da gaz

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar da petrol ve gaz aramacılığı konusunda çok taraflı ve katmanlı bir süreç yürüttüklerinin altını çizdi. Bayraktar, “Gabar ve Sakarya Gaz Alanı’nın yanı sıra yeni alanlarda, yani keşiflerle alakalı çalışmalarımıza da devam ediyoruz. Münasebetiyle bir taraftan üretimi arttırmak, bir taraftan da yeni keşiflerle bulduğumuz yeni rezervleri üretim rezervlerimize eklemek istiyoruz. Bu minvalde çalışmalar devam ediyor” dedi.

Geçen ay Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın ABD’de bir muahede imzalayarak, Diyarbakır’daki 4 alanda uzun vadeli strateji kapsamında yer alan konvansiyonel olmayan petrol ve gaz üretime yönelik bir iştirak kurduğunu anımsatan Bayraktar, “2025 yılı içerisinde kıymetlendirme ve alana girip sondajlara başlayacağımız bir süreç yaşayacağız. Bu Türk petrol ve doğal gaz aramacılığında yeni bir merhale, yeni bir etap. Diyarbakır’da petrol, Trakya’da gaz prospektinin olduğu, yani potansiyelinin olduğu bir arama programı üzerinde çalışıyoruz” formunda konuştu.

Yeni jenerasyon araç yatırımları yolda

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye’ye yönelik yatırımların devam edeceğini vurguladı. Bir yandan da mevcut markaların yeni kuşak araç yatırımlarını hızlandırmaya dönük çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Kacır, “Bu yıl içerisinde mevcut markalardan ve yeni kuşak araç yatırımlarından duyuruları yapacağız.

İhracatımızın neredeyse üçte ikisini gümrüksüz, özgür ticaret anlaşmalarıyla, Gümrük Birliği mutabakatı ile yapma imkanına sahibiz. Bu avantajımızı elbette global yatırımcılar da biliyor. Önümüzdeki periyotta Türkiye’ye hem ülkemizdeki mevcut yatırımcılardan yeni jenerasyon araçlar konusunda, hem de yeni marka yatırımları konusunda hoş haberler duyurmaya devam edeceğiz” sözlerini kullandı.